Erytrytol – czy może zastąpić cukier? Czy jest bezpiecznym słodzikiem?

Cukier, miód czy słodzik? To dylemat wielu z nas, gdy sięgamy po ulubioną herbatę lub poranną kawę. Słodziki nie mają ostatnio dobrej prasy, wiele mówi się o ich skutkach ubocznych. Czy erytrytol jest bezpiecznym słodzikiem? Sprawdzamy razem z dietetyczką Elizą Szyszko.

Erytrytol – czym jest

Słodziki od kilku lat robią furorę i jednocześnie budzą kontrowersje. Przykładowo, popularny aspartam powodować może zawroty głowy, bóle głowy, duszności, mdłości, reakcje alergiczne m.in. widoczne na skórze, skurcze mięśni, a nawet zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz).

Nic dziwnego, że w wielu osobach różnego rodzaju „E” w składzie jedzenia budzą zrozumiały niepokój. Czy E 968, czyli erytrytol można uznać za słodzik bezpieczny dla zdrowia?

– Erytrytol to od kilku lat modny słodzik i dodatek do żywności, popularny zwłaszcza wśród osób będących na diecie redukcyjnej – wyjaśnia dietetyk Eliza Szyszko. – Erytrytol jest to organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi cukrowych. Jego niewielkie ilości występują w owocach, czerwonym winie, porostach i wodorostach, natomiast na skalę przemysłową otrzymywany jest na drodze fermentacji glukozy przez różne gatunki drożdży. Jego temperatura topnienia mieści się w przedziale 119 – 123 °C, a więc może być stosowany do dań na ciepło i jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, ale słabo w etanolu.

Podobnie jak większość substancji słodzących, erytrytol z wyglądu przypomina cukier. Zasadniczą różnicą jest jednak jego kaloryczność, indeks glikemiczny i insulinowy.

– Erytrytol ma zerowy indeks glikemiczny i bardzo niski indeks insulinowy (wynosi 2), dlatego może być stosowany przez osoby chorujące na cukrzycę – podkreśla Eliza Szyszko. Jako minus dietetyczka podaje fakt, że erytrytol jest mniej słodki od cukru, co oznacza, że należy go dodać więcej. – Jednak w przeciwieństwie do cukru, erytrytol nie jest metabolizowany przez organizm człowieka i w postaci niezmienionej wydalany jest z moczem – dodaje specjalistka.

Erytrytol – zastosowania

Erytrytol wykorzystywany jest jako słodzik, zastępca (następca?) cukru. – Najczęściej stosowany jako zamiennik cukru do słodzenia słodyczy, napojów i deserów – wymienia dietetyczka, Eliza Szyszko. To nie jedyne zastosowania erytrytolu.

– W przemyśle farmaceutycznym wykorzystywany jest jako składnik tabletek dla osób z cukrzycą i nietolerancją laktozy oraz nośnik substancji aktywnych w preparatach wziewnych. W stomatologii wykorzystywany do usuwania płytki nazębnej, co potwierdza jego brak wpływu na rozwój próchnicy – dodaje kolejne atuty dietetyczka. Na tym też nie koniec: – Niektóre badania potwierdzają jego dobroczynne oddziaływanie w profilaktyce nadciśnienia – mówi Eliza Szyszko. – Jednak obecny stan wiedzy nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie pozytywnego działania – uprzedza specjalistka.

Zalety i wady erytrytolu

Czy erytrytol zasługuje na miano idealnego słodziku? Eliza Szyszko stwierdza: – Zdecydowaną zaletą jest prawie zerowa kaloryczność, indeks glikemiczny i niski indeks insulinowy. To oznacza, że nie powoduje wzrostu poziomu glukozy i insuliny we krwi (chorzy na cukrzycę mogą zastosować do posiłku niższą dawkę insuliny). W przeciwieństwie do ksylitolu nie wywołuje biegunki, wzdęć i nudności.

Kolejnym plusem jest fakt, iż erytrytol jest bezwonny i bezsmakowy, dzięki czemu nie zmienia smaku potraw.

– Według opinii na forach nadaje się też do pieczenia, jednak nie wszystkich wypieków, dlatego należy wcześniej odnaleźć przepis zawierający właśnie ten słodzik– podpowiada dietetyczka. – Jeżeli nie jesteśmy w stanie zrezygnować ze słodkich produktów, a nie chcemy przekroczyć kaloryczności naszej diety, to zastosowanie słodzika będzie dobrym wyborem.

Czy są wady tego produktu? Można powiedzieć, że są to „problemy pierwszego świata”, czyli po pierwsze cena (nawet 10 razy wyższa), a po drugie słabsza dostępność, szczególnie w sklepach stacjonarnych. Zwolennicy erytrytolu kupują go zazwyczaj w internecie.

– Wadą może się okazać jego niska kaloryczność – informuje dietetyczka Eliza Szyszko. – Produkty niskokaloryczne wypełniają żołądek, ale nie dostarczają energii, co może powodować większe uczucie głodu, a więc i tak spożycie produktów z normalną kalorycznością – uprzedza specjalistka.

Erytrytol – przeciwwskazania

Czy istnieją przeciwskazania do spożywania erytrytolu?

– W 1999 erytrytol roku został zatwierdzony przez WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), a w 2001 przez FDA (Agencja Żywności i Leków), jako produkt bezpieczny do powszechnego stosowania – odpowiada Eliza Szyszko. – Jednak nie znamy na ten moment skutków ubocznych jego długotrwałego stosowania, dlatego powinniśmy używać go z umiarem – ostrzega specjalistka, dodając, że nie powinno się przekraczać w ciągu dnia ilości 1g na kilogram masy ciała.

Eliza szyszko ostrzega też osoby z tendencjami do hipoglikemii: – Erytrytol nie podnosi poziomu glukozy we krwi.

Oznacza to, że jedząc produkty z erytrytolem, można nieświadomie doprowadzić do spadku cukru we krwi poniżej właściwego poziomu i w rezultacie np. do omdlenia lub innych powikłań.

Erytrytol – czy zastąpi cukier?

Czy przy zachowaniu optymalnej dawki, można uznać ten produkt za odpowiednio bezpieczny i skuteczny, aby na co dzień zastępować nim cukier?

– Jest to jeden z lepszych zamienników cukru, jaki jest obecnie dostępny na rynku – przyznaje Eliza Szyszko. – Innym polecanym słodzikiem jest stewia – dodaje specjalistka. Dietetyczka zwraca uwagę na fakt, często lekceważony w kontekście kulinarnych nowości: – Nie znamy jego skutków ubocznych przy długotrwałym stosowaniu przez człowieka, dlatego że wszystkim należy być ostrożnym, a najlepiej w ogóle ograniczyć słodzenie.