Nie tylko picie kawy. Sprawdź czego jeszcze nie warto robić na pusty żołądek

Dzwoni budzik. Wstajesz i prawie z zamkniętymi oczami z przyzwyczajenia wykonujesz typowe dla siebie czynności. Niektóre nawyki mogą być jednak szkodliwe na czczo. Czego lepiej wtedy nie jeść, dlaczego kawa pita na pusty żołądek jest niezdrowa i czy warto trenować przed śniadaniem?

Owsianka z bananami, filiżanka kawy i świeżo wyciśnięty sok z pomarańczy – to wielu z nas wyobraża sobie, myśląc o idealnym śniadaniu. Niestety nie wszystkie produkty są dobre, jeśli masz pusty żołądek. Zresztą nie tylko o jedzeniu warto wspomnieć przy tej okazji. Zobacz, czego lepiej nie robić na czczo i dlaczego.

Nie jedz drożdżówek, bananów, jogurtów

Niektóre produkty mogą siać spustoszenie w jelitach, jeśli są jedzone są na pusty żołądek. Zacznijmy od tego, że najlepiej dla układu trawiennego jest zjeść śniadanie nie później niż dwie godziny po przebudzeniu. Unikaj o tej porze ostrych przypraw, jak chili – podrażnisz żołądek i nabawisz się niestrawności. Lubisz dodać banana do porannej owsianki albo zmiksować i zrobić koktajl? Nie mamy dobrych wieści. Banany – kiedy sięgasz po nie na czczo – ze względu na dużą zawartość magnezu zaburzają równowagę magnezowo-wapniową w organizmie. Mają też w sobie pektyny, więc podobnie jak gruszki są ciężkostrawne. A co z jogurtami? Wprawdzie ten produkt ci nie zaszkodzi, ale też nie pomoże, jeśli zjesz go na pusty żołądek. Pożyteczne probiotyczne bakterie z jogurtu nie mają szans w starciu z kwasem żołądkowym. Rano omijaj też szerokim łukiem drożdżówki i inne słodkie bułki. Powodują gwałtowne podniesienie poziomu glukozy we krwi, a co za tym idzie – wzmożone wydzielanie insuliny. Cały ten proces obciąża trzustkę, a może nawet zwiększyć ryzyko wystąpienia cukrzycy.

Unikaj robienia zakupów

Przed tobą wizyta w supermarkecie? Nie idź tam z pustym brzuchem. Głód powoduje, że kupujemy więcej żywności, niż potrzebujemy. W ramach badań JAMA Internal Medicine przeprowadzono eksperyment – grupa osób nie mogła jeść przez pięć godzin przed rozpoczęciem doświadczenia, następnie połowa z nich zjadła posiłek, a druga została głodna. Podczas zakupów ci głodni włożyli do koszyka jedzenie, które zawierało o 23 proc. więcej kalorii i było bardziej przetworzone niż produkty wybrane przez grupę osób najedzonych. Ciekawy jest też wpływ pory dnia – na produkty wysokokaloryczne częściej decydowano się między godziną 16 a 19 niż przed 16. Naukowcy na łamach czasopisma „Proceedings of the National Academy of Sciences” potwierdzili też, że wybory zakupowe na głodniaka są mniej przemyślane, niż gdy idziemy do sklepu najedzeni. Eksperci tłumaczą to działaniem greliny. To hormon, który wydziela się, gdy jesteśmy głodni, i działa na część mózgu odpowiadającą za procesy związane z nagrodą i motywacją. Pod jego wpływem jesteśmy żądni niezdrowych i kalorycznych produktów.

Nie wytężaj umysłu

Jeśli zależy ci na jak najlepszym wykorzystaniu swoich zdolności umysłowych, najpierw musisz odpowiednio odżywić mózg. Będąc na czczo, nie ma co liczyć na efekty. Dobre dla mózgu i procesów myślowych są węglowodany złożone – znajdziesz je w pełnoziarnistych produktach zbożowych (pieczywo żytnie, płatki owsiane, otręby, kasze, makaron razowy) i w warzywach, takich jak groch, fasola, soczewica. Na pamięć świetnie wpływa związek tłuszczowy lecytyna – warto zaopatrzyć się w orzeszki ziemne, orzechy włoskie, jaja, siemię lniane, soję. Mózg kocha też kwasy omega-3, więc dobrze mu zrobi tłusta ryba – makrela, łosoś, tuńczyk, sardynki.

Uważaj na niektóre leki

Według Instytutu Żywności i Żywienia wielu z nas ciągle ma za małą wiedzę i za mało uwagi poświęca temu, co i kiedy jemy, przyjmując lekarstwa. A szkoda, tym bardziej że Polacy są w czołówce w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o kupowanie leków. Co powinieneś wiedzieć? Lekarze odradzają przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych na pusty żołądek. Po pierwsze, zmniejsza to ich skuteczność, ale może też spowodować problemy zdrowotne, na przykład zwiększyć ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Czy to oznacza, że powinniśmy zawsze łączyć leki z jedzeniem? Też nie. Większości lekarstw nie należy łączyć z posiłkami (idealnie jest przyjąć je 1-2 godziny przed posiłkiem lub 2 godziny po nim). Warto też pamiętać, aby popijać je przegotowaną, wystudzoną wodą, bo zbyt wysoka temperatura może osłabić działanie leku. Unikaj też łączenia leków z ziołami – mogą zaburzać wchłanianie. Są też wyjątki, czyli leki, które zaleca się przyjmować na czczo (np. hormony tarczycy), ale w takich przypadkach lekarz wypisujący receptę zwróci na to uwagę.

Nie pij gazowanych słodkich napojów

Napoje gazowane są szkodliwe dla zdrowia bez względu na porę dnia, ale efekty ich działania są jeszcze gorsze, gdy pijesz je na pusty żołądek. Kwasy węglowe mieszają się z kwasami żołądkowymi, powodując takie problemy jak nudności i wzdęcia. Żołądek produkuje kwas, aby pomóc w trawieniu pokarmu, a jeśli tego nie ma w twoim brzuchu, to wprowadzasz dodatkowy kwas do układu trawiennego. To może prowadzić do skurczów żołądka lub bólu.

Nie trenuj intensywnie

Jeśli zależy ci na utracie wagi, trening z pustym brzuchem będzie skuteczny – na czczo lepiej spala się tłuszcz niż po posiłku. Jednak u niektórych ćwiczenia z pustym żołądkiem kończą się złym samopoczuciem po treningu. Mniejsza będzie też wydajność twojego organizmu niż podczas treningu wykonywanego po lekkim śniadaniu. Fachowcy jednak nadal spierają się, która opcja trenowania jest lepsza. Jeśli chcesz poznać więcej naukowych argumentów w tej dyskusji, zerknij tu: Naukowy głos o ćwiczeniu na czczo.

Unikaj kawy

No i klasyk – kawa. Nie wyobrażasz sobie bez niej poranka? To tak jak 90 proc. Polaków. Jeśli regularnie pijasz małą czarną na pusty żołądek, narażasz swój układ pokarmowy na kłopoty. Nawet bezkofeinowa kawa stymuluje produkcję kwasu żołądkowego, a zwiększona ilość soków żołądkowych to krótka droga do zgagi, refluksu i nieprzyjemnych skurczów żołądka. Według naukowców z Johns Hopkins University School of Medicine krótko po wypiciu kawy czujemy euforię, ale później następuje spadek poziomu serotoniny i adrenaliny w organizmie. To może skutkować słabym nastrojem w ciągu dnia. A może zaparzenie kubka gorącej herbaty to jedna z pierwszych rzeczy, które zwykłeś robić rano? To też może nie wyjść ci na zdrowie. Picie herbaty na czczo działa podobnie, zwiększając poziom kwasu w żołądku, może nie tylko podrażniać wrażliwą błonę przewodu pokarmowego, ale też wywołać zaparcia. Co zatem najlepiej pić po przebudzeniu? Ciepłą wodę z odrobiną soku z cytryny i imbirem – delikatnie pobudzi do działania twój układ pokarmowy i poprawi perystaltykę jelit.

Nie podejmuj ważnych decyzji

Jeśli musisz zdecydować o czymś ważnym, najpierw coś zjedz. Naukowcy z University of Gothenburg w Szwecji odkryli, że hormon, który jest uwalniany przed posiłkami i zwiększa apetyt (czyli grelina), ma negatywny wpływ zarówno na podejmowanie decyzji, jak i na kontrolę impulsów. Z burczącym brzuchem jesteśmy bardziej impulsywni, nerwowi i niecierpliwi. Następnym razem więc, gdy musisz podjąć jakąś decyzję, zanim zaczniesz działać, schrup chociaż jabłko.

Zapomnij o gumie do żucia

Kwas trawienny, który wydziela się podczas żucia gumy, podrażnia żołądek. Osoby, które często i regularnie żują gumę z pustym brzuchem, mogą nabawić się stanu zapalnego układu trawiennego. Udowodniono również, że ludzie, którzy żują gumę na czczo, częściej wybierają jedzenie typu fast food niż owoce i warzywa. A nawet gdy żujesz gumę po jedzeniu, wypluj ją maksymalnie po 10 minutach. Zawarty w wielu gumach sorbitol, który stymuluje perystaltykę jelit, jedzony w dużych ilościach może powodować ból brzucha i biegunkę.

Nie pij alkoholu

Drink na pusty brzuch? Oj, nie jest to najlepszy pomysł. Bez jedzenia wzrasta tempo wchłaniania alkoholu, a jednocześnie proces metabolizowania go zwalnia. To oznacza, że będziesz mieć większego kaca. W badaniach przeprowadzonych przez naukowców ze Szwecji uczestnicy jednego dnia spożywali alkohol po zjedzeniu śniadania, a drugiego na czczo. Zawartość alkoholu we krwi w dniu bez śniadania była aż o 30 proc. wyższa. Mimo że jednego i drugiego dnia wypili dokładnie taką samą ilość alkoholu. Poza tym alkohol wypijany na czczo gorzej wpływa na pracę wątroby, nerek i serca.

Nie kładź się do łóżka

Kładzenie się spać z burczącym brzuchem nie jest najlepszym pomysłem. Uczucie głodu i niski poziom glukozy we krwi utrudniają zasypianie i powodują, że sen jest płytki, a organizm często się wybudza. Mało tego, jest duża szansa, że po takiej nocy następnego dnia dopadną cię napady wilczego głodu i zjesz więcej niż zwykle. Według badań opublikowanych na łamach „American Journal of Clinical Nutrition” pomijanie kolacji i spanie z pustym brzuchem zdecydowanie zwalnia tempo przemiany materii. Badacze z Uniwersytetu Stanowego na Florydzie zrobili eksperyment – mężczyźni, którzy przed snem pili shake’a z zawartością 30 g białka, mieli następnego poranka większą energię spoczynkową (minimalne tempo przemiany materii organizmu w energię niezbędną do wykonywania podstawowych czynności życiowych, jak oddychanie, praca układu krążenia, układu nerwowego czy wytwarzanie ciepła) w porównaniu z tymi, którzy nie jedli nic przed snem. Z kolei naukowcy z Uniwersytetu Cambridge odkryli, że poziom serotoniny zaczyna się wahać, gdy ludzie nie jedzą przed snem. To może negatywnie wpływać na stan emocjonalny i powodować rozdrażnienie.

Nie pij soku pomarańczowego

Kwas zawarty w owocach cytrusowych podrażnia żołądek i obciąża trzustkę, która dopiero budzi się po nocnym odpoczynku. Poza tym gdy żołądek jest pusty, cukier z owoców (fruktoza) może niepotrzebnie przeciążyć wątrobę. Jeśli cierpisz na nadkwasotę, picie świeżo wyciskanego soku z pomarańczy na czczo może pogorszyć ten stan. Nie potrafisz zrezygnować z porannej szklanki tego napoju? Chociaż rozcieńcz sok wodą.