Semolina z pszenicy durum – czym jest, skład, właściwości

Mąka z pszenicy durum cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Semolina ma niski indeks glikemiczny, dlatego mogą ją jeść osoby z cukrzycą. Co jeszcze warto o niej wiedzieć? Jakie są jej właściwości i gdzie można się w nią zaopatrzyć?

Semolina – co to jest?

Czym jest semolina? To gruboziarnista mąka albo drobna kasza o żółtym zabarwieniu. Pozyskuje się ją z pszenicy durum, która uprawiana jest już od kilku tysięcy lat. Rośnie ona obecnie na terenach Stanów Zjednoczonych, Afryki i na południu Europy. Znajduje się w niej zdecydowanie więcej glutenu niż w pszenicy zwyczajnej. Dzięki temu doskonale nadaje się do produkcji makaronu, a jednym z najczęstszych wyrobów jest makaron bezjajeczny z semoliny. Jest on twardszy i zdrowszy, chłonie mniej wody.

Semolina – skład

Semolina z pszenicy durum w składzie zawiera wiele cennych składników. W 100 jej gramach znajduje się 360 kalorii, a w tym:

• 1 g tłuszczu,
• 73 g węglowodanów,
• niespełna 13 g białka,
• prawie 4 g błonnika.

Mąka semolina jest stosunkowo bogata w wartościowe pierwiastki, takie jak:

• fosfor,
• potas,
• magnez,
• wapń,
• żelazo,
• cynk,
• sód.

Semolina jest także źródłem witamin z grupy B, np. B1, B2 i B6, które są szczególnie istotne dla funkcjonowania układu nerwowego człowieka.

Właściwości semoliny

Produkty z pszenicy durum mają niższy indeks glikemiczny niż te ze zwykłej mąki pszennej. Trzeba jednak zaznaczyć, że niski IG osiągany jest przy gotowaniu maksymalnie 12 minut – jeśli proces ten trwa dłużej, indeks glikemiczny podnosi się do poziomu około 55. Semolina z pszenicy twardej ponadto poprawia trawienie, na co wpływ ma wysoka zawartość błonnika pokarmowego, co szybko zwiększa również uczucie sytości. Poleca się ją osobom cierpiącym na cukrzycę, ponieważ przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy we krwi.

Mąka semolina jest zdrowa także dzięki zawartości potasu, który wydatnie przyczynia się do prawidłowej pracy serca, reguluje ciśnienie krwi, a ponadto odpowiada w organizmie za regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej. W pszenicy durum znajduje się też luteina, która stanowi naturalną barierę ochronną dla skóry i oczu. Jako antyoksydant bardzo skutecznie powstrzymuje wolne rodniki, które wywierają negatywny wpływ na oczy, m.in. prowadząc do zwyrodnienia plamki żółtej.

Jeżeli produkty powstające na bazie pszenicy durum są stałym elementem diety, spożywanym regularnie, wówczas mogą się one przyczynić do leczenia niedokrwistości. Odpowiadają za to obecne w ich składzie żelazo i kwas foliowy. Semolina poprawia kondycję naczyń krwionośnych. Obecność cynku, fosforu i witamin z grupy B sprawia, że produkt ten pozytywnie wpływa na układ krążenia – obniżenie ciśnienia tętniczego krwi i wzmocnienie naczyń krwionośnych.

Semolina z pszenicy twardej zawiera miedź w wysokich stężeniach, dzięki czemu pozytywnie wpływa na metabolizm tłuszczów, tworzenie czerwonych krwinek, a także ich funkcjonowanie. Zaleca się spożywanie produktów na jej bazie osobom aktywnym fizycznie, ponieważ zawartość magnezu wspomaga regenerację mięśni.

Często poleca się semolinę kobietom ciężarnym, gdyż pozytywnie wpływa ona na rozwój płodu. Rekomenduje się ją też mężczyznom cierpiącym na choroby prostaty ze względu na wysokie stężenie cynku. Zawarta w tej mące skrobia pozwala na dłużej zachować sytość, zapewniony zostaje także stały poziom energii, ponieważ skrobia uwalniana jest powoli.

Zastosowanie semoliny

W przemyśle spożywczym mąkę najczęściej stosuje się do produkcji kaszy kuskus albo makaronu, doskonale nadaje się też do wyrabiania spodów do pizzy. Makaron z semoliny czy pizza z semoliny to jednak tylko niektóre sposoby na wykorzystanie tego produktu w kuchni. Można ją również dodawać do zwykłej mąki pszennej podczas wytwarzania pieczywa, które dzięki temu uzyska bardziej chrupiącą skórkę. Jeżeli posypie się blachę semoliną podczas pieczenia, wówczas wypieki nie będą do niej przywierać.

W domu można wykorzystać ten produkt do przygotowania bułeczek, ciast, placków, omletów czy naleśników. Semolina durum doskonale sprawdza się do przyrządzenia śniadaniowych owsianek. Jej wykorzystanie bywa też zależne od regionu – w Indiach przygotowuje się na jej bazie pikantne potrawy, a na zachodzie Europy dodaje ją do zup albo robi budynie.

Semolina – gdzie kupić?

Gdzie kupić semolinę? Nie jest to produkt powszechnie dostępny, dlatego zazwyczaj nie można go znaleźć w supermarketach. Zamiast tego można ją kupić w sklepach ze zdrową żywnością oraz w licznych sklepach internetowych. Często dostępna jest w galeriach handlowych na  stoiskach z produktami BIO. Cena semoliny jest przystępna, choć nieco wyższa od ceny zwykłej mąki. Za jeden jej kilogram najczęściej trzeba zapłacić około ośmiu złotych. Bardziej kosztowna jest wersja BIO, która kosztuje nawet 10 zł za pół kilograma.

Źródła:

1. M. Grembecka i in., Jakość makaronów w świetle ich składu pierwiastkowego, Rocznik PZH, 3/2011.
2. A. Ciołek A. i in., Wykrywanie dodatku mąki z pszenicy zwyczajnej (Triticum Aestivum L.) i orkiszu (Triticum Spelta L.) w produktach makaronowych z mąki pszenicy twardej (Triticum Durum Desf.), żywność, Nauka. Technologia. Jakość, 6/2013.
3. Sacchetti, Giampiero & Cocco, Giuseppe & Cocco, Domenico & Neri, Lilia & Mastrocola, Dino, Effect of semolina particle size on the cooking kinetics and quality of spaghetti, Procedia Food Science. (1. 1740-1745. 10.1016/j.profoo.2011.09.256.)