Zioła na cholesterol – najlepsze zioła na obniżenie cholesterolu. Lista jest długa!

Wysokie stężenie cholesterolu to jedna z przyczyn rozwoju poważnych chorób, w tym miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca i udaru mózgu. Za utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu odpowiada m.in. dieta i aktywność fizyczna. Cholesterol obniżać mogą również niektóre zioła, warto więc i je włączyć do jadłospisu. Profilaktycznie oraz wspomagająco w leczeniu hipercholesterolemii działają takie rośliny, jak: ostropest plamisty, karczoch zwyczajny czy kozieradka pospolita. Sprawdź, które zioła skutecznie zmniejszają cholesterol i jak je stosować. 

Zioła na obniżenie cholesterolu

Kozieradka pospolita 

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum L.) jest niewielką rośliną dorastającą do 60 cm wysokości. Ma wyprostowany pokrój oraz nieduże, trójlistkowe liście, zielone na wierzchu i sinozielone pod spodem. Kwitnie na żółto od czerwca do lipca. Owoce wydaje późnym latem lub wczesną jesienią. Są to brunatne strąki o lekko wygiętym kształcie, w których umiejscowione są nasiona przypominające z wyglądu nasiona gryki. To właśnie one są surowcem leczniczym. Znajduje się w nich wiele cennych substancji, w tym związki śluzowe, flawonoidy, sterole i witaminy.  

Kozieradka zawiera saponiny steroidowe odpowiedzialne za zahamowanie wchłaniania cholesterolu i trójglicerydów. Saponiny rozkładane są do sapogeniny, czego skutkiem jest nasilenie metabolizmu cholesterolu, obniżenie cholesterolu LDL i triglicerydów oraz podwyższenie cholesterolu HDL. W nasionach kozieradki znajduje się też beta-sitosterol, który ogranicza wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Do innych właściwości kozieradki zalicza się działanie wykrztuśne, przeciwbakteryjne i immunomodulacyjne.

Ostropest plamisty

Ostropest plamisty (Silybum marianum) to roślina o długiej łodydze (osiągającej 1-2 metrów wysokości), dekoracyjnych zielonych liściach z nieregularnymi, białymi plamami i kolczastymi brzegami oraz fioletowych kwiatach przypominającymi oset. W Polsce ostropest jest rośliną uprawną oraz ozdobną. W stanie dzikim roślina porasta nasłonecznione, ciepłe stanowiska. S. marianum to cenna roślina lecznicza o licznych właściwościach prozdrowotnych. W nasionach i owocach ostropestu znajduje się sylimaryna – substancja działająca hepatoprotekcyjnie. 

Ostropest odtruwa organizm oraz chroni wątrobę przed działaniem toksyn i trucizn. Dzięki zawartości izoflawonów ziele zmniejsza poziom cholesterolu LDL i triglicerydów, hamuje powstawanie i odkładanie się blaszek miażdżycowych w tętnicach oraz reguluje poziom cholesterolu całkowitego. Ponadto ostropest wykazuje właściwości przeciwzapalne, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci, a także poprawia trawienie tłuszczów. 

Karczoch zwyczajny

Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus) to warzywo o charakterystycznych zamkniętych pąkach otoczonych kilkoma warstwami łuskowatych liści. Roślina od wieków wykorzystywana jest lecznictwie. Ziele karczocha (naziemna część rośliny), z którego produkuje się wyciągi i ekstrakty, stymuluje przemianę cholesterolu w kwasy żółciowe oraz zwiększa wydalanie cholesterolu z żółcią i tym samym obniża poziom cholesterolu w organizmie. Za działanie to odpowiada luteolina, substancja, która hamuje procesy biosyntezy cholesterolu przez insulinę.  

C. scolymus znajduje też zastosowanie w leczeniu niestrawności, łagodzi zaparcia, reguluje rytm wypróżnień. Karczoch zwyczajny i wspomniany już ostropest plamisty to zioła na wątrobę, które wspomagają pracę tego narządu.

Imbir

Imbir to popularna przyprawa o właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i rozgrzewających. Uprawia się go w Chinach, Nepalu, Malezji, Australii i Afryce. W kłączu imbiru obecne są liczne substancje biologicznie czynne, w tym gingerole, olejki eteryczne i witamina C. Nalewki i napary z imbiru pomagają w obniżaniu cholesterolu w organizmie. Spożywanie imbiru powoduje zmniejszanie utleniania cząsteczek cholesterolu LDL. Imbir działa też przeciwzapalnie, żółciopędnie, przeciwwrzodowo i przeciwbólowo. 

Mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa to bylina o przyjemnym zapachu i smaku. Ziołolecznictwo wykorzystuje jej liście i całe ziele oraz pozyskuje z rośliny olejek miętowy. W mięcie pieprzowej znajdują się flawonoidy oraz mentol. Substancje te obniżają czynność enzymów wątrobowych, co może wpływać na spadek stężenia cholesterolu w organizmie. Dodatkowo mięta uśmierza dolegliwości żołądkowe: łagodzi wzdęcia, nudności, zgagę, zaparcia. Napary z mięty stosuje się w leczeniu migren, nerwobóli i bezsenności. 

Pozostałe zioła obniżające cholesterol

Lista ziół wpływających na obniżenie cholesterolu jest znacznie dłuższa. Wspomagająco w leczeniu hipercholesterolemii mogą działać: 

• lucerna siewna, 
• czarnuszka siewna, 
• mniszek lekarski, 
• wiesiołek dwuletni, 
• perz, 
• len zwyczajny, 
• kocanka. 

Jak stosować zioła, aby zmniejszyć cholesterol?

Stosowanie ziół w diecie może pomóc w regulacji cholesterolu w organizmie. Do dań warto dodawać różnorodne przyprawy, które nie tylko poprawią smak potraw i będą regulować poziom cholesterolu. Z ziół warto wykonywać napary, odwary i nalewki. 

• Napar, czyli ziołową herbatkę przygotowuje się zalewając 1-2 łyżeczki suszu wrzątkiem i parząc pod przykryciem przez około 20 minut. Następnie napar odcedza się i jest on gotowy do picia. 
• Sporządzanie odwaru polega na gotowaniu rozdrobnionego surowca pod przykryciem przez 10-40 minut, odstawieniu mikstury na 20-30 minut i przecedzeniu. Napary i odwary można pić nawet 2-3 razy dziennie w ilości po ok. 100 ml. 
• Nalewki tworzy się zalewając susz 40% wódką. Ze względu na wysoką zawartość alkoholu w nalewce, zaleca się jej stosowanie w ograniczonej ilości: 1-2 łyżki stołowe spożywane do kilku razy dziennie. 

Kurację ziołami najlepiej skonsultować z lekarzem, aby upewnić się, czy nie zachodzą interakcje między ziołami a stosowanymi lekami. Oprócz ziół można też stosować suplementy diety zawierające ekstrakty roślinne. 

Źródła: 

1. M. Kania-Dobrowolska, J. Baraniak, A. Górska, M. Wolek, A. Bogacz, Imbir i czosnek – surowce roślinne obniżające poziom cholesterolu i glukozy, Postępy Fitoterapii 3/2020, s. 169-176. 
2. M. Horoszkiewicz, M. Kulza, K. Malinowska, Karczoch zwyczajny – niewykorzystane możliwości leku roślinnego w terapii miażdżycy i chorób wątroby, „Przegląd Lekarski” 2012; 69: 10.