Kurkuma i jej właściwości. Zalety i przeciwwskazania

Kurkuma, przyprawa pozyskiwana z ostryżu długiego (łac. Curcuma longa), przyda się w kuchni, apteczce i… kosmetyczce! Nie wierzysz? Sprawdź właściwości kurkumy. Dowiedz się, jak ją stosować i jak zrobić z kurkumy maseczkę.

Kurkuma – właściwości

Kurkumę pozyskuje się z kłącza ostryżu długiego. To ceniona przyprawa. Zwraca uwagę zapachem, smakiem i kolorem. Jest to bardzo silny barwnik, który może pozostawiać ślady. Pamiętaj o tym, gdy zaczniesz korzystać z dobrodziejstw kurkumy.

Kurkuma święci triumfy w kuchni azjatyckiej, szczególnie indyjskiej i chińskiej. To ważny składnik medycyny ajurwedyjskiej. Jest też coraz bardziej popularna w Europie. Dodawana jest do posiłków nie tylko dla poprawy smaku potraw, ale i dla zdrowia.

Substancja aktywna kurkumy, kurkumina, stanowi ok. 2-5 proc. całości. Nie powinno się przekraczać spożycia 3 mg/kg masy ciała na dobę. Wynika to ze słabego wchłaniania jej z układu pokarmowego.

Kurkumina znajdująca się w kurkumie działa przeciwzapalnie. U osób z miażdżycą lub przewlekłymi stanami zapalnymi, powinna stale gościć na stole. Sprzyja także regulowaniu ciśnienia, wzmacnia wyściółkę naczyń krwionośnych. Działa przeciwzakrzepowo, gdyż rozrzedza krew. Obniża poziomu cukru we krwi.

Kurkumina ma również właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Jest także antyoksydantem. Jej przeciwutleniające działanie hamuje procesy starzenia.

Podejrzewa się, że kurkumina może mieć również wpływ na hamowanie nieprawidłowych podziałów komórkowych, które skutkują rozwojem nowotworów. Na razie wyniki badań przeprowadzonych na zwierzętach są bardzo obiecujące.

Kurkuma może działać też korzystnie na pracę mózgu. Zauważono, że przy jej regularnym spożyciu zmniejsza się ryzyko choroby Alzheimera. Zauważono też korzystny wpływ na nastrój. Kurkuma przyda się więc nawet w walce z depresją.

– Najbardziej cenionym składnikiem kurkumy jest kurkumina – podkreśla Joanna Skałecka, znana w sieci jako Joanna Trenerka Zdrowej Diety. – Kurkumina zawarta w kurkumie to naturalny silny środek przeciwnowotworowy zapobiegający powstawaniu komórek rakowych.

– Jej działanie polega na aktywacji enzymów, które uszkadzają białka nowotworu – wyjaśnia specjalistka. – Antynowotworowe właściwości kurkumy zostały uznane m.in. przez największy na świecie Instytut ds. Nowotworów. O kurkumie powinni pamiętać wszyscy palacze papierosów, aby ustrzec się od zwiększonego zagrożenia nowotworami.

My oczywiście zachęcamy, żeby w ogóle nie palić.

Zdaniem dietetyczki Joanny Skałeckiej, to nie jedyna zaleta kurkumy.

– Ma mnóstwo zdrowotnych właściwości dla naszego organizmu. Jedne z bardziej popularnych to:

• zwalcza stany zapalne organizmu: świetnie sprawdza się przy zapaleniu stawów (w tym reumatoidalne zapalanie stawów) czy przy problemach jelitowych.
• podnosi odporność organizmu: świetnie sprawdza się przy wszelkich jesiennych przeziębieniach. Napar z kurkumy z dodatkiem imbiru i cytryny potrafi naprawdę postawić na nogi. U mnie w domu jesienią pijamy taki napar profilaktycznie dla wzmocnienia odporności przed nadchodzącymi chłodnymi dniami – dodaje dietetyczka.

Kurkuma – przeciwskazania

Mimo szeregu zalet kurkumy, nie każdy może po nią sięgać bez obaw. Przeciwwskazania to:

• Ciąża – ze względu na możliwe spowodowanie skurczy macicy i w efekcie poronienie

• Karmienie piersią

• Choroby dróg żółciowych

• Zaburzenia krzepliwości krwi – może dojść do zbytniego rozrzedzenia krwi. Z tego względu lepiej unikaj kurkumy również przed planowanymi operacjami

• Zaburzenia poziomu cukru we krwi – może dojść do zbytniego obniżenia, jeśli pacjent jednocześnie bierze leki obniżające poziom cukru

• Refluks – może dojść do problemów żołądkowych. Kurkuma znosi działanie leków obniżających poziom kwasu żołądkowego. Podnosząc poziom kwasu w żołądku, prowadzi do bólu, dyskomfortu, mdłości.

• Endometrioza – kurkumina ma działanie estrogenowe, może pogarszać stan

• …bycie mężczyzną! Estrogenowe działanie może obniżać poziom testosteronu, przekładając się m.in. na płodność. Nie oznacza to, że panowie muszą całkowicie zrezygnować z kurkumy, ale na pewno powinni zachować rozsądek dawkując sobie tę złotą przyprawę

• Alergicy również powinni zachować ostrożność, bo w rzadkich przypadkach po kontakcie z kurkumą dochodzi do zmian skórnych (wysypka, pokrzywka), duszności, a nawet wstrząsu anafilaktycznego

• Pacjenci w trakcie chemioterapii powinni unikać kurkumy – koliduje z lekami cytostatycznymi

• Nadmierne spożycie nawet u osób zdrowych może prowadzić do nudności, niestrawności, biegunki, bólu głowy. To dlatego kuchnia indyjska miewa przeciwników, którym bliskie spotkania z „żółtym” talerzem, pełnym kurkumy, szafranu i curry, kojarzą się głównie z przykrymi wizytami w toalecie.

Maseczka z kurkumy

Kurkuma w kosmetyce wykorzystywana jest w kolorowych produktach do makijażu. Jej olejki mogą być w składzie perfum. Jeśli masz chęć na swoją własną przygodę z kurkumą, wypróbuj tę maseczkę.

To świetny sposób na poprawę stanu cery (sprawdziłam!) Minusy? Intensywne zabarwienie. Lepiej założyć rękawiczki do aplikacji i bardzo starannie zmywać maseczkę. W Indiach taka maseczka to jeden z obowiązkowych punktów dbania o urodę podczas przedślubnych przygotowań.

Jak przygotować maseczkę z kurkumy? Potrzebne będą:

• Miseczka, której ci nie szkoda, bo może zafarbować
• 1 łyżeczka kurkumy
• 1 łyżeczka miodu
• 1 łyżeczka mleka

Te składniki starannie wymieszaj. Papkę nałóż na twarz i pozostaw przez kwadrans. Zmyj natychmiast, jeśli poczujesz ból lub pieczenie. W rzadkich przypadkach kurkuma może uczulać. Może zdarzyć się także przejściowe podrażnienie oczu. Dlatego nakładając maseczkę, omijaj te okolice.

• Maślanka lub jogurt – nie dodawaj do mikstury. Wykorzystaj do zmywania. Po przepłukaniu twarzy tylko wodą można mieć problem z pozbyciem się zażółcenia.

Jakie są efekty stosowania maseczki z kurkumy? Oczyszczona cera, mniej wyprysków, mniej przebarwień. Maseczka świetnie nawilża skórę. Zmarszczki mogą ulec wygładzeniu. Jednak szczególnie docenią atuty kurkumy te osoby, które na co dzień borykają się z niedoskonałościami skóry. Dotyczy to również takich schorzeń jak łuszczyca, trądzik, egzema.

Jak stosować kurkumę. Przepisy z kurkumą

Kurkumę możesz z powodzeniem wykorzystywać w swojej kuchni. Oto garść przepisów, które są proste i mało czasochłonne.

• Pomysły na śniadanie z kurkumą

Dzień można zacząć szybkim „strzałem”, czyli tzw. shotem z kurkumy. Zyskasz energię na cały dzień. Wystarczy, że zmieszasz w łyżce wody łyżeczkę kurkumy ze szczyptą pieprzu i plasterkiem cytryny. Żeby móc skorzystać z dobroczynnego działania kurkumy, nie zapomnij o dobrej jakości tłuszczu. Bez niego organizm nie przyswoi kurkuminy. Może być to np. olej lniany lub kokosowy dodany bezpośrednio do szota, może być też oliwa z oliwek jako jeden ze składników towarzyszącego shotowi śniadania.

Na dobry początek dnia możesz też wybrać koktajl bananowy z dodatkiem kurkumy. 2 banany i 2 szklanki mleka roślinnego (np. owsiane lub sojowe) należy zblendować z dodatkiem świeżo startego korzenia imbiru oraz połową łyżeczki cynamonu i połową łyżeczki kurkumy. Można dodać także odrobinę kardamonu.

• Pomysły na lunch lub obiad z kurkumą

Masz ochotę na złoty ryż z kurkumą? Zagotuj ryż z dodatkiem cynamonu (laska lub szczypta) i goździków (2-3 szt.). Dodając też szczyptę soli, liść laurowy, dwie łyżki oliwy z oliwek i obowiązkowo z łyżeczkę kurkumy stworzysz pyszną potrawę. Będzie świetnie smakować jako dodatek do dań zarówno mięsnych, jak i wegańskich lub wegetariańskich.

Jedną z możliwości są kotleciki z kalafiora, oczywiście z dodatkiem kurkumy. Plasterki kalafiora możesz podsmażyć na patelni lub upiec w piekarniku, polewając później oliwą z oliwek lub olejem kokosowym z dodatkiem imbiru, kurkumy i kminku. W zależności od preferencji można dodać również pieprz do smaku.

Dodając potrawy z kurkumą do swojego menu, pamiętaj, że to świetna przyprawa dla osób, które chciałyby zmniejszyć masę ciała.

– Kurkuma posiada właściwości przyspieszające odchudzanie. Przyspiesza trawienie pokarmów oraz wspomaga oczyszczanie organizmu. Połączenie pieprzu z kurkumą pomaga również obniżyć wysoki poziom cholesterolu oraz reguluje poziom cukru we krwi – tłumaczy Joanna Skałecka.

– Aby kurkuma była dobrze absorbowana przez nasz organizm zaleca się jej stosowanie z tłuszczem (np. oliwą z oliwek) oraz z czarnym pieprzem – podpowiada Joanna Trenerka Zdrowej Diety, czyli Joanna Skałecka. – Przy kupnie kurkumy polecam osobiście wybierać kurkumę ze Sri Lanki, a nie popularną z Chin. Na Sri Lance mamy optymalne warunki gleby i klimatu, tak więc nie ma potrzeby tam stosowana dużej ilości nawozów sztucznych.