3 patenty na batata. Wytrawnie, na słodko, a może jako zupa-krem – co wybierasz?

Przerobimy batata na kremową zupę, przyrządzimy z jarmużem i krewetkami, z orzechami zrobimy na słodko. Gotowi?

Dlaczego warto jeść bataty?

Bulwy wilca ziemniaczanego, czyli innymi słowy słodkiego ziemniaka – coraz większym przebojem wdzierają się na polskie stoły. Na pierwszy rzut oka mogą kojarzyć się z rodzimym kartoflem – z wyglądu trochę przypominają jego czerwoną odmianę. Podobnie zawierają sporo skrobi, a w wyniku poddania wysokim temperaturom ich miąższ staje się delikatny, miękki i sypki.

Nawet zawartość mikro- i makroelementów wydaje się zbliżona do ziemniaków. Tutaj jednak podobieństwa powoli zaczynają się kończyć. Co ciekawe, bataty zawierają odrobinę więcej kalorii (surowe 86 kcal/100 g), mają sporo błonnika i niski indeks glikemiczny. Dzięki sporej zawartości pomarańczowego barwnika są dobrym źródłem beta-karotenu. Ten, jak wiadomo, jest nieoceniony dla organizmu, dość wspomnieć, że jest przeciwutleniaczem zmniejszającym ryzyko wystąpienia nowotworów, obniża poziom złego cholesterolu, ale również przekształcony w witaminę A dba o prawidłowe funkcjonowanie wzroku. Aż chciałoby się powiedzieć: jedzmy bataty!

Jak przyrządzać bataty?

Ich smak jest przyjemny, słodki, czasem lekko orzechowy, trochę przypominający niektóre (zwłaszcza te suche) odmiany dyni. Świetnie sprawdzają się w potrawach wytrawnych, jak i w deserach. Można gotować je w całości (najlepiej ze skórką, aby nie tracić cennych składników), przyrządzać na parze albo piec. Zwłaszcza ostatnia opcja wydobywa z bulw wilca całą pełnię smaku. Pieczone batatowe frytki (oprószone świeżym tymiankiem czy rozmarynem) albo domowe chipsy to prawdziwy przysmak i śmiało mogą stawać w szranki w konkursie na zdrowy fast food.

Świetnie nadają się do potraw typu curry, warzywnych i mięsnych gulaszy czy aromatycznych zup. Dodatek purée z batatów sprawdzi się w przygotowaniu pysznych, wilgotnych i delikatnych ciast (np. brownie).

Moje dzisiejsze propozycje z wykorzystaniem słodkich ziemniaków sterują powoli ku jesiennym smakom. Jest więc aromatyczna zupa krem, potrawa na kształt ciepłej sałatki z karmelizowanych batatów, jarmużu i krewetek, a na deser keks z orzechami i pyszną kruszonką.

Mnie pozostaje już tylko zachęcić do korzystania z inspiracji i życzyć udanych batatowych eksperymentów.

Zupa krem z batatów

Zdjęcie: Małgorzata Dzięgielewska | www.pieprzczywanilia.blogspot.com

Składniki (na 3‒4 porcje):

– 2 bataty (ok. 600 g)
– 1 marchewka
– 1 por (tylko biała część)
– 2 ząbki czosnku
– 2-3 łyżki masła klarowanego lub oleju/oliwy
– kilka gałązek tymianku
– 1-2 listki laurowe
– 1-1,2 l bulionu warzywnego lub drobiowego (najlepszy domowy)
– 1 łyżeczka zaataru*
– 2-4 łyżeczki oliwy extra vergine

*zaatar to bliskowschodnia mieszanka przypraw, w skład której wchodzą suszony hyzop (a czasem tymianek lub oregano), mielony sumak i uprażone ziarna sezamu.

Umyj i osusz warzywa. Pora pokrój w piórka, a bataty i marchewkę w kostkę średniej wielkości.

Rozpuść w garnku masło klarowane (lub rozgrzej olej), wrzuć pora i zeszklij na niewielkim płomieniu. Włóż bataty, marchewkę i listki tymianku – smaż kilka minut. Wmieszaj drobno utarty czosnek i jeszcze króciutko przesmaż (tak aby czosnek nie zbrązowiał, ok. 1 min). Zalej całość bulionem (na początek wystarczy 1 l), dodaj listki laurowe i gotuj pod przykryciem przez mniej więcej 20 min, aż warzywa całkowicie zmiękną. Teraz wyjmij listki laurowe i zmiksuj zupę na gładko. W razie potrzeby (jeśli uznasz, że jest zbyt gęsta) rozcieńcz pozostałą porcją gorącego bulionu. Dopraw do smaku solą i pieprzem.

Każdą porcję zupy skrop odrobiną oliwy extra vergine i oprósz szczyptą zaataru.

Karmelizowane bataty z krewetkami i jarmużem

Składniki (na 2 porcje):

– 2 bataty (ok. 300 g)
– 16-20 szt. krewetek królewskich (surowych)
– 2 liście jarmużu
– 3-4 łyżki masła klarowanego
– kilka gałązek świeżego tymianku
– 2 ząbki czosnku
– papryczka chili (ilość do smaku)
– 1 łyżka soku z cytryny
– 2 łyżki pestek z dyni

Oczyść krewetki (usuń pancerzyki, wyjmij jelito), opłucz pod bieżącą wodą.

Bataty obierz, pokrój w kostkę (ok. 1,5×1,5 cm). Liście jarmużu dokładnie umyj, potnij na kawałki, pozbywając się twardszych, łykowatych części. Dokładnie osusz.

Pestki dyni upraż na suchej patelni. Rozetrzyj czosnek, a papryczkę chili drobno posiekaj (usuń pesteczki, jeśli wolisz mniej pikantną potrawę).

Na dużej, głębokiej patelni rozgrzej masło klarowane. Wrzuć listki tymianku i bataty ‒ smaż na średnim płomieniu przez kilka minut, aż zmiękną i delikatnie się zezłocą.

Wmieszaj kawałki jarmużu – smaż 2‒3 min. Zmniejsz nieco płomień i zgarnij warzywa na jedną stronę patelni. Na wolną część wrzuć krewetki, czosnek i chili, a po chwili (czosnek nie może zbrązowieć) skrop sokiem z cytryny. Teraz całą zawartość patelni wymieszaj i często mieszając, smaż ponowne 2‒3 min, aż krewetki całkowicie nabiorą różowej barwy. Zdejmij z płomienia i posyp pestkami dyni. Podawaj ciepłe.

Keks z batatami, orzechami włoskimi i kruszonką

Kruszonka:

– 30 g mąki pełnoziarnistej (typ 1850)
– 30 g zimnego masła
– 20 g płatków owsianych
– 30 g orzechów włoskich (wyłuskanych)
– 30 g cukru trzcinowego jasnego

Mąkę i masło posiekaj nożem do uzyskania grudek. Następnie dodaj płatki owsiane, drobno posiekane orzechy i cukier – zagnieć kruszonkę. Chłódź w lodówce co najmniej 30 min.

Ciasto:

– 230 g batatów
– 100 g orzechów włoskich (wyłuskanych)
– 280 g mąki pszennej (np. orkiszowa jasna typ 550)
– 1½ łyżeczki proszku do pieczenia
– 2 łyżeczki cynamonu
– 1/8 łyżeczki gałki muszkatołowej
– szczypta soli
– 5 jaj
– 50 g miodu
– 50 g cukru trzcinowego jasnego
– 150 ml oleju roślinnego

Piekarnik rozgrzej do temp. 180 st. C. Kwadratową foremkę 21×21 cm wyłóż papierem do pieczenia lub wysmaruj tłuszczem (np. olejem lub masłem) i oprósz odrobiną mąki.

Batata obierz i utrzyj na grubych oczkach tarki. Orzechy włoskie z grubsza posiekaj.

Przesiej mąkę i wymieszaj z proszkiem do pieczenia, cynamonem, utartą gałką muszkatołową i solą.

Jaja ubij z cukrem na gładko. Nie przerywając ucierania, dodaj olej, a następnie mąkę. Na koniec wmieszaj bataty i orzechy. Przelej masę do formy i z wierzchu posyp schłodzoną kruszonką.

Piecz w 180 st. C 45‒50 min. Porządnie ostudź przed pokrojeniem.

Małgorzata Dzięgielewska – zakochana w swoim mieście gdańszczanka, miłośniczka lodów, kaszubskiej truskawki, toskańskich wzgórz i pięknych książek. Gotuje sezonowo. Z zawodu architekt, z zamiłowania fotograf kulinarny. Współpracuje z magazynami kulinarnymi. Jej blog Pieprz czy Wanilia odzwierciedla pasję i drobne (słodkie i wytrawne) przyjemności życia.