Czarna, zielona, czerwona czy niebieska? Poznaj rodzaje herbat i ich właściwości

Rozgrzewa, pobudza i poprawia nastrój.  Niektórzy nie wyobrażają sobie rozpoczęcia dnia bez kubka bądź filiżanki wypełnionej niemalże po brzegi aromatyczną herbatą. Choć w większości polskich domów gości czarna, to jej rodzajów jest wiele. Oto 5 najpopularniejszych odmian herbat.

Czarna herbata

Wydawać by się mogło, że czarna herbata niczym nas już nie zaskoczy. Na co dzień pijemy ją z cukrem, cytryną, a z odrobiną mleka tworzy smakowitą bawarkę. A gdyby tak przygotować intensywny napar i spróbować wczuć się w jego wyjątkowy smak?

Czarna herbata to królowa wśród herbat, popularna na całym świecie. Wszyscy po nią sięgają, ale mało kto zastanawia się, czy posiada jakieś właściwości prozdrowotne – a szkoda, bowiem jest ich całe mnóstwo. Zawarte w niej polifenole sprawiają, że posiada właściwości przeciwutleniające, spowalnia proces starzenia, hamuje wytwarzanie wolnych rodników. Napar z czarnej herbaty zawiera katechiny, związki chroniące przed miażdżycą i obniżające poziom złego cholesterolu oraz flawonoidy, neutralizujące wolne rodniki i wzmacniające naczynia krwionośne.

Jak wygląda proces powstawania czarnej herbaty, którą znajdziemy na półkach sklepowych? Liście po zebraniu odkładane są do zwiędnięcia, po czym poddane zostają ręcznemu rolowaniu, co ma na celu pobudzenie oksydacji. W przypadku herbat niższej klasy wykonywana jest oksydacja maszynowa. Ostatnim etapem jest oczywiście suszenie.

Na tym jednak nie koniec. Jak wiadomo, herbata herbacie nierówna, a za najcenniejszą uważa się tą przygotowaną z drobnych, ręcznie zebranych listków rosnących na samej górze krzewu. Tuż za nią uplasowały się duże liście z jego środkowej części, a na samym końcu resztki, pozostałości z produkcji herbaty.

Choć gatunków czarnej herbaty jest wiele, to trzy z nich cieszą się największą popularnością – Yunnan, pochodząca z jednego z najsłynniejszych regionów Chin, Cejlon uprawiana na Sri Lance, jak również Assam z północnej części Indii.

Zielona herbata

Nadeszła pora na zieloną herbatę, która choć powstaje z liści tego samego krzewu co czarna, różni się sposobem produkcji. W pełni dojrzałe liście, po zerwaniu, poddawane są kontrolowanemu więdnięciu trwającemu kilka godzin. Następnym etapem jest minimalna oksydacja, która powoduje dezaktywacje enzymów odpowiedzialnych za utlenianie. Japończycy w tym celu używają pary wodnej, a Chińczycy podgrzewają je w piecach lub tradycyjnie w wokach. Kolejnym etapem jest suszenie, mające na celu obniżenie zawartości wody, a jego prawidłowe przeprowadzenie ma istotny wpływ dla ostatecznego smaku herbaty. Zbyt szybkie sprawia, że staje się ostra i cierpka, a zbyt wolne powoduje duszenie liści, co w konsekwencji skutkuje brakiem świeżości.

Herbaty zielone parzy się wielokrotnie, a ich liści nigdy nie należy zalewać wrzątkiem. W przypadku herbat chińskich, odpowiednia temperatura wody to około 80-95°C, a japońskich 60-70°C. Zbyt długie parzenie lub zbyt ciepła woda sprawiają, że zielona herbata nabiera goryczy.

Biała herbata

Uchodzi za jedną z ekskluzywniejszych odmian herbat, bowiem produkowana jest wyłącznie z nie w pełni rozwiniętych pączków liści, zbieranych tylko raz w roku – wiosną. Ceniona za delikatny i oryginalny smak, jest jedną z pierwszych wytwarzanych herbat, a co za tym idzie, proces jej obróbki ograniczony jest niemalże do minimum.

Jak w tym przypadku wygląda produkcja? Podobnie jak poprzednio, pierwszym krokiem jest więdnięcie, po którym bezpośrednio następuje suszenie. Jak nie trudno zauważyć, zatrzymanie utleniania w przypadku białej herbaty zostało pominięte. Białą herbatę, podobnie jak wszystkie wysokogatunkowe, powinno parzyć się w szklanym, żelaznym lub ceramicznym naczyniu. Susz zalewamy przefiltrowaną woda o temperaturze 85-90°C. Cały proces powinien trwać od 4 do 6 minut, bowiem po przekroczeniu tego czasu napój może stać się gorzki. Białą herbatę parzy się tylko raz.

Omawiany napar stanowi bogate źródło flawonoidów, związków będących silnymi przeciwutleniaczami, jak i polifenoli, chroniących organizm przed działaniem wolnych rodników. Nie można zapomnieć, że jej regularne spożycie wzmacnia kości, dlatego polecana jest osobom zmagającym się z osteoporozą.

Czerwona herbata

Uwielbiana nie tylko przez cesarzy chińskich, ale także przez osoby będące na diecie, a wszystko za sprawą jej właściwości odchudzających. Systematyczne picie Pu-erh, odmiany najskuteczniejszej w walce z nadwagą, obniża poziom złego cholesterolu, wspomaga działanie układu immunologicznego. Podobnie jak w przypadku poprzednich herbat, początkiem procesu produkcji jest więdniecie, a następnie podgrzewanie, mające na celu zatrzymanie oksydacji. Kolejny etap czyli suszenie, koniecznie powinno odbywać się na słońcu, bowiem według dyrektyw samorządu prowincji Yunnan, herbata nie poddana suszeniu na słońcu, nie może nosić miana herbaty Pu-erh.

Niebieska herbata

Oolong od koloru suszu zwana jest niebieską herbatą. Jej delikatny, naturalny i aksamitny smak znalazł uznanie wśród wielu znawców herbaty. Liście niebieskiej herbaty zostają celowo uszkodzone w wyniku rolowania lub podrzucania, co ma na celu pobudzenie częściowej oksydacji, po zakończeniu, której następuje suszenie.

Oolong zaparza się w temperaturze 85-90°C, a czas parzenia nie powinien przekroczyć jednej minuty. Niebieską herbatę, podobnie jak zieloną, można zaparzać wielokrotnie. Oolong, produkowana głównie w Chinach i na Tajwanie, bogata jest w przeciwutleniacze, które spowalniają procesy starzenia. Poprawia pamięć i koncentrację, a także wspomaga pracę serca.