Kawa liofilizowana – czym jest i jak powstaje?

Kawa liofilizowana to jeden z rodzajów kaw rozpuszczalnych. Choć sam proces liofilizacji żywności na dużą skalę stosowany był już w czasach II wojny światowej, nazwa ta dla niektórych wciąż pozostaje zagadką. Podobnie jest z liofilizowaną kawą rozpuszczalną. Wprawdzie jest doceniana za bardziej wyrazisty aromat w stosunku do innych kaw rozpuszczalnych, jednak wiele osób nie wie w jaki sposób powstaje. Czym zatem jest liofilizacja kawy? Czy kawa liofilizowana jest szkodliwa? Jaka kawa rozpuszczalna jest najlepsza?

Kawa liofilizowana – co to jest?

Kawa liofilizowana to jeden z rodzajów kawy rozpuszczalnej, którą z łatwością rozpoznasz po charakterystycznym kształcie – są to niewielkie granulki, przypominające małe piramidki. Taką formę kawa liofilizowana zawdzięcza specyficznej obróbce technicznej, której jest poddawana. Ten rodzaj kawy rozpuszczalnej uznawany jest powszechnie za najlepszy spośród kaw rozpuszczalnych, zachowuje bowiem więcej właściwości pierwotnego produktu.

Liofilizacja kawy – na czym polega ten proces?

Liofilizacja to sposób konserwacji żywności, którego początki sięgają XII wieku. Na terytorium dzisiejszej Boliwii i Peru odkryto ślady, które wskazują na wytwarzanie przez średniowieczną ludność suszonych mrozem ziemniaków. Na powszechną skalę liofilizowanie żywności było stosowane w czasie II wojny światowej, z czasem zaś zainteresowało się nim NASA, które zapewnia w ten sposób posiłki dla astronautów. Na czym polega liofilizacja kawy?

Liofilizacja składa się z trzech etapów. Są to:

• zamrażanie,
• sublimacja,
• desorpcja.

Punktem wyjścia jest napar z mielonych ziaren kawowca, który w pierwszym etapie liofilizacji podlega zamrożeniu. Z uwagi na wytworzenie lodu, znaczna część wody oddzielona zostaje już w tym momencie. Sublimacja to usunięcie z produktu reszty wody w postaci lodu, co odbywa się przez przejście w postać gazową. Niezbędna jest do tego energia w postaci ciepła, przy czym musi być ona kontrolowana w taki sposób, aby parę można było usunąć jak najszybciej. Dzięki temu nie dochodzi do uszkodzenia strukturalnego suszonego materiału. Do usunięcia lodu dochodzi w trakcie tzw. dyfuzji, czyli wymiany masy przy różnicy ciśnień. Desorpcja, nazywana także drugim suszeniem lub dosuszaniem, polega na usunięciu pozostałej wilgotności do poziomu optymalnego produktu.

Czym charakteryzuje się kawa rozpuszczalna liofilizowana?

Czy kawa liofilizowana to najlepsza rozpuszczalna kawa? Powszechnie tak się uznaje. Poprzez pominięcie etapu podgrzewania zachowany zostaje bowiem aromat ziaren kawy. Na intensywny zapach i smak wpływa także niewielka ilość wody w kawie liofilizowanej, który wynosi nie więcej niż pięć procent.

Podkreśla się także, że kawa rozpuszczalna liofilizowana nie zawiera drobnoustrojów. W procesie mrożenia i odparowywania ich ilość zostaje bowiem znacznie obniżona. Zwolennicy tego rodzaju kawy rozpuszczalnej wskazują ponadto, że podczas jej produkcji nie dodaje się żadnych substancji pomocniczych, co jest bardziej prawdopodobne w przypadku kawy rozpuszczalnej w postaci proszku.

Kawa rozpuszczalna – czy jest niezdrowa?

Dyskusja na temat tego, czy kawa jest zdrowa, czy też szkodzi naszemu organizmowi w zasadzie nie ma końca. Jak wykazują jednak badania kawa zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 i poprawia metabolizm glukozy. Spożycie kawy zmniejsza ponadto ryzyko wystąpienia zaburzeń neurodegeneracyjnych, w tym choroby Parkinsona i Alzheimera. Działa ona także pobudzająco na układa nerwowy, poprawia pamięć i koncentrację. Prowadzone są również badania, które wskazują, że jest produktem niekancerogennym dla organizmu, a nawet przypisuje się jej właściwości chemoprewencyjne.

Choć entuzjaści świeżo mielonej kawy twierdzą, że zalana gorącą wodą kawa rozpuszczalna nie ma wiele wspólnego ze smakiem owoców kawowca, warto jednak pamiętać, że ma ona wiele zalet. Co więcej, spożywanie kawy rozpuszczalnej liofilizowanej pod wieloma względami może mieć o wiele korzystniejszy wpływ na zdrowie. Nie podnosi ona poziomu cholesterolu, nie oddziałuje na układ krążenia i nie dostarcza organizmowi zbyt dużo kofeiny, dzięki czemu możesz pić ją częściej niż kawę mieloną.

Źródła:

1. O. Narbutt, H.P. Dąbrowski, G. Dąbrowska, Proces liofilizacji, jego zastosowanie i wybrane mechanizmy obronne organizmów przed odwodnieniem, Edukacja biologiczna i środowiska 2/2017,
2. M. Pelczyńska, P. Bogdański, Prozdrowotne właściwości kawy”,Varia Medica 2019, t. 3.