Durian – co to jest, właściwości, gdzie kupić?

Durian właściwy ma bardzo charakterystyczny zapach – połączenie aromatów zepsutej ryby, zatłoczonej ulicy zabrudzonej pomyjami i starego jajka. Pochodzi z Azji i tam jest najbardziej popularny, choć w wielu krajach obowiązują zakazy wchodzenia z tymi owocami do galerii czy na lotniska. Gdzie w Polsce można kupić duriana i jak jeść ten owoc?

Co to jest durian?

Durian to roślina pochodząca z południowo-wschodniej części Azji. Nazwa „durian” odnosi się do wielu odmian owoców, które mają istotną wspólną cechę – odrażający zapach, wręcz określany jako cuchnący. Możemy go spotkać także pod nazwą jackfruit lub zybuczkowiec.

Duriany to duże, ważące nawet trzy-cztery kilogramy owoce, pokryte skórką z wypustkami o kształcie grubych kolców. Po rozcięciu skóry duriana docieramy do jego wnętrza, które kryje w sobie miąższ o konsystencji przypominającej banana czy też awokado.

Zapach owoców duriana

Jak pachnie durian? Pytanie powinno brzmieć raczej „jak śmierdzi durian?”, ponieważ mało kto uznaje jego zapach za przyjemny. Dlaczego durian śmierdzi? Odpowiadają za to różnorodne związki siarkowe obecne w miąższu i wydobywające się z niego po przekrojeniu lub mechanicznym uszkodzeniu tkanek owoców. W durianie wyodrębniono około 40 związków  siarkowych, najwięcej siarkowodoru. To z jego względu zapach duriana najczęściej porównuje się do aromatu zepsutych jajek. Mówi się też, że w zapachu duriana można wyczuć nuty czosnku, pora, mleka, sera. Razem tworzą one dosyć odrażającą, zwłaszcza jak na owoc, mieszankę.

Warto dodać, że prócz siarkowodoru zapachowy bukiet owocu duriana zawiera takie substancje, jak 2-metylomaślan etylu, 2-metylomaślan propylu, acetaldehyd czy octan etylu. Durian ma także lekko wyczuwalną owocową, kwaskową, karmelową i miodową nutę – za te odpowiadają między innymi: ester etylowy kwasu cynamonowego, heksa-2,4-dienian etylu, furanony, propanian etylu, octan etylu i 2-butenian etylu.

Warto wiedzieć, że z uwagi na jego silny i nieprzyjemny zapach, w wielu krajach azjatyckich nie wolno go jeść, ani nawet posiadać w miejscach publicznych takich, jak lotniska, hotele, galerie.

Smak duriana

Choć zapach duriana jest niezbyt pozytywnie odbierany przez większość osób, to już smak duriana zdecydowanie nadrabia. Jest lekko kwaskowaty, ale owocowy. Łączy w sobie posmak migdałów, karmelu, ale i terpentyny, cebuli – razem tworzą one wyjątkowy, choć dziwny bukiet smakowy. Gdyby wyeliminować zapach tego owocu, to z uwagi na sam smak durian na pewno miałby więcej zwolenników.

Wartość odżywcza owocu duriana

Zarówno miąższ, jak i skórka czy łyko, a nawet pestki owoców duriana zawierają korzystne dla zdrowia związki. Jeśli chodzi o ogólny podział składników odżywczych w durianie to wygląda on następująco:

• węglowodany – ok. 27 proc. masy,
• białko – ok. 1,5 proc. masy,
• tłuszcze – ok. 5,3 proc. masy,
• woda – ok. 65 proc. masy,
• błonnik – ok. 4 proc. masy.

Bardzo wartościowymi związkami odżywczymi zawartymi w durianie są kwasy tłuszczowe. Ich zestawienie w durianie właściwym porównuje się do rodzaju i jakości tłuszczów w takich produktach, jak żółtka jaj, oliwa z oliwek czy olej lniany. Owoc duriana zawiera przede wszystkim kwasy tłuszczowe z rodziny omega-6 i omega-9, w tym kwasy:

• linolowy,
• gamma-linolenowy.

Właściwości duriana

Najkorzystniejszy wśród kwasów tłuszczowych, które zawiera durian, jest gamma-linolenowy, któremu przypisuje się szerokie działanie przeciwzapalne. Jego wysoka zawartość w diecie może przekładać się na zmniejszenie ryzyka rozwoju takich chorób, jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zespół suchego oka. Jednocześnie jednak trzeba podkreślić, że durian właściwy jako źródło kwasów tłuszczowych z rodziny omega-6 nie powinien być spożywany zbyt często przez osoby mające w diecie mało tłuszczów z rodziny omega-3. Przewaga ilościowa kwasów omega-6 nad omega-3 cechuje zwłaszcza mieszkańców Europy i Ameryki, i może ona być jednym z czynników rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. Dlatego też zaleca się, by wraz z durianem spożywać produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, w tym orzechy, tłuste ryby.

Czy durian jest zdrowy?

Durian to dość kaloryczny, a przez to sycący i bogaty w energię owoc. W 100 gramach produktu mieści się 141 kcal. Jeśli zaś chodzi o zawartość witamin i składników mineralnych w durianie, to na uwagę zasługują:

• fosfor,
• potas,
• magnez,
• miedź.

Durian zawiera nawet kilkakrotnie więcej powyższych makro- i mikroelementów (w 100 gramach produktu) niż jabłka czy pomarańcze. Nie oznacza to jednak, że możemy traktować owoce duriana jako bardzo dobre źródło tych związków mineralnych, bowiem – jak to w przypadku większości owoców – podstawą składu duriana  jest woda.

Warto dodać, że owoc durian to także źródło witamin, w tym przede wszystkim witaminy C, ale także witaminy A i witamin z grupy B. Dzięki temu zaleca się go jako naturalny produkt na wzmocnienie odporności, poprawę widzenia, a także działania układu nerwowego.

Durian z alkoholem – czy warto je łączyć?

Otóż nie! Warto podkreślić, że durian może wchodzić w interakcje z alkoholami i wówczas stwarzać zagrożenie dla zdrowia czy nawet życia człowieka. To dlatego, że związki obecne w durianie mogą hamować lub spowalniać metabolizowanie alkoholu w wątrobie człowieka. Przez to przy spożyciu duriana z alkoholem może dojść do niespodziewanej reakcji na alkohol oraz do poważnego zatrucia. Zapamiętaj więc – durian i alkohol to zdecydowanie niekorzystne połączenie!

Ile kosztuje durian i gdzie można kupić?

Duriana w Polsce nie spotyka się, rzecz jasna, w naturalnym środowisku. Również klimat panujący na terenie naszego kraju nie sprzyja hodowaniu duriana. Dlatego świeży owoc duriana jest tutaj niemalże niespotykany. Najczęściej można kupić duriana w puszce lub w formie cukierków.

Cukierki z duriana zdecydowanie przypadną do gustu osobom, które chciałyby spróbować tego owocu, ale obawiają się jego odrażającego aromatu. Jeśli chodzi o to, ile kosztuje durian – to uwaga, bo należy on do najdroższych owoców na świecie. Jedna duża (ważąca trzy-cztery kilogramy) sztuka kosztuje nawet 250 zł, zaś kilogram – około 55 zł.

Bibliografia:

1. Szczepaniak O. M. i in.: Durian (Durio Zibethinus M.) – Wartość odżywcza i związki aromatyczne, Nauka Przyroda Technologie. 2018, Tom 12, Zeszyt 2.