Maltitol – zastosowanie, szkodliwość, kalorie, cena

Maltitol to jedna z substancji słodzących, które zastępują cukier w diecie. Charakteryzuje się on niskim indeksem glikemicznym i niewielką wartością energetyczną. Ponieważ maltitol jest związkiem pochodzenia naturalnego, a dodatkowo nie jest metabolizowany w jamie ustnej, a tym samym nie sprzyja rozwoju próchnicy, może być używany jako zdrowsza alternatywa cukru, także dla dzieci. Czym charakteryzuje się maltitol? Co wiemy o jego szkodliwości? Czy maltitol jako zamiennik cukru może być stosowany bez ograniczeń w każdej diecie?

Co to jest maltitol?

Maltitol to organiczny związek chemiczny z grupy polioli. Poliole, inaczej polialkohole lub alkohole cukrowe, są środkami słodzącymi, które występują naturalnie w wielu owocach. Znajdziesz je m.in. w śliwkach, gruszkach, brzoskwiniach, jabłkach, czy figach, ale nie tylko. Charakteryzują się one niższą słodyczą niż sacharoza, dzięki czemu mogą być stosowane w produktach w większej ilości. Co ważne, poliole pełnią na ogół funkcję wypełniaczy. Stosowanie samych syntetycznych słodzików jako zamienników cukru mogłoby bowiem wpłynąć na strukturę danego produktu.

Maltitol pozyskiwany jest z maltozy zawartej w ziarnach zbóż i kukurydzy. Zalicza się do polioli o poziomie słodkości pomiędzy 0,6 a 0,9 w stosunku do sacharozy, czyli jest bardzo do niej zbliżona. Na ogół występuje w postaci białego, krystalicznego proszku, który bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Nie ulega on jednak karmelizacji lub brązowieniu. Dodany do produktów nadaje im przy tym delikatnej, śmietanowej konsystencji, jednocześnie zwiększając ich objętość. Malitotol – proszek oznaczany jest symbolem E965.

Na rynku dostępny jest także ciekły maltitol, czyli bezbarwny i bezwonny syrop maltitolowy. Oznaczany jest on symbolem E965ii.

Maltitol jako zamiennik cukru – zastosowanie

Maltitol stosowany jest powszechnie jako zamiennik cukru w produktach spożywczych. Z  uwagi na swoją niską kaloryczności znajdziesz go głównie w produktach typu light, ale nie tylko. Dodawany jest on do słodyczy – ciastek, czekolad, pianek i kremów, ale także do produktów nabiałowych – jogurtów i mlecznych napojów smakowych. Znasz delikatny efekt chłodzenia w ustach po zjedzeniu gumy lub cukierków miętowych? To właśnie za sprawą dodanego do nich maltitolu.

Z uwagi na swoje właściwości maltitol jest także wykorzystywany w żywności dedykowanej cukrzykom i pacjentom z otyłością.

Maltitol a cukrzyca

Cecha charakterystyczną maltitolu jest niski poziom indeksu glikemicznego. IG maltitolu w proszku wynosi 35, natomiast syropu maltitolowego – 39. Mając ponadto na uwadze zbliżony do sacharozy poziom słodkości, czyli brak konieczności dosładzania produktów z maltitolem, ich spożywanie poleca się osobom chorym na cukrzycę.

Warto dodać, że maltitol jest wchłaniany z przewodu pokarmowego tylko w około 45 proc. Ulega wcześniej hydrolizie do glukozy i sorbitolu, które nie są metabolizowane.

Maltitol – kalorie

Wartość energetyczna maltitolu, podobnie jak dla wszystkich pozostałych polialkoholi, wynosi 2,4 kcal, co stanowi zaledwie 60 proc. wartości energetycznej glukozy, czy fruktozy.

Maltitol – szkodliwość i skutki uboczne

Analizując możliwą szkodliwość stosowania maltitolu jako substancji słodzącej podkreśla się, że jest on pochodzenia naturalnego. Z drugiej jednak strony należy zauważyć, że polialkohole należą do grupy produktów, które mogą wzmagać objawy syndromu drażliwego jelita lub innych zaburzeń układu pokarmowego. Mogą bowiem ulegać fermentacji w przewodzie pokarmowym. Uznać należy zatem, że maltitol nie powoduje skutków ubocznych, ale warto przyjmować go w umiarkowanych ilościach. W przeciwnym wypadku może powodować wzdęcia lub biegunkę.

Maltitol a ciąża i dzieci

Przyjmuje się, że maltitol w ciąży może być spożywany bez obawy na jej przebieg i zdrowie dziecka. Polecany jest m.in. jeśli borykasz się z problemem cukrzycy w ciąży. Warto jednak pamiętać, że podobnie jak w każdym innym przypadku należy zachować umiar. W szczególności z uwagi na lekkie właściwości przeczyszczające.

Maltitol dla dzieci? Nie ma badań, które wskazywałyby na negatywne skutki jego podawania dzieciom. Mając zaś na uwadze fakt, że jako niemetabolizowany w jamie ustnej, nie sprzyja rozwoju próchnicy może być dla najmłodszych alternatywą dla tradycyjnego cukru. Mimo że uznany za substancję ogólnie bezpieczną, przyjmuje się, że dzieci nie powinny spożywać więcej niż 15 gramów maltitolu dziennie.

Maltitol a ksylitol i sorbitol

Maltitol podobnie jak ksylitol, sorbitol, a także laktitol,  mannitol, czy izomat zaliczają się do polialkoholi. Charakteryzują się zatem podobnymi właściwościami.

Ksylitol pozyskiwany jest jednak z kory brzozy, stąd często występuje pod nazwą cukier brzozowy, podczas gdy naturalnym źródłem pozyskiwania maltitolu jest ziarno kukurydzy. Poziom słodkości ksylitolu względem sacharozy jest przy tym wyższy niż maltitolu.

Sorbitol a maltitol? Jako polialkohole mają bardzo zbliżone właściwości. Sorbitol jest jednak mniej słodki, jego poziom słodkości względem sacharozy jest bowiem niższy niż maltitolu.

Maltitol – cena

Gdzie kupić maltitol? Znajdziesz go w sklepach ze zdrową żywnością oraz dobrze zaopatrzonych aptekach. Cena maltitolu waha się od dwudziestu złotych za kilogram wzwyż.

Źródła:

1. A. Długołęcka, Poliole – zamienniki cukru, Gdańsk 2013,
2. J. Grupińska, T. Grzelak, M. Walczak, M. Kramkowska, K. Czyżewska, Korzyści i zagrożenia związane z konsumpcją naturalnych zamienników sacharozy, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2015.