Zadbaj o układ odpornościowy. Pomocna będzie Lactobacillus rhamnosus – bakteria potrzebna naszej florze jelitowej

Ludzkie ciało zawiera od 10 do 100 bilionów bakterii. Większość z nich żyje w jelitach, tworząc powszechnie znaną mikroflorę. Zdrowa równowaga bakterii jelitowych przynosi wiele korzyści, a brak stabilności związany jest z licznymi chorobami. – Aby się uchronić, zalecane jest przyjmowanie probiotyków, szczególnie przyjaznych bakterii Lactobacillus rhamnosus (L. rhamnosus), które dostępne są jako suplement diety lub dodatek do żywności, np. w produktach mlecznych, sugeruje prof. dr hab. Jacek Bielecki. 

Bakteria Lactobacillus rhamnosus jest jednym ze składników kapsułki WIMIN na lepszą odporność, którą znajdziesz tutaj.

Urszula Gruszka: Aby mówić o bakteriach probiotycznych, na początek warto wyjaśnić, czym są probiotyki

prof. dr hab. Jacek Bielecki: Probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które po podaniu w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne. Głównymi bakteriami probiotycznymi są szczepy należące do rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium, chociaż funkcjonują również inni przedstawiciele, tacy jak szczepy Bacillus lub Escherichia coli. Ponadto niektóre gatunki są wykorzystywane w procesach fermentacji żywności jako startery lub jako kultury wspomagające w przemyśle spożywczym.

Dlaczego dodaje się probiotyki do żywności? 

Probiotyki są dodawane do żywności z zamiarem przyniesienia korzyści zdrowotnych, poprzez zmianę równowagi mikrobiologicznej jelit. Głównie stosowane to: Lactobacillus rhamnosus GG, L. reuteri, niektóre szczepy L. casei lub grupa L. acidophilus, Escherichia coli, szczep Nissle. Mechanizmy działania mogą obejmować wzmocnienie nieimmunologicznej bariery jelitowej, zahamowanie wzrostu patogenu i zakłócenie adhezji oraz wzmocnienie układu odpornościowego błony śluzowej, jak również ogólnoustrojową odpowiedź immunologiczną. Probiotyki są skuteczne w zapobieganiu i zmniejszaniu nasilenia wielu chorób, ale nie ma wystarczających dowodów względem sugerowanych korzyści z probiotyków, w celu zapobiegania lub leczenia w niedokrwiennych chorobach serca, chorób autoimmunologicznych i nowotworów. Dodatkowo, niektóre szczepy probiotyczne o wrodzonej oporności na antybiotyki mogą być przydatne do przywrócenia mikroflory jelitowej po leczeniu antybiotykami. 

Jednym z najważniejszych kryteriów wyboru szczepów bakteryjnych przeznaczonych do stosowania w przemyśle spożywczym jest dbałość o ich bezpieczeństwo. Rodzaj Lactobacillus jest największą grupą wśród bakterii kwasu mlekowego i prawdopodobnie najpowszechniej stosowaną jako probiotyk w różnych produktach spożywczych, głównie w mięsie i fermentowanych produktach mlecznych.

Bakterie naturalnie obecne w żywności lub suplementach diety są celowo do nich dodawane, ponieważ stanowią potencjalne źródło determinanta oporności na antybiotyki. Zwłaszcza niektóre produkty fermentowane, takie jak produkty mleczne, mają wyjątkowo wysoką gęstość bakteryjną, głównie złożoną z LAB, ilościowo porównywalną z populacją drobnoustrojów występującą w niektórych częściach jelita ludzkiego. Ta populacja drobnoustrojów stanowi ogromny rezerwuar genów oporności na antybiotyki, których spożycie może wpłynąć na obecność, ustanowienie i dynamikę bakterii oporności na antybiotyki w naszym organizmie.

Jaką bakterią jest Lactobacillus rhamnosus? 

L. rhamnosus to rodzaj bakterii, który osiedla się w jelitach. Należy do rodzaju Lactobacillus wytwarzających enzym laktazę. Enzym ten rozkłada cukier laktozowy, który z kolei znajduje się między innymi w nabiale. Bakterie, takie jak L. rhamnosus, uważane są za probiotyczne. Należy dodać, że bakteria ta jest przystosowana do przetrwania w kwaśnych i zasadowych warunkach w  organizmie.L. rhamnosus jest dostępny jako suplement probiotyczny i często dodawany do jogurtów, serów, mleka i innych produktów mlecznych w celu zwiększenia zawartości probiotyków. Jest dobrze przebadany i może zapobiec atopowemu zapaleniu skóry, infekcji dróg moczowych i załagodzić objawy zespołu jelita drażliwego. Dodatkowo, sprawdza się skutecznie przy biegunce, która często spowodowana jest przez infekcję bakteryjną.

Badania pokazują, że L. rhamnosus może pomóc w zapobieganiu lub leczeniu różnych rodzajów biegunki. Często zdarzają się przypadki, w których zostaje ona wywołana poprzez antybiotykoterapię. Suplementacja preparatów z udziałem bakterii L. rhamnosus zmniejsza ryzyko biegunki związanej z antybiotykami około o 10 proc. Ponadto zażywanie probiotyku podczas i po zastosowaniu antybiotyków może pomóc w przywróceniu zdrowych bakterii jelitowych, które zostały zabite wraz ze szkodliwymi bakteriami.

Przy jakich schorzeniach terapia probiotyczna bakterią L. rhamnosus będzie pomocna? 

Terapia probiotyczna wpływa na florę jelitową, przez co wpływa na wiele procesów w naszym organizmie. Preparaty o zawartości Lactobacillus rhamnosus pomagają przy atopowym zapaleniu skóry, ostrej biegunce u dzieci, chorobie zapalnej jelit, zakażeniach dróg moczowo-płciowych, redukcji enzymów gnilnych metabolitów jelitowych a także zmniejsza nietolerancję laktozy. Dodatkowo, po stosowaniu terapii probiotycznej z udziałem bakterii tego rodzaju, zauważa się wyraźną poprawę u pacjentów mających skłonności do alergii, o czym świadczą pozytywne reakcje na testy skórne i podwyższony poziom Immunoglobuliny E (IgE). Testy skórne mogą być pomocne w przewidywaniu, kto może być najbardziej wrażliwy na probiotyki.

A w jaki sposób wpływają na nasz układ odpornościowy?

Probiotyczne mikroorganizmy są zdolne do regulacji układu odpornościowego, pozytywnie wpływając na jego funkcjonowanie. Jest to jednak zależne od reakcji organizmu na bakterie, a więc od kombinacji różnych cząsteczek bakteryjnych, które mogą oddziaływać z kilkoma receptorami znajdującymi się w komórkach.

Lactobacillus rhamnosus jest szczepem immunobiotycznym, który został przebadany pod kątem wpływu na poprawę odporności śluzówki, zarówno u osobnika o prawidłowej odporności, jak i z obniżoną odpornością. Stwierdzono, że suplementacja preparatów z zawartością tej bakterii, równolegle stosując zbilansowaną dietę, poprawiła wrodzone i hormonalne reakcje immunobiotyczne bakterii kwasu mlekowego i zmniejszyła podatność na zakażenie pneumokokom.

Bakteria Lactobacillus rhamnosus jest jednym ze składników kapsułki WIMIN na lepszą odporność.

Prof. dr hab. Jacek Bielecki: kierownik Zakładu Mikrobiologii Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych, a także licznych recenzji prac oryginalnych i poglądowych dla różnych czasopism naukowych i podręczników szkolnych w zakresie biologii i przyrody. Laureat Nagrody Ministra Edukacji Narodowej za pracę naukową.