Ciasto bezglutenowe na święta – pomysły i przepisy na ciasta bez mąki

Celiakia i nadwrażliwość na gluten mogą mocno uprzykrzyć życie. Bożonarodzeniowe wypieki można jednak przygotować także w wersji bez mąki. Jak uszczęśliwić gości bezglutenowymi słodkościami?

Gluten w cukiernictwie

Gluten jest mieszaniną białek roślinnych występujących w ziarnach zbóż, przede wszystkim pszenicy. Jest on istotnym składnikiem mąki nadającym jej ciągliwości oczekiwanej przy wyrabianiu ciasta. Ze względu na jego powszechność w składnikach cukierniczych i właściwości, eliminacja glutenu ze świątecznych wypieków może się wydawać trudna. Nie jest on jednak w kuchni niezastąpiony. Zamiast mąki pszennej można skorzystać ze zmielonych orzechów, mąki owsianej lub gryczanej. Ciasta takie jak sernik czy makowiec można też przygotować bez spodu – z samą warstwą sera lub maku.

Przygotowując potrawy dla osób będących na ścisłej diecie bezglutenowej, wynikającej ze wskazań medycznych, np. przy celiakii lub chorobie Dühringa, należy jednak zachować szczególną ostrożność. Oprócz wykluczenia produktów zbożowych naturalnie zawierających gluten, należy uniknąć także tych, które mogą być glutenem zanieczyszczone. Na etykiecie muszą one posiadać oznaczenie przekreślonego kłosa. Mogą do nich należeć m.in.:

• suszone owoce,
• przyprawy,
• nabiał,
• orzechy.

Świąteczne ciasta bez glutenu – przepisy

Święta Bożego Narodzenia kojarzą się przede wszystkim z zapachem mandarynek i przypraw korzennych – cynamonu, kardamonu, goździków. Na stole często goszczą pierniki, aromatyczne ciasteczka korzenne, makowce i serniki. Chociaż oryginalnie zazwyczaj zawierają w przepisach mąkę pszenną, można je przygotować także w wersji bezglutenowej. W jaki sposób?

Bezglutenowe pierniczki

Składniki:

• 120 g miodu,
• 60 g masła,
• 250 g zmielonych płatków owsianych (lub gotowej mąki owsianej),
• 1 jajko,
• 50 g cukru pudru,
• ½ łyżeczki sody oczyszczonej,
• 2 łyżeczki przyprawy do piernika (domowej lub bezglutenowej),
• Dodatkowo: skrobia ziemniaczana.

Przygotowanie:

W garnuszku rozpuścić masło z miodem i dokładnie wymieszać do uzyskania jednolitej masy. Ostudzić (zachowując płynną formę), przelać do miski i dodać pozostałe składniki – mąkę owsianą, jajko, cukier puder, sodę oczyszczoną i przyprawę do piernika. Całość zmiksować do uzyskania gładkiej masy piernikowej. Umieścić na 1-3 godziny w lodówce, aby ciasto zgęstniało. Wyrobić i rozwałkować gotowe ciasto, dla ułatwienia podsypując je skrobią ziemniaczaną, wyciąć pierniczki w dowolnych kształtach. Ciasteczka piec w temperaturze 170°C przez 10 min, po wyjęciu ostudzić na metalowej kratce i udekorować.

Bezglutenowy makowiec

Składniki:

• 200 g zmielonego maku,
• 1 szklanka mleka,
• 6 jajek,
• 1 ½ łyżeczki proszku do pieczenia,
• 50 g posiekanych orzechów,
• 200 g masła,
• 150 g cukru pudru.

Przygotowanie:

Mak zalać gorącym mlekiem i odstawić pod przykryciem na 30 min, po tym czasie odkryć i zostawić do ostudzenia. Oddzielić żółtka od białek – białka ubić na sztywno, żółtka zachować. W osobnej misce utrzeć miękkie masło z cukrem pudrem na jednolitą masę. Do mieszaniny, ciągle miksując, dodawać po jednym żółtku, a następnie na zmniejszonych obrotach mak i zmieszane z proszkiem do pieczenia siekane orzechy. Do ciasta przełożyć ubite białka i delikatnie wmieszać szpatułką. Gotowe ciasto przełożyć do wyłożonej papierem do pieczenia tortownicy, piec około 50 min (do suchego patyczka) w piekarniku nagrzanym do 180°C. Gotowy makowiec można udekorować polewą czekoladową.

Bezglutenowy sernik

Składniki:

• 1 kg sera do sernika (wiaderko),
• 200 g masła,
• 4 jajka,
• 150 g cukru,
• 4 łyżki skrobi ziemniaczanej lub 2 saszetki bezglutenowego budyniu.

Przygotowanie:

W garnuszku roztop masło i pozostaw do ostudzenia. W misce dokładnie utrzyj ser z wiaderka z roztopionym masłem, jajkami i cukrem. Dodaj do masy serowej skrobię ziemniaczaną lub proszek bezglutenowego budyniu. Według upodobań, dla urozmaicenia smaku możesz dodać kilka kropli olejku waniliowego, rodzynki lub inne dodatki. Masa sernikowa powinna być gęsta, o konsystencji budyniu. Przełóż ciasto do wyłożonej papierem do pieczenia tortownicy i umieść w nagrzanym do 190°C piekarniku. Stopniowo zmniejszaj temperaturę – po 20 min do 150°C, po kolejnych 30 min do 120°C, po upływie następnych 30 min wyłącz piekarnik i pozostaw w nim sernik do ustabilizowania temperatury – unikniesz w ten sposób jego opadnięcia.

Literatura:

Rybicka I, Gliszczyńska-Świgło A. Niedobory składników odżywczych w diecie bezglutenowej. Problemy Higieny i Epidemiologii 2016; 97(3): 183-186.