Prebiotyki – czym są? Jaka jest ich rola i jakie są ich rodzaje?

Prebiotyki nazywane są inaczej przyjaciółmi jelit. Hipokrates zauważył, że większość chorób ma swój początek w jelitach. W jakich produktach pochodzenia roślinnego można znaleźć prebiotyki?

Prebiotyki – co to jest?

Prebiotyki  to substancja obecna lub wprowadzana do pożywienia w celu pobudzania rozwoju prawidłowej flory jelit. Nie zawierają żadnych mikroorganizmów, jedynie substancje stymulujące nasze jelita do działania. To składniki żywności, które są nietrawione, korzystnie wpływając na naszą gospodarkę jelitową.

W naszych jelitach znaleźć można 1,5-2 kg różnych bakterii – zarówno tych patogennych, wpływających na rozwój różnych chorób oraz niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania.

Dostarczanie do naszego organizmu prebiotyków powoduje powstawanie w jelitach bakterii pożytecznych z rodzin Lactobacillus, Bifidobacterium i Bacterioides.

Warunki, jakie należy spełnić, aby móc zakwalifikować się do grupy prebiotycznej

Aby dany produkt żywnościowy został uznany za prebiotyk musi spełniać określone warunki:

• Obniżanie pH treści jelitowej;
• Odporność na hydrolizę i działanie enzymów przewodu pokarmowego;
• Nie uleganie wchłanianiu w górnym odcinku przewodu pokarmowego;
• Stymulację wzrostu i aktywność wybranych szczepów bakterii korzystnie wpływających na nasze zdrowie;
• Stabilność w procesie przetwórstwa spożywczego.

Rola prebiotyków

Główne zadanie to odżywienie mikrobioty jelita grubego. Substancje odżywcze przyrównuje się do błonnika pokarmowego (jest to po części racja, bowiem należą one do frakcji błonnika, jednak nie każdy błonnik zaliczyć można do prebiotyków).

Prebiotyki wpływają na:

• Obniżenie poziomu cholesterolu we krwi;
• Zapobieganie biegunkom;
• Łagodzenie zaparć;
• Przywracanie równowagi mikroflory jelitowej;
• Zmniejszenie ryzyka występowania raka okrężnicy;
• Wspomaganie wchłaniania składników mineralnych.

Prebiotyki wpływają również pozytywnie na nasz układ odpornościowy.

Rodzaje i źródła prebiotyków

Prebiotyki zalicza się do węglowodanów nietrawionych przez układ pokarmowy, dzielonych na oligosacharydy i polisacharydy. Oligosacharydy podzielone są na fruktooligosacharydy, laktuloza i oligosacharydy sojowe. Do najważniejszych polisacharydów zalicza się inulinę, skrobię oporną, celulozę, hemicelulozy i pektyny.

Część prebiotyków można znaleźć naturalnie w żywności pod postacią błonnika. Dużą część z nich należy jednak uzyskać w procesie chemicznym i enzymatycznym, aby dodać je do suplementów lub do produktów spożywczych.

Do produktów bogatych w prebiotyki zalicza się:

• Gumę arabską;
• Korzeń cykorii suchy lub surowy;
• Korzeń mniszka suchy lub surowy;
• Bulwę Topinambura suchą i surową;
• Liście mniszka suche lub surowe;
• Czosnek;
• Por, cebula, szparagi;
• Surowe otręby pszeniczne;
• Pełnoziarnistą mąkę pszeniczną;
• Banany;
• Pomidory, ziemniaki;
• Miód;
• Soję, a szczególnie serwatkę sojową.

Fruktooligosacharydy, oligosacharydy sojowe, inulina, celuloza i pektyny to substancje występujące naturalnie w żywności. Wykorzystywane są one do tworzenia w przemyśle żywności funkcjonalnej korzystnie oddziałującej na organizm człowieka.

Prebiotyki można znaleźć w żywności przetworzonej:

• Galaretkach;
• Dżemie, pieczywie;
• Produktach mięsnych;
• Słodyczach;
• Zupach;
• Sosach;
• Żywności dla niemowląt;
• Jogurtach;
• Żywności dla diabetyków.

Prebiotyki – suplementy

W naszej diecie obecnych jest wiele produktów żywnościowych zawierających prebiotyki (dostarczamy do naszego organizmu odpowiednie dawki tych substancji). Codzienna dawka prebiotyków wynosi 5-10 g na dobę. Suplementy z apteki zawierające prebiotyki nie są tak popularne (można je otrzymać pod postacią saszetek, płynów, kapsułek, dużą popularnością cieszą się te na bazie aloesu). Warto po nie sięgnąć, kiedy mamy problemy z biegunką, wypróżnianiem, przebyliśmy antybiotykoterapię. Dostępne są również synbiotyki łączące w sobie prebiotyki i probiotyki – korzystne bakterie jelitowe.

Badania laboratoryjne (przeprowadzone przez stacje BBC na grupie 8 kowbojów podzielonych na dwie grupy w programie The Truth About Food:How to be healthy ) wykazały, że stosowanie diety prebiotycznej spowodowało przeciętne zwiększenie ilości bakterii w jelitach o 133 miliony, podczas gdy grupa spożywająca produkty probiotyczne nie odnotowała istotnej różnicy.