Czas królowania pszenicy minął. Poznaj 3 przepisy na bezglutenowe pyszności

Coraz częściej szukamy przepisów na dania bezglutenowe, bo czas królowania pszenicy dawno przeminął. Dziś mamy dla was podpłomyki ryżowo-gryczane, gryczane pierogi ruskie ukraińskie i kabaczki w bezglutenowej panierce. Lubimy tradycję, ale w nowej odsłonie.

W trakcie pracy nad „Swojsko”, naszą książką, przejechaliśmy blisko 2500 km w poszukiwaniu tradycyjnych, polskich, często zapomnianych produktów, przepisów i smaków. Nim wyruszyliśmy w tę podróż, rodzima kuchnia kojarzyła nam się z daniami mącznymi, ciężkimi, często suto okraszanymi tłustymi, mięsnymi sosami.

Okazało się, że kulinarnie Polska (szczególnie kiedyś) miała do zaoferowania znacznie więcej. Oprócz najbardziej dziś popularnej mąki pszennej wykorzystywało się grykę, owies, mąkę ziemniaczaną czy proso (kasza jaglana). Z różnorodnych kasz i mąk przygotowywano pierogi, kluski, ciasta, chleby, panierki, a nawet kotlety. Dziś pszenica została genetycznie zmodyfikowana w celu zwiększenia zawartości glutenu. W rezultacie to dobroczynne niegdyś zboże stało się mniej wartościowe. Jest również często przyczyną wielu nietolerancji pokarmowych.

I słynny „pszeniczny brzuch” jest już chyba wszystkim znany. Dlatego właśnie warto rozszerzyć „repertuar” zbóż (w tym mąk) w spiżarni. Szczególnie, że na sklepowych półkach pojawiły się mąki również z innych odmian ‒ nieznanych praktycznie dotąd w polskiej kuchni. Na bazie mąki gryczanej, ryżowej, kukurydzianej czy grochowej możesz przygotować zdrowszą, ale równie smaczną wersję tradycyjnych dań. Gryczane pierogi ruskie z ziemniakami i serem, podpłomyki na ryżowym zakwasie czy cukinie panierowane w mące grochowej i ryżowej przeniosą cię na moment do czasów dzieciństwa. Na dodatek będziesz się po nich czuł wyjątkowo lekko.

Podpłomyki ryżowo-gryczane

Składniki:

– szklanka mąki ryżowej,
– szklanka mąki gryczanej (z kaszy niepalonej),
– 1/2 szklanki zakwasu ryżowego,
– łyżeczka soli,
– zakwas ryżowy:
– pół szklanki mąki ryżowej (najlepiej pełnoziarnistej),
– pół szklanki przegotowanej, letniej wody (niechlorowanej),
– mąka ryżowa.

Wszystkie składniki podpłomyków mieszamy i dodajemy tyle wody, aby powstało miękkie, lekko kleiste ciasto. Odstawiamy na godzinę w ciepłe miejsce (można na dłużej), aby wyrosło. Z ciasta odrywamy kawałki, formujemy kulki, podsypujemy mąką i spłaszczamy palcami na grubość około 0,5 cm. Pieczemy na suchej, rozgrzanej patelni (najlepiej żeliwnej) z dwóch stron, aż się przypieką, a w niektórych miejscach nawet lekko przypalą.

Zakwas: w czystym wyparzonym słoiku mieszamy mąkę z wodą. Odstawiamy na noc. Rano dosypujemy dwie łyżki mąki i dolewamy odrobinę wody. Czynność powtarzamy przez kolejne 3‒4 dni. W dobrym zakwasie powinny być widoczne bąbelki i wyczuwalny specyficzny zapach fermentacji. Gotowy zakwas przechowujemy w lodówce. Raz w tygodniu (jeśli nie korzystamy z niego) trzeba do niego dosypać 2 łyżki mąki ryżowej i dolać odrobinę wody. Jeżeli używamy zakwasu do wypieków, to za każdym razem uzupełniamy zużytą ilość mąką i wodą. Odstawiamy na noc, aby zakwas przefermentował. Rano wkładamy go ponownie do lodówki.

Gryczane pierogi ruskie ukraińskie

Składniki na ciasto:

– szklanka mąki gryczanej (z niepalonej kaszy gryczanej),
– szklanka wrzątku,
– 2 czubate łyżki mąki ziemniaczanej,
– mąka gryczana do podsypywania.

Farsz:

– 2 części ugotowanych ziemniaków,
– część twarogu (tłustego),
– drobno poszatkowana cebula uduszona na oleju (najlepiej ryżowym) lub asafetida do smaku,
– świeżo mielony pieprz do smaku,
– sól kamienna do smaku,
– masło szałwiowe (opcjonalnie):
– masło,
– szczypta szałwii lub kilka listków świeżej szałwii,
– duszony szpinak (opcjonalnie),
– świeży, dobrze umyty i poszatkowany szpinak (około 200 g),
– łyżka oliwy,
– łyżka masła,
– świeżo starta gałka muszkatołowa do smaku,
– świeżo mielony pieprz do smaku,
– sól kamienna do smaku,
– pokrojone w kostkę pomidory do przybrania.

Ciasto: do mąki gryczanej wlewamy wrzątek, mieszając widelcem, tak aby utworzyła się kulka ciasta. Przekładamy na stolnicę. Dodajemy mąkę ziemniaczaną. Całość dobrze wyrabiamy. Ciasto podsypujemy mąką gryczaną, formujemy wałek i dzielimy go na kawałki wielkości śliwki. Formujemy z nich kulki i cienko rozwałkowujemy, podsypując mąką gryczaną.

Przygotowujemy farsz. Ugotowane ziemniaki i twaróg przeciskamy przez praskę. Dodajemy resztę składników i mieszamy. Z każdego kawałka ciasta wycinamy szklanką lub foremką koło. Nakładamy farsz. Sklejamy brzegi. Pierogi gotujemy w osolonym wrzątku około 30 sekund od wypłynięcia. Na jednej patelni roztapiamy masło i dodajemy szczyptę rozkruszonej lub kilka listków świeżej szałwii. Na drugiej rozpuszczamy masło z oliwą. Dodajemy szpinak. Przykrywamy pokrywką i dusimy na małym gazie 5‒7 minut. Dodajemy resztę składników. Ugotowane pierogi podajemy z duszonym szpinakiem i/lub masłem szałwiowym.

Kabaczki w bezglutenowej panierce

Składniki:

– pokrojone w grube plastry kabaczki/cukinie/patisony.

Panierka:

– 1/2 szklanki mąki grochowej lub mąki z ciecierzycy,
– 1/2 szklanki mąki ryżowej,
– łyżeczka soli,
– 1/2 łyżeczki ostrej papryki w proszku,
– ostra lub słodka papryka do posypania (opcjonalnie),
– olej (najlepiej ryżowy) do smażenia.

Wszystkie składniki panierki mieszamy. Dodajemy taką ilość wody, aby uzyskać dość rzadkie ciasto naleśnikowe. Ubijamy trzepaczką, aby rozprowadzić wszystkie grudki. Plastry warzyw moczymy w cieście i kładziemy na patelnię z rozgrzanym tłuszczem. Smażymy z dwóch stron. Po usmażeniu kładziemy na papierowych ręcznikach, aby pozbyć się nadmiaru tłuszczu. Posypujemy słodką lub ostrą papryką (opcjonalnie).

Karolina uwielbia podróżować, nurkować, pisać, no i … gotować. Fascynuje ją również sztuka oddechu, medytacja i joga. Maciek interesuje się dietetyką, fotografią, też uprawia jogę i medytuje. Od kilku lat gotuje w „Dzień Dobry TVN”, prowadzi warsztaty, promuje zdrowy styl życia. Jest współautorem kilku książek. Z połączenia ich pasji narodził się projekt MEDYtuJEMY, czyli blog kulinarno-lajfstylowy oraz warsztaty łączące kuchnię z relaksacją, wykładami o emocjach i ich przełożeniu na nasze życie i zdrowie.