Cukier – jak wpływa na organizm człowieka?

Cukier. Biała śmierć. Naukowcy alarmują o fatalnych skutkach jego spożywania. Ale czy zawsze szkodzi naszemu zdrowiu? Jak cukier działa na organizm? I co to jest „zdrowy cukier”? 

Jak cukier wpływa na organizm człowieka?

Cukier (wzór chemiczny C12H22O11) wchodzi w skład wielu owoców i warzyw. Historia cukru sięga bardzo dawna (według niektórych źródeł mieszkańcy Papui Nowej Gwinei już 8 tysięcy lat p.n.e. mieli uprawiać trzcinę cukrową), ale problem z nim pojawił się w momencie, kiedy przedsiębiorczy człowiek postanowił wyodrębnić tę substancję i produkować ją na masową skalę. Czas pokazał, że wpływ cukru na organizm jest ogromny –  jest on jedną z najszybciej uzależniających substancji. Nasze ciało szybko osiąga poziom „muszę zjeść coś słodkiego” zamiast „mam ochotę na coś słodkiego”. Naukowcy alarmują o fatalnych skutkach spożywania cukru.

Badacze z University of San Francisco poszli krok dalej i uważają, że szkodliwość cukru sprawia, że powinien być na tej samej liście produktów co alkohol i wyroby tytoniowe. Jest nadużywany i niezdrowy, ale przede wszystkim wszechobecny. Spirala nakręciła się w ekspresowym tempie i cukier stał się obowiązkowym składnikiem nieprawdopodobnej ilości produktów spożywczych. W tym samym czasie zaczęliśmy masowo chorować na:

• otyłość,
• cukrzycę,
• choroby serca,
• nowotwory.

Jak nie oszaleć od nadmiaru informacji?

Cukier – szkodliwość zawoalowana

Konsumenci zaczęli nieśmiało zerkać na etykiety. Czujni na reakcje rynku producenci żywności zauważyli to i również bardzo wzięli sobie do serca badania naukowców oraz pierwsze sygnały o niebezpieczeństwach wynikających ze wzrostu spożycia cukru. Biały cukier stał się „wrogiem publicznym numer 1” i zyskał miano „białej śmierci”.

Laboratoria działały jednak pełną parą i w efekcie cukier zaczął się pojawiać pod innymi nazwami, które nie wzbudzały już takiego niepokoju, jak np. syrop fruktozowy lub glukoza.

Cukry zdrowe i niezdrowe

W ten sposób dotarliśmy do miejsca, w którym trzeba rozróżnić dwa rodzaje cukru: ten naturalny i wyprodukowany przez człowieka. Naturalne cukry, występujące w nieprzetworzonych owocach, warzywach, nabiale i zbożach, są w porządku. Unikać należy za to wszelkich cukrów, które najpierw zostały wyprodukowane, a później dodane do żywności.

Cukry naturalne to m.in.

• glukoza,
• fruktoza,
• sacharoza,
• maltoza,
• laktoza.

Nie pojawiły się  one w produkcie za pomocą sprawczej mocy człowieka. Cukry dodane zaś zostały wyodrębnione z natury albo powstały w laboratorium, następnie przyjechały do fabryki żywności w ciężarówce i zostały dodane do produktów, żeby te były słodsze, ładniejsze i trwalsze.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukier powinien stanowić najwyżej 10 proc. dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Jednak w dalszych rekomendacjach WHO zaleca zmniejszenie tej liczby do 5 proc. Przyjmując, że nasza dieta powinna składać się w sumie z 2000 kcal, WHO dopuszcza spożycie nawet 10 łyżeczek cukru dziennie. Nie trzeba być specjalistą, żeby na pierwszy rzut oka zauważyć, że to nadal dużo. Jak się w tym połapać?

„Węglowodany, w tym cukry”

Węglowodany to oprócz białek i tłuszczów jedne z najważniejszych składników odżywczych odpowiedzialne za dostarczanie energii. Zaliczają się do nich m.in. cukry proste. I o ile nie mamy problemu z ich przyswajaniem i wykorzystaniem, kiedy są w postaci naturalnej, jako składowa owoców, warzyw czy zbóż, o tyle jeśli zostały hojnie dorzucone przez producenta, wówczas nasz organizm nie bardzo jest w stanie sobie z nimi poradzić.

Przyjrzyjmy się etykietom, aby w pełni doznać cukrowego olśnienia:

W 100 g płatków owsianych znajdziemy 59 g węglowodanów, w tym 1 g cukrów. Na liście składników jest jedynie owies. A to oznacza, że jedząc płatki, dostarczymy do organizmu mnóstwo cennej energii pochodzącej z węglowodanów oraz 1 g cukrów prostych, które nasz organizm z radością przetworzy, gdyż jest to substancja w tym przypadku naturalnie występująca w tym produkcie.

Dla porównania mleczna czekolada ma w składzie obowiązkowo cukier oraz w zależności od producenta całą gamę dosładzaczy pod różną postacią, takich jak syropy fruktozowe czy glukoza. W 100 g kryje się 55 g węglowodanów, a w tym 49 g cukrów. Czekolada w takim wydaniu to nic innego jak garść cukru, która naszemu organizmowi nie jest do niczego potrzebna. Różnica jest oczywista, prawda?

Czytajmy etykiety. Nie popadajmy w panikę i starajmy się być świadomymi konsumentami.