Napoje gazowane mogą uzależniać. Jakie są objawy?

Lubisz słodkie bąbelki? Wydaje ci się, że w upalne dni ten rodzaj napojów najlepiej ugasi twoje pragnienie, a także szybko zwalczy uczucie zmęczenia i pobudzi cię do działania? Niestety, te wrażenia są chwilowe i złudne.

Zanim kolejny raz sięgniesz po butelkę napoju gazowanego, zastanów się, jakie przykre może mieć to konsekwencje. W skład tych kolorowych napojów wchodzą zazwyczaj substancje, które są szkodliwe dla naszego zdrowia, a nierzadko prowadzą do uzależnienia. Cukier świetnie maskuje to, co złe w tych produktach i sprawia, że wciąż mamy ochotę na więcej. Wystarczy szybko wymienić choroby, które może wywołać to źródło słodkości i bąbelków, jeśli nie będziemy mieć umiaru. Są to: cukrzyca typu 2, otyłość, osłabienie kości, choroby serca oraz depresja, problemy dentystyczne i stłuszczenie wątroby.

Wcale nie takie błahe „uzależnienie”

Chociaż czasem, mówimy z pobłażaniem o uzależnieniach związanych z produktami spożywczymi, nie powinniśmy ich lekceważyć. Uzależnienie jest jednostką chorobową, która wpływa zarówno na nasze zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Możemy uzależnić się od jakiejś substancji, ale także podporządkowywać się pewnym zachowaniom lub urządzeniom, to np. uzależnienie od seksu, telefonu czy dostępu do sieci. Pewne jest, że uzależnienie zawsze odbija się negatywnie na naszym zdrowiu.

Obecnie medycyna nie zdefiniowała nadmiernego i regularnego picia napojów gazowanych jako zaburzenia podpadającego pod definicje uzależnienia. Wiadomo natomiast, że pewne „uzależnienia” od produktów spożywczych mają cechy wspólne charakterystyczne dla ludzi uzależnionych od narkotyków. Napoje gazowane zawierają w sobie substancje, które mogą nas uzależniać, są to m.in.: kofeina, cukier, sztuczne substancje słodzące.

Objawy, które powinny cię zaniepokoić, gdy pijesz duże ilości kolorowych napojów:

• silne pragnienie – myślisz, że może zaspokoić je jedynie twój ulubiony napój,
• jeśli myślisz wciąż o tym napoju i zadajesz sobie pytanie, czy na pewno będziesz miał dostęp do niego, gdy skończy się butelka, którą masz przy sobie,
• nie wyobrażasz sobie dnia bez napojów gazowanych,
• gdy jednak nie masz możliwości zaspokojenia swojej potrzeby, przejawiasz typowe symptomy odstawienia: ból głowy, rozdrażnienie, mdłości, zły nastrój.

Konsekwencje i skutki uboczne

Nadużywanie napojów gazowanych może mieć dość dotkliwe skutki uboczne. Oto kilka z nich:

1. Napoje gazowane często są nie tylko słodkie, ale i kwaśne. Oba te czynniki wpływają negatywnie na stan naszych zębów. Kwaśny odczyn płynu odbarwia zęby i niszczy szkliwo. Cukier w nich zawarty jest wspaniałą pożywką dla bakterii, które tworzą płytkę nazębną. Wszystko to sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na próchnicę i oraz ubytki w płytce nazębnej.
2. Gdy lubujemy się w ciemnych, słodkich „bąbelkach”, pamiętajmy, że zawierają kwas fosforowy. Wysokie stężenie kwasu fosforowego w naszym organizmie, może przyczynić się do procesu zwapnienia kości i osteoporozy.
3. Dodatkowo, napoje te na pewno nie służą osobom, które chcą zadbać o linię. W prostym przeliczeniu – pijąc napój słodzony cukrem, w szklance o pojemności 240 ml przyswajamy 100 dodatkowych kalorii, jeśli do każdego większego posiłku wypijamy dwie takie porcje, to w ciągu dnia mamy już co najmniej 600 kalorii więcej do spalenia. Dla tych, którzy myślą, że przedrostek „diet”, „zero” lub” fit” przy nazwie własnej napoju gazowanego uchroni ich przed przybieraniem na wadze, mamy przykrą wiadomość… Otóż nie. Jak pokazują badania, nawet takie napoje wpływają na przyrost masy ciała. Może to być związane ze szkodliwym wpływem sztucznych słodzików na nasz układ trawienny oraz gospodarkę hormonalną i uczucie głodu.
4. Za większą masą ciała, idzie ryzyko innych schorzeń, np. choroby serca oraz cukrzyca typu 2.
5. Jak podaje National Institutes of Health, picie napojów gazowanych, zarówno w przypadku dorosłych jak i dzieci, jest związane z rozwojem niealkoholowego stłuszczenia się wątroby.

Dlaczego ja?

„Uzależnienie” od napojów wysokosłodzonych i gazowanych, podobnie jak w przypadku innych uzależnień może wynikać z naszych uwarunkowań biologicznych, ale także z sytuacji rodzinnej, życiowej. Picie słodkich, gazowanych napojów, zwłaszcza tych zawierających kofeinę, może pobudzić nasz mózg do produkcji dopaminy. Jest ona czasem nazywana hormonem szczęścia. Niestety, im częściej dostarczasz swojemu ciału bodziec w postaci „bąbelków i cukru”, tym reakcja na uwalnianie dopaminy jest słabsza. Ciało jednak wciąż woła o więcej, dlatego sięgasz po kolejny łyk. W taki sposób możesz nakręcić błędną spiralę, doprowadzając organizm do uzależnienia.

Jak wiadomo, takie reakcje są kwestią bardzo indywidualną, dlatego każdy przypadek osoby uzależnionej jest rozpatrywany osobno.

Jak nie wpaść w bąbelkowy nałóg

Tak jak już wspomniano, wszelkie kwestie dotyczące uzależnień są bardzo złożonym konglomeratem czynników. Dlatego ciężko wypisać uniwersalną receptę, by uchronić się przed tym nałogiem, ale przestrzeganie paru zasad może zniwelować to zagrożenie. Oto kilka z nich:

• Nie traktuj picia słodkich napojów jako nagrody, może to spotęgować naturalne uwalnianie się dopaminy. Jest to ważna przestroga dla rodziców, którzy jako nagrodę traktują wszelkiego rodzaju słodkości. W dorosłym życiu może mieć to poważne skutki w postaci zaburzeń żywienia.
• Nie sięgaj po napoje gazowane, gdy jesteś smutny, zły lub rozczarowany. Nie jest to dobry pocieszyciel, jego działanie jest krótkie i złudne.
• Pij wodę! Gdy będziesz odpowiednio nawodniona, będziesz sięgać po inne napoje dużo rzadziej. Oszczędzisz sobie przy tym dodatkowych kalorii i przypuszczalnie „parę groszy”.
• Powstrzymaj się od picia słodkich napojów każdego dnia. Zawęź spożycie tego typu napojów do pewnych wyjątkowych sytuacji np. w weekend albo gdy wychodzisz do restauracji.

Jak zerwać z nałogiem?

Zazwyczaj są dwie metody, musisz się zastanowić, która będzie lepsza dla ciebie. Pierwsza to drastyczne odstawienie substancji uzależniającej. Wiadomo, może nie być łatwo, zapewne przy silnym uzależnieniu pojawi się syndrom odstawienia. Jednak przy takiej szybkiej i radykalnej decyzji, twoje ciało będzie mogło szybciej zacząć proces regeneracji. Druga metoda to powolne zmniejszanie dawek, być może unikniesz przy tym gwałtownych reakcji swojego organizmu. Będzie to trwało zapewne nieco dłużej, ale przebiegnie łagodnie. Ważne, by twoje otoczenie wsparło cię w tym czasie, a tym bardziej nie „kusiło” ponownym sięgnięciem po napoje gazowane.

Symptomy odstawienia to: drażliwość, zmęczenie, bóle głowy, spadek nastroju. Mogą one trwać od 2 do 9 dni. Pamiętaj, że nie świat nie kończy się na słodkich napojach gazowanych, alternatywą niech będą te, które nie zawierają tyle cukru i sztucznych, szkodliwych substancji, np.:

• Woda ze świeżymi owocami, limonką lub cytryną albo chociaż ich aromatem,
• Herbata na zimno i na gorąco, z dodatkiem cytryny, miodu lub po prostu kostki lodu,
• Kombucha,
• Kawa – klasyczna na ciepło lub mrożona (najlepiej bezkofeinowa),
• Gazowana woda.

Powodzenia!

Źródło: Healtline, National Institutes of Health