Dieta Dukana okiem dietetyczki Elizy Szyszko. Jak wyglądają zasady? Dla kogo jest wskazana, a kto nie może?

Chociaż (powoli) odchodzi się od presji szczupłej sylwetki, wciąż co najmniej część z nas stawia sobie za cel schudnąć. Nie da się też ukryć, że nadwaga i otyłość szkodzą zdrowiu, więc wiele osób chce pozbyć się zbędnych kilogramów. Jak? Najchętniej szybko, ale czy skutecznie i bezpiecznie? Z dietetyczką Elizą Szyszko prześwietlamy dietę Dukana.

Dieta Dukana – zasady

– Coraz większa liczba osób z nadwagą i otyłością sprzyja pojawianiu się coraz to nowych propagatorów rzekomo cudownej diety odchudzającej. Jednym z nich kilka lat temu był były lekarz francuski Pierre Dukan – opowiada Eliza Szyszko, wykładowca akademicki, dietetyk kliniczny.

Dukan, obok setki innych lekarzy, stracił prawo wykonywania zawodu za przepisywanie wycofanego już leku Mediator. Ten farmaceutyk powstał z myślą o cukrzykach, ale szybko zyskał powodzenie, jako środek wspomagający odchudzanie. Mediator, jak się okazało, miał poważne skutki uboczne: uszkadzał pracę układu krążenia, prowadząc nawet do zgonów.

Dieta Dukana również budzi kontrowersje, jako niezbilansowana i niebezpieczna.

– Mimo że o ryzyku związanym ze stosowaniem diety było głośno, wydaje się, że popularność diety aż tak bardzo nie spada – zauważa Eliza Szyszko, dodając jednocześnie, że jeśli zauważalne jest zmniejszone zainteresowanie tego typu dietą, to nie ze względu na ryzyko dla zdrowia, ale z uwagi na aktualną dietetyczną modę.

Na czym polega niebezpieczeństwo stosowania tego stylu żywienia? – Dieta Dukana to przede wszystkim dieta wysokoproteinowa (wysokobiałkowa). Jak wiemy, białka są niezbędnym makroskładnikiem diety, jednak organizm nie jest w stanie magazynować nadmiaru białka, co przysparza dodatkowej pracy dla organów odpowiedzialnych za metabolizm i wydalanie niepotrzebnego białka, czyli dla wątroby i nerek – tłumaczy Eliza Szyszko.

Jakie są zasady diety Dukana? – Składa się z 4 etapów, z których pierwszy i drugi to utrata kilogramów, a trzeci i czwarty to etapy stabilizacji – wyjaśnia dietetyczka Eliza Szyszko. Podczas pierwszego etapu można spożywać chude gatunki mięs np. cielęcinę i drób, ryby i owoce morza, nabiał typu light, przyprawy, napoje typu light oraz kawę i herbatę. Ważne, aby pamiętać o odpowiednim nawodnieniu. Etap drugi to produkty z etapu pierwszego z dodatkiem niektórych warzyw m.in. pomidorów, brokułów, pieczarek, selera, szpinaku, papryki, marchwi i kilku innych. Zakazane są strączki, ziemniaki, ryż, kukurydza i awokado oraz inne tłuszcze. Trzeci etap jest już mniej monotonny, jednak należy jeden dzień w tygodniu jeść tylko białka, czyli tak jak podczas pierwszego etapu, a tylko w dwa dni w tygodniu możemy pozwolić sobie na deser po obiedzie.

– Długość trzeciej fazy trwa tak długo, ile kilogramów udało się schudnąć, mnożąc ten wynik przez 10 – tłumaczy Eliza Szyszko. – To znaczy, jeżeli osoba schudła 10 kg, to przez 100 dni powinna stosować trzecią fazę diety Dukana. Etap czwarty jest już bardziej zbliżony do racjonalnych zasad odżywiania, gdzie oczywiście dalej zakazane jest jedzenie tłustych fast foodowych posiłków oraz zajadanie się słodyczami. 

Dieta Dukana – dla kogo

Dietę Dukana można polecić osobom, którym zależy na szybkiej utracie masy ciała. Jednak należy mieć na uwadze fakt, że wymaga ona pozostawania pod opieką specjalistów.

– Podstawową zaletą przytaczaną przez zwolenników diety Dukana jest niewątpliwie szybki spadek masy ciała, uczucie sytości, a więc brak uczucia głodu. Dodatkowo, jeżeli dieta Dukana jest stosowana pod kontrolą lekarza i dietetyka, u osób zdrowych, może być bezpieczna i skuteczna na długo, o ile pacjent po diecie zacznie prowadzić zdrowy styl życia i nie wróci do starych nawyków – wyjaśnia Eliza Szyszko.

Dieta Dukana – kto nie może

Dietę Dukana niektórzy uważają za niebezpieczną. Dlaczego? Jak większość diet polegających na znacznej redukcji masy ciała, może prowadzić do efektu jo-jo i zaburzeń metabolicznych.

– Jeżeli jesteśmy zdrowi i przez kilka tygodni będziemy stosować dietę Dukana, to nic nam się nie stanie – mówi Eliza Szyszko. – Jednak nie uczy ona właściwych nawyków żywieniowych, które mogą być stosowane przez całe życie. Tak samo, jak inne modne czasowe diety, powoduje, że mimo krótkotrwałej skuteczności, bardzo szybko nastąpi efekt jo-jo. Zapamiętujemy, że chudniemy podczas etapu jedzenia samego białka, co kusi do przedłużania tego etapu.

Kto jest najmocniej narażony na negatywne skutki tej diety?

– Jest ona niebezpieczna szczególnie dla osób z chorobami nerek – ostrzega Eliza Szyszko. – Często mogą one nie wiedzieć, że postępuje u nich niewydolność nerek, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne m.in. ogólne badanie moczu, stężenia mocznika, kreatyniny i wielkość GFR (współczynnik wydolności nerek – przyp. red.)

Niewydolne nerki mogą nie nadążać z usuwaniem szkodliwych związków pochodzących z metabolizmu białek, co skutkuje zachwianiem homeostazy, czyli równowagi najważniejszych parametrów środowiska wewnętrznego organizmu m.in. pH krwi, stężenia związków chemicznych w płynach ustrojowych, ciśnienia tętniczego.

– Również osoby cierpiące na dnę moczanową nie powinny stosować diety bogatej w puryny, które występują w produktach białkowych – podkreśla dietetyczka.

Kto bezwzględnie nie może stosować tej diety?

– Żadnych diet redukcyjnych bez kontroli lekarza i dietetyka nie powinny stosować kobiety w ciąży i matki karmiące oraz dzieci i młodzież – ostrzega Eliza Szyszko. – Dorastający organizm do prawidłowego rozwoju potrzebuje kompletu składników odżywczych i nawet czasowe niedobory mogą doprowadzić do nieodwracalnych lub trudno odwracalnych skutków m.in. zaburzeń hormonalnych, lub niedorozwoju dziecka w przypadku kobiet w ciąży.

Dieta Dukana – opinie

Dieta Dukana może prowadzić do szeregu powikłań i skutków ubocznych. Dietetyczka Eliza Szyszko wymienia opinie, najczęściej słyszane ze strony osób, które tę dietę stosują lub stosowały:

• brak energii na aktywność fizyczną
• nieprzyjemny oddech
• zaparcia i następnie nawet po skończeniu diety trudny powrót do fizjologicznego cyklu wypróżniania (jeżeli ktoś stosował, to wie doskonale, o co chodzi)
• wypadanie włosów
• zaburzenia miesiączkowania
• wzrost ciśnienia tętniczego krwi
• kamica nerkowa
• wahania nastroju, stany depresyjne, drażliwość
• wysoka podaż nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu prowadzi do rozwoju miażdżycy
• białko jest składnikiem wysoce insulinogennym, więc jeśli nie dostarczamy odpowiedniej ilości węglowodanów może to prowadzić do hiperinsulinemii i w konsekwencji do hipoglikemii, a po dłuższym czasie do insulinooporności i cukrzycy typu 2

Dieta Dukana okiem eksperta

Dietetyczka Eliza Szyszko nie pozostawia złudzeń: – Patrząc na listę zalet i wad chyba każdemu nasuwa się wniosek, iż nie jest to najlepszy wybór diety podczas odchudzania – podkreśla.

Specjalistka proponuje, aby rozważyć innego rodzaju zmiany stylu żywienia i stylu życia, jeśli celem jest schudnięcie. Dieta Dukana może być szczególnie niebezpieczna dla tych, którzy mają sporo zbędnych kilogramów (lub przynajmniej tam im się wydaje i dlatego dążą do intensywnego odchudzania).

– Im więcej kilogramów mamy do zrzucenia, tym dłuższy czas stosowania diety, a więc i większe ryzyko powikłań. Jeżeli zastanawiasz się nad spróbowaniem diety Dukana, najpierw wykonaj badania profilaktyczne nerek i wątroby, a następnie skonsultuj się z lekarzem i dietetykiem – zwraca uwagę Eliza Szyszko.