5 błędów, które popełniasz, gdy przechodzisz na dietę bezglutenową

Dieta bezglutenowa w ostatnich latach stała się jedną z najmodniejszych diet. W sklepach pojawia się coraz więcej produktów bezglutenowych, dzięki czemu jest dostępna „od ręki” praktycznie dla każdego. Jednak czy każdy może ją stosować? Czy wystarczy jeść produkty bezglutenowe, by poczuć się lepiej lub stracić zbędne kilogramy? Oto główne błędy dotyczące stosowania diety bez glutenu.

Przechodzisz na dietę bezglutenową bez wskazań

Dieta bezglutenowa to dieta wskazana dla osób, które albo chorują na celiakię, albo mają alergię pokarmową na gluten. W przypadku celiakii gluten jest przez organizm nietolerowany, czego konsekwencją jest zanik kosmków jelitowych. W efekcie następuje złe wchłanianie składników odżywczych, a to daje efekt w postaci niedożywienia organizmu. Jeśli u kogoś zdiagnozowano celiakię, to będzie ją mieć do końca życia i już do końca życia musi eliminować gluten z diety. W przypadku alergii na gluten zjedzenie posiłku go zawierającego skutkuje reakcją uczuleniową organizmu. Jeśli nie masz alergii ani nietolerancji na gluten, nie ma potrzeby, byś stosował dietę bezglutenową. Czy możesz spróbować jej bez konsekwencji zdrowotnych? Owszem, ale tylko wtedy, jeśli dieta ta będzie dobrze zbilansowana.

Każda dieta, również ta bezglutenowa, powinna pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie składniki pokarmowe, tak by nie dopuszczać do ich niedoborów w organizmie. Pytanie, po co miałbyś próbować diety bezglutenowej. Podejrzewasz u siebie nietolerancję na gluten? Dieta bezglutenowa to nie dieta, którą możesz zastosować „na wszelki wypadek”. To nie jest dobre rozwiązanie nawet wtedy, gdy podejrzewasz u siebie nietolerancję glutenu lub alergię.

Istnieje ryzyko, że glutenu jeść nie możesz, jeśli od dłuższego czasu cierpisz na bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, źle się czujesz po zjedzeniu zbóż, masz anemię lub chudniesz albo ktoś z twoich najbliższych choruje na celiakię. Wtedy koniecznie zgłoś to swojemu lekarzowi i rozpocznij diagnozę. Nie eliminuj wcześniej glutenu z diety z prostego powodu ‒ podczas stosowania diety bezglutenowej diagnostyka nie jest miarodajna. By wynik badań był prawdziwy, pacjent nie może eliminować glutenu z diety; powinien być na dotychczasowej, „normalnej” diecie.

Jeśli chcesz zdiagnozować, czy problem nietolerancji glutenu dotyczy i ciebie, a już stosujesz dietę bezglutenową, powinieneś minimum sześć tygodni przed rozpoczęciem diagnostyki wrócić na normalną dietę, tzn. taką, która gluten zawiera. To bardzo ważne. Inaczej wynik badań będzie po prostu zafałszowany.

Korzystasz przede wszystkim z gotowej, przetworzonej żywności bezglutenowej

Moda na dietę bezglutenową niewątpliwie przyczyniła się do tego, że rynek żywności bezglutenowej bardzo się rozwinął. Dziś w każdym większym markecie można znaleźć co najmniej kilka półek z żywnością bezglutenową. Jest to duże ułatwienie dla wszystkich osób, które z przyczyn zdrowotnych muszą stosować tę dietę. Nie znaczy to, niestety, że pięknie opakowany produkty bezglutenowy jest zawsze zdrowy. Ciasta, ciasteczka, krakersy, batoniki ‒ te produkty są bezglutenową alternatywą niezdrowych przekąsek.

Przetworzona, gotowa żywność, także ta bezglutenowa, jest bogata w cukier i niezdrowy tłuszcz, których trzeba unikać w diecie. Mało tego: w produktach bezglutenowych mogą być jeszcze większe ilości cukru, soli i tłuszczu czy sztucznych dodatków smakowych niż w żywności tradycyjnej. Dlatego skup się na jedzeniu nieprzetworzonych pokarmów: warzyw, owoców, suchych strączkowych, jaj, ryb, chudego mięsa i nabiału oraz bezglutenowych kasz.

Bezglutenowe „gotowce” jedz tylko od czasu do czasu – im rzadziej, tym lepiej. Jeśli nie wiesz, jak powinna wyglądać zdrowa dieta, skonsultuj ją z doświadczonym dietetykiem. Szukając odpowiedniej do współpracy osoby, nie bój się zapytać o wykształcenie (powinna mieć wyższe wykształcenie z zakresu dietetyki lub żywienia człowieka) i o to, czy ma doświadczenie w pracy z osobami nietolerującymi glutenu.

Przechodzisz na dietę bezglutenową, bo chcesz schudnąć

Stosowanie diety bez glutenu nie wpłynie na szybszą utratę tkanki tłuszczowej. Ta dieta po prostu nie ma takiego celu. Oczywiście, jeśli będzie dobrze zaplanowana i dostarczy odpowiedniej ilości energii, która będzie odpowiednio rozłożona na białka, tłuszcze i węglowodany, to jest możliwa utrata wagi. Bez spełnienia tych warunków – samo unikanie glutenu w diecie – nie będzie skutkować chudnięciem. Na diecie bezglutenowej, jeśli nie będzie dobrze zaplanowana, możesz nawet przytyć.

Nie czytasz etykiet

Aby odnieść sukces na diecie bezglutenowej, tzn. sprawić, by dieta po prostu nie zawierała tego białka, musisz zostać superdetektywem. Gluten jest białkiem występującym w różnych zbożach: pszenicy, życie, jęczmieniu, orkiszu i owsie. Ale można na niego trafić nie tylko w żywności powstałej z tych zbóż. Gluten może znajdować się w wielu innych produktach, które trudno podejrzewać o jego obecność. Przykład? Parówki, wędlina, desery mleczne, jogurty, a nawet ryby z puszki. Dlatego zawsze czytaj etykiety i korzystaj z żywności opatrzonej znakiem przekreślonego kłosa na opakowaniu.

Rezygnujesz ze wszystkich zbóż

Często spotykam osoby, które przeszły na dietę bezglutenową i równocześnie zrezygnowały z jedzenia wszystkich zbóż. Tym samym narażają się na niedobory pokarmowe: witamin z grupy B, A i E, magnezu, miedzi, cynku i innych oraz błonnika pokarmowego. W diecie bezglutenowej nie trzeba eliminować wszystkich ziaren. Bezglutenowe zboża to ryż, komosa ryżowa, amarantus, kasza jaglana oraz gryka.

Małgorzata Różańska – dietetyczka z wykształcenia i zamiłowania. Jest właścicielką Poradni Dietetycznej Foodarea, w której uczy, jak dbać o siebie przez zdrowe odżywiani. Autorka książki „ Super Żywność czyli superfoods po polsku”.