„Jeśli jest godzina 13, masz już za sobą dwie filiżanki kawy i czekasz aż twoja herbata wystygnie, to sygnał, że przesadzasz”. O tym, jaka jest bezpieczna dawka kawy, mówi internistka

Kawa w drodze do pracy, podczas spotkania i w ciągu dnia na rozbudzenie. Dodaje energetycznego kopa, poprawia koncentrację. Mała czarna, latte na podwójnym espresso lub z mlekiem sojowym. Czy nie przesadzamy jednak z ilością? O wpływie picia kawy na serce, rozmawiamy z internistką Agnieszką Kuś. 

Większość z nas pije kawę. Jedni sięgają po nią ze względu na walory smakowe, natomiast drudzy – po energetycznego kopa. Stała się nieodłącznym elementem spotkań i niestety, wielokrotnie sięgamy po nią zbyt często.

Urszula Gruszka: Jak kofeina wpływa na nasze zdrowie?

Agnieszka Kuś: Kofeina to psychoaktywna substancja, która występuje w kawie, herbacie, napojach energetycznych, czekoladzie a nawet środkach przeciwbólowych. Kofeina z kawy znacznie szybciej nas pobudza, niż ta zawarta w herbacie. Z jednej strony ma ona właściwości uzależniające, czyli po zrezygnowaniu z niej w drastyczny sposób, mogą pojawić się objawy odstawienia. Jest to rozdrażnienie, senność, zmęczenie lub bóle głowy. Z drugiej strony, liczne badania wskazują na to, że jej regularne spożywanie ma prozdrowotny wpływ na zdrowie, między innymi obniża ryzyko zachorowań na cukrzycę typu II. Działanie kawy zależy przede wszystkim od kofeiny i przeciwutleniaczy w niej zawartych.

Można spotkać się z wieloma sprzecznymi informacjami dotyczącymi picia kawy. Odpowiedzmy sobie jasno: czy kawa jest zdrowa?

To prawda, że zdarzają się sprzeczne informacje na temat kawy. Jedne badania zakładają, że jest ona zdrowa i polecana, natomiast drugie wskazują na niebezpieczeństwa. Jest to zależne od grupy osób, na których było przeprowadzane badanie.

Napój podawany osobom, które nigdy wcześniej nie piły kawy i które nie wykazują dobrych tolerancji na kofeinę, w początkowym stadium spożywania może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Może zwiększać insulinooporność, działać niekorzystnie na układ naczyniowo-sercowy, zwiększać zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, podnosić ciśnienie krwi i  powodować większe ryzyko zawału serca. Natomiast kawa spożywana przez dłuższy okres czasu, regularnie i w umiarkowanych ilościach (2-3 filiżanki na dzień), działa korzystnie. U takich osób przeciwutleniacze nie są stłumione przez kofeinę i dobrze wpływają na zdrowie a organizm jest przyzwyczajony do przyjmowania substancji.

Piecie kawy a choroby serca. Czy jest zależność? 

Korzyści wynikające z picia kawy zwykle są przypisywane wysokiemu stężeniu polifenoli – przeciwutleniających składników odżywczych, które mogą pomóc zrównoważyć mediatory zapalne we krwi i chronić przed wszystkimi rodzajami chorób, nie tylko chorobami serca. Było przeprowadzonych wiele badań, które analizowały wpływ kawy na serce. Wiele z nich wskazuje na to, że picie 2-3 filiżanek dziennie zmniejsza ryzyko udaru u kobiet o około 19 proc. Wynika to z poprawy funkcji śródbłonka, na który kawa ma pozytywne oddziaływanie. Gdy komórki śródbłonka i tętnice dobrze funkcjonują, krew płynie łatwiej, serce nie musi pracować tak ciężko, a prawdopodobieństwo rozwoju miażdżycy jest mniejsze. W konsekwencji zmniejsza się ryzyko śmierci związanej z chorobami serca.

Jaka jest bezpieczna dawka kawy dla serca?

Jeśli osoba pijąca kawę nie odczuwa negatywnych symptomów i dobrze przyjmuje kofeinę, wówczas bezpieczna dawka to do pięciu filiżanek kawy dziennie. Jako lekarz, zalecam mniejszą ilość, ograniczyć się do 2-3 dawek. Często zapominamy, że kofeina zawarta jest w różnych produktach, np. herbacie, którą zdarza nam się pić w ciągu dnia. Zatem, jeśli jest godzina 13 a masz już za sobą dwie filiżanki kawy, coca-colę i czekasz aż twoja herbata wystygnie, to sygnał, że przesadzasz. Jeśli musimy sięgać po kawę ze względu na „doładowanie energetyczne”, warto przeanalizować jakość naszego snu i formę odpoczynku. 

Instytut Żywności i Żywienia, powołując się na liczne badania, podaje, że umiarkowane spożycie kofeiny nie wykazuje wyraźnego związku z jakimkolwiek zagrożeniem dla zdrowia. Przy czym „umiarkowanie” definiuje jako 300 mg kofeiny dziennie. Jest to ilość zawarta w dwóch, trzech kawach – w zależności m.in. od kawy i sposobu parzenia.