Kawa w ciąży. Jaka ilość jest bezpieczna?

Często można spotkać się ze stwierdzeniem, że kawa w ciąży jest przeciwwskazana, a nawet wręcz zabroniona. Jest to jednak mit – w ciąży można pić kawę pod warunkiem, że nie przekracza się określonej dziennej dawki kofeiny. Czy wiesz, która kawa zawiera najmniej kofeiny i w jakich jeszcze napojach znajduje się ta substancja? Sprawdź, ile filiżanek kawy możesz pić, by nie zaszkodzić zdrowiu płodu. 

Dlaczego picie kawy w ciąży budzi kontrowersje?

Kawa to napój, bez którego wiele osób nie wyobraża sobie dnia. Zawarta w niej kofeina pobudza, zwiększa poziom energii, polepsza koncentrację. Badania wykazały, że umiarkowane spożycie kawy (3-4 filiżanki na dzień) ma korzystny wpływ na organizm i zmniejsza ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym schorzeń sercowo-naczyniowych, chorób układu nerwowego czy osteoporozy. Z drugiej strony przekraczanie zalecanych dawek kofeiny może prowadzić do: 

• zaburzeń snu,  
• przyspieszonego bicia serca,  
• nerwowości, 
• bólu głowy. 

Jak kawa wpływa na organizm kobiety ciężarnej?

Gdy w ciąży pije się kawę, znajdująca się w niej kofeina przenika przez barierę łożyskową i dociera do płynu owodniowego otaczającego płód. Za rozkładanie tej substancji odpowiada cytochrom P450 1A2, którego aktywność u płodu jest zdecydowanie niższa w porównaniu do osoby dorosłej (metabolizowanie kofeiny przez płód może zająć aż 150 godzin, podczas gdy dorosły organizm potrzebuje na to ok. 4 godziny). 

Co więcej, u kobiet w ciąży zmniejsza się metabolizm kofeiny, przez co czas jej rozkładu ulega kilkukrotnemu wydłużeniu, nawet do 14 godzin. Im dłuższy rozkład kofeiny, tym większe zaburzenia w przepływie krwi w łożysku i dostarczaniu substancji odżywczych niezbędnych do rozwoju płodu. 

Ile kawy w ciąży można pić?

Zalecenia dla kobiet w ciąży nie odnoszą się do ilości wypijanej kawy, lecz do maksymalnej dostarczanej dawki kofeiny. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) za bezpieczną dla płodu dzienną dawkę kofeiny uznaje się 200 mg. Taka ilość zawierają średnio 2 filiżanki kawy. 

Warto pamiętać o tym, że kofeina obecna jest też w innych napojach oraz produktach spożywczych, w tym w herbacie (teina), napojach energetyzujących, coca-coli czy czekoladzie. Poniższa tabela przedstawia, ile kofeiny zawiera dana żywność. 

Wbrew nazwie kawa bezkofeinowa również jest źródłem kofeiny, ale zawiera ją w śladowych ilościach. Filiżanka takiego napoju ma do 5-7 mg kofeiny. Całkowicie bezkofeinowa jest z kolei kawa zbożowa, ponieważ powstaje ona na bazie zbóż z dodatkiem cykorii lub buraka cukrowego. 

Jaka kawa w ciąży jest najlepsza?

W czasie ciąży możesz pić taką samą kawę, jaką piłaś dotychczas, bowiem nie ma znaczenia rodzaj napoju, a jedynie ilość przyjmowanej kofeiny. Badania przeprowadzone w różnych krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych wykazały, że kobietom w ciąży zdarza się przekraczać zalecane spożycie kawy, dlatego najlepiej ograniczyć się do picia jednej filiżanki kawy na dzień lub sięgać po kawę bezkofeinową bądź zbożową. Aby zmniejszyć ilość kofeiny dostarczanej wraz z herbatą, zamiast herbaty czarnej czy zielonej możesz pić herbatę owocową albo ziołową.

Czy picie kawy w ciąży jest całkowicie bezpieczne?

Badania dotyczące wpływu kofeiny na zdrowie płodu jasno wskazują, iż wysokie dawki tej substancji niosą ze sobą ryzyko wystąpienia wielu powikłań. Choć przyjęto, że bezpieczna ilość kofeiny to 200 mg/dobę, niektóre badania wykazały negatywny wpływ tego związku nawet przy spożywaniu go w mniejszej ilości. 

Przede wszystkim obserwuje się korelację między kofeiną a zwiększoną szansą poronienia – w metaanalizie z 2022 roku obejmującej 27 badań, zaobserwowano, iż przyjmowanie:100 mg kofeiny/dzień zwiększało ryzyko poronienia o 8%, 300 mg kofeiny – o 37%, a 600 mg – aż o 132%. Ponadto konsumpcja więcej niż 2 filiżanek kawy na dzień może wiązać się z urodzeniem dziecka o niskiej masy urodzeniowej, a także ryzykiem wystąpienia nadwagi i otyłości u dziecka w dzieciństwie. Wyniki wielu badań dotyczących wpływu picia kawy w ciąży nie są jednoznaczne, dlatego zapobiegawczo zaleca się, aby spożywanie kawy w tym okresie było niskie lub umiarkowane. 

Bibliografia: 

1. Marwicka J., Gałuszka R., Gałuszka G., Żurawska A., Żurawski Ł, Niemyska K, Zastosowanie kofeiny w przemyśle spożywczym i kosmetycznym, Kosmetologia estetyczna 2014, vol. 3 1 31-33. 
2. Paula T., Shang F., Chiarini-Garcia H., Lobato de Almeida F,  Caffeine Intake during Pregnancy: What Are the Real Evidences?, Journal of Pharmacy and Pharmacology 2017, 5, 249-260. 
3. Surma S. Witek A, Coffee consumption during pregnancy— what the gynecologist should know? Review of the literature and clinical studies, Ginekologia Polska 2022, vol. 93, no. 7, 591–600.