Szybkowar – jak i co można w nim gotować, tabela czasu obróbki

Szybkowar to narzędzie, dzięki któremu nawet kilkakrotnie skrócimy czas przygotowania potraw z naszych ulubionych przepisów. Zapoznanie się z poprawnym sposobem korzystania z urządzenia jest kluczowe, by gotowanie w szybkowarze było bezpieczne, a dania udane. W artykule przedstawiamy podstawowe zasady użytkowania tego sprzętu w domowej kuchni. 

Co to jest szybkowar i jak działa? 

Szybkowar jest rodzajem garnka posiadającego grube ścianki oraz szczelnie przylegającą pokrywkę. Te cechy powodują, że w czasie gotowania produkty osiągają wyższą temperaturę oraz dochodzi do wytwarzania ciśnienia, które znacząco skraca czas potrzebny do przygotowywania potrawy. W dłuższej perspektywie pozwala to na oszczędność energii oraz godzin spędzonych w kuchni. 

Jak gotować w szybkowarze?  

Przed rozpoczęciem korzystania z szybkowaru ważne jest dokładne zapoznanie się z instrukcją obsługi dla danego modelu. Sposób gotowania z wykorzystaniem tego urządzenia jest podobny w przypadku większości z nich. Poznanie szczegółowych zasad ułatwi jednak dopasowanie odpowiednich ustawień oraz umożliwi bezpieczne stosowanie sprzętu.   

Poniżej przedstawiamy ogólną instrukcję, która pozwoli ci zorientować się, jak krok po kroku przebiega gotowanie w szybkowarze: 

1. W szybkowarze umieść składniki, które chcesz ugotować. Sprawdź rekomendacje producenta odnośnie tego, w jakim stopniu garnek może być wypełniony. Zwykle zaleca się, by w szybkowarze umieścić płyny w co najmniej ¼ jego objętości. Stopień wypełnienia garnka nie powinien natomiast przekraczać 2/3 objętości. Jeśli gotujemy żywność, która pieni się lub znacząco pęcznieje w czasie obróbki termicznej, wypełniamy szybkowar maksymalnie do ½ objętości.
2. Szczelnie zamknij pokrywkę szybkowaru przekręcając ją zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aż usłyszysz kliknięcie. 3.
3. Ustaw szybkowar na palniku. Większość szybkowarów nadaje się do stosowania na kuchenkach elektrycznych (w tym indukcyjnych i ceramicznych) oraz kuchenkach gazowych.
4. Ustaw dużą moc palnika i podgrzewaj szybkowar aż do czasu wydzielania się pary z zaworu bezpieczeństwa. Zwykle w tym momencie słyszalne jest syczenie i/lub gwizd.  
5. Zmniejsz moc palnika na minimalną. 
6. Zacznij odmierzać czas potrzebny do ugotowania dania. W celu określenia odpowiedniej długości gotowania, możesz skorzystać z tabeli znajdującej się poniżej lub w instrukcji dołączonej do twojego szybkowaru. 
7. Po upływie określonego czasu wyłącz palnik.  
8. Przed otwarciem szybkowaru wyrównaj ciśnienie. Wykorzystaj do tego jedną z opisanych poniżej metod. 

Najłatwiejszym, lecz wolnym sposobem na wyrównanie ciśnienia w szybkowarze jest zdjęcie garnka ze źródła ciepła i poczekanie aż ciśnienie samo opadnie. 

Dwie szybsze metody polegają na: 

• umieszczeniu szybkowaru pod małym strumieniem zimnej wody, 
• ustawieniu regulatora ciśnienia w pozycji wyrównywania, np. za pomocą widelca trzymanego w dłoni zabezpieczonej rękawicą ochronną. 

Dania z szybkowaru, czyli co można gotować w szybkowarze 

W szybkowarze możemy ugotować zarówno pełne dania jednogarnkowe, jak i produkty wykorzystywane jako składniki posiłków. Ten rodzaj garnka nadaje się do przyrządzania m.in.: 

• zup i gulaszów, 
• warzyw gotowanych, 
• mięsa i ryb, 
• nasion roślin strączkowych, 

• grzybów, 
• produktów zbożowych, takich jak kasza, ryż i płatki owsiane. 

Tabela czasu gotowania produktów w szybkowarze 

Wykorzystując zamieszczoną poniżej tabelę czasu gotowania produktów w szybkowarze, możemy dostosować przepisy na ulubione dania tak, by z powodzeniem przygotować je w tym urządzeniu.  

Czy gotowanie w szybkowarze jest zdrowe? 

 Gotowanie w szybkowarze, ze względu na skrócenie czasu obróbki termicznej, pozwala na zachowanie większości ważnych dla zdrowia składników odżywczych. Z tego względu można określić je jako zdrowsze od wielu innych metod, w tym tradycyjnego gotowania w wodzie, pieczenia czy smażenia. Dotychczas udokumentowano m.in., że wybrane produkty ugotowane w szybkowarze mają wyższą zawartość składników mineralnych (w tym żelaza i wapnia) oraz witaminy C, beta-karotenu i innych substancji o działaniu przeciwutleniającym.  

Czy gotowanie w szybkowarze jest bezpieczne? 

Gotowanie w szybkowarze możemy uznać za bezpieczne – o ile zastosowane zostaną zasady prawidłowego obchodzenia się ze sprzętem, szczegółowo opisane w instrukcji. Ze względu na wydobywanie się z garnka gorącej pary pod wysokim ciśnieniem zachowanie tych reguł jest niezbędne, by nie narażać się na urazy. 

Bibliografia: 

1. Deol J. K., Bains K. (2010) Effects of household cooking methods on nutritional and anti-nutritional factors in green cowpea (Vigna unguiculata) pods, Journal of Food Science and Technology, 47(5): 579-581, dostęp z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3551098/. 
2. Vallejo F., Tomas-Barberan F. A., Garcia-Viguera C. (2003) Phenolic compound contents in edible parts of broccoli inflorescences after domestic cooking, Science of Food Agriculture, 83, 14: 1511-1516, dostęp z: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jsfa.1585.