Miód lipowy – jakie ma właściwości i na co pomaga?

Ma bardzo jasną barwę, z bursztynowym lub zielonkawym odcieniem i jest ostry w smaku z lekką nutką goryczy – takie cechy organoleptyczne przypisuje się miodowi lipowemu. Oprócz niezaprzeczalnych walorów smakowych miód lipowy ceniony jest również za właściwości zdrowotne – przeciwbakteryjne, wykrztuśne i uspokajające. Ile kalorii ma łyżeczka miodu lipowego, na co jest on polecany i czy miód lipowy jest wskazany dla wszystkich?

Jak wygląda miód lipowy?

Miód lipowy jest jednym z najchętniej spożywanych miodów w Polsce. Znajdziemy go niemal w każdym sklepie spożywczym. Cena miodu lipowego waha się w granicach 45-50 złotych za litr.  Pszczoły produkują miód z nektaru lipy drobnolistnej i szerokolistnej w okresie od końca czerwca do lipca. Co ciekawe, na południu i w środkowej części Polski kwitnienie lip rozpoczyna się o dwa tygodnie wcześniej niż na północy kraju. Występujące w ostatnich latach wczesne wiosny i związane z tym wyższe średnie dobowe temperatury powietrza powodują, że lipy zakwitają nawet już w trzeciej dekadzie czerwca.

Każdy rodzaj miodu ma nieco inny kolor i smak. Miód rzepakowy jest jasny, słomkowy; miód wrzosowy można poznać po barwie brunatno-czerwonej, a miód gryczany jest w kolorze ciemnoherbacianym. Jak wygląda miód lipowy? Ten typ miodu ma w postaci płynnej bardzo jasną, złoto-żółtą lub zielonkawo-żółtą barwę, a po skrystalizowaniu przybiera kolor pomarańczowy lub brunatny. W warunkach polskich miód lipowy często zawiera domieszkę spadzi, przez co staje się ciemnopomarańczowy bądź brązowawy.

Miód lipowy najłatwiej poznać po ostrym smaku i delikatnej goryczce. Co ważne, po skrystalizowaniu piekący smak zanika. Ten rodzaj miodu charakteryzuje się także intensywnym zapachem kwiatu lipy bądź aromatem przypominającym zapach mięty. Miód lipowy długo utrzymuje swoją płynną postać (patokę), jeśli tylko przechowywany jest w ciepłym pomieszczeniu. Prawidłowo magazynowany nie krystalizuje aż do grudnia, natomiast pozostawiony w chłodnym miejscu tworzy grudki po dwóch lub trzech tygodniach.

Prawdziwy miód lipowy – po czym go poznać?

Jak rozpoznać miód z cukrem w składzie? W pierwszej kolejności warto przyjrzeć się etykiecie produktu. Jeśli w składzie znajduje się cukier, syrop glukozowo-fruktozowy lub słodziki, oznacza to, że miód został zafałszowany. Prawdziwy miód zawsze krystalizuje czyli osiada, tworzy grudki, a następnie przechodzi w postać stałą. Miód sztuczny nawet po kilku miesiącach nie zmienia płynnej konsystencji. Autentyczny miód można poznać także w inny sposób. Jeśli łyżeczkę miodu włożymy do ciepłej wody, miód ze sztucznymi dodatkami szybko się rozpuści, a prawdziwy miód lipowy rozpuści się znacznie wolniej, pozostawiając przy tym osad na dnie szklanki.

A jak sprawdzić, czy miód skrystalizowany jest prawdziwy? Najlepiej włożyć słoik do kąpieli wodnej i chwilę podgrzewać w temperaturze nie wyższej niż 40 st. Celsjusza. Zachodzące po pewnym czasie nierównomierne krystalizowanie polegające na upłynnieniu jedynie górnej warstwy miodu wskazuje na przegrzanie miodu. Wielu producentów w sezonie zimowym podgrzewa swoje miody, aby były one dostępne jako produkty płynne. Podgrzanie miodu w zbyt wysokiej temperaturze prowadzi jednak do utraty cennych właściwości zdrowotnych.

Miód lipowy – właściwości

Miód lipowy składa się w większości z węglowodanów: zawiera ok. 75 proc. cukrów redukujących i 1,5-3 proc. sacharozy. W łyżeczce miodu ważącej 12 g znajduje się 40 kcal. Miód lipowy jest źródłem olejków eterycznych, flawonoidów, garbników, enzymów, kwasów organicznych i saponin. Przypisuje się mu następujące działania:

• antybiotyczne,
• przeciwgorączkowe,
• napotne,
• wykrztuśne,
• przeciwkaszlowe,
• przeciwskurczowe,
• uspokajające,
• antyseptyczne.

Na co pomaga miód lipowy? Przede wszystkim działa wspomagająco w leczeniu przeziębienia i grypy, anginy i zapalenia dróg oddechowych. Poleca się go w profilaktyce i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, gdyż wykazuje właściwości uspokajające i rozkurczające. Ponadto wskazany jest w terapii chorób dróg moczowych i nerek, ponieważ działa moczopędnie oraz nieznacznie obniża ciśnienie tętnicze krwi. Pozytywne działanie miodu lipowego obserwuje się również u osób z nerwicą, bezsennością i nadpobudliwością nerwową.

Miód lipowy dla dzieci to bardzo dobry wybór podczas infekcji i kaszlu. Wystarczy podać łyżeczkę lub dwie miodu przed snem, aby złagodzić kaszel nocny będący przyczyną zapalenia górnych dróg oddechowych.

Przeciwwskazania do spożywania miodu lipowego

Choć miód jest cennym składnikiem diety, u niektórych osób nie jest zalecany. Miodu nie należy podawać niemowlętom do pierwszego roku życia ze względu na występujące w nim bakterie Clostridium botulinum. Prawdą jest, że miód uczula – spożycie miodu może wywołać niepożądane reakcje u osób uczulonych na pyłek kwiatów lipy. Ostrożność powinni zachować pacjenci z cukrzycą i insulinoopornością, gdyż miód jest źródłem dużej ilości węglowodanów prostych. Ze względu na wysoką wartość kaloryczną, miód lipowy powinien podlegać ograniczeniu u osób z nadwagą i otyłością.

Bibliografia:

1. Bąkowska M., Janda K., Właściwości prozdrowotne wybranych miodów, Pomeranian Life Science, 2018;64(3):147-151.
2. Holderna-Kedzia E., Kedzia B., Miód lipowy, Pszczelarstwo, 2014.