Kozłek lekarski, nazywany też walerianą, cenimy przede wszystkim za działanie kojące i uspokajające. To jednak dopiero początek wspaniałych możliwości tej popularnej rośliny. Na co pomaga kozłek lekarski? Kiedy warto z niego korzystać, a kiedy lepiej zrezygnować? Podpowiadamy.
Co to jest kozłek lekarski?
Kozłek lekarski to jedno z najpopularniejszych obecnie ziół. Jak ono wygląda? Przede wszystkim posiada białe lub bladoróżowe kwiaty oraz postrzępione liście. Co więcej, jest to roślina stosunkowo wysoka, która może mieć nawet 2 m wysokości. Wyróżnia się dodatkowo charakterystycznym, słodkim aromatem.
Prozdrowotne właściwości posiada przede wszystkim korzeń kozłka lekarskiego, ale także podziemne łodygi (czyli kłącza), jak również i kwiaty. Gdzie rośnie ta roślina? Jak się okazuje, na terenie całej Europy i Azji, z wyjątkiem obszarów pustynnych i arktycznych. Można ją także znaleźć w Ameryce Północnej. Ważne jest to, że w aptece można dziś z łatwością dostać krople i tabletki z waleriany. Niektórzy piją również przygotowaną na jej bazie herbatę.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Kozłek lekarski – właściwości
Jeśli chodzi o działanie kozłka lekarskiego, znany jest on przede wszystkim ze swoich właściwości uspokajających, kojących oraz wyciszających. Tabletki i krople z waleriany powszechnie stosuje się w przypadku bezsenności, zwłaszcza tej o podłożu neurologicznym. Można tę roślinę traktować jako rodzaj środka nasennego, którego skuteczność porównuje się z różnymi przeznaczonymi do tego samego celu lekarstwami. Co więcej – w przeciwieństwie do nich – nie powoduje ona uzależnienia oraz nie wchodzi w reakcje z alkoholem. Ważne jest również to, że nie tylko pomaga zasypiać, ale zmniejsza także liczbę nocnych wybudzeń.
Kozłek może być przydatny w przypadku umiarkowanych stanów lękowych. Nierzadko dodawany jest do leków na wysokie ciśnienie związane z nerwicą oraz napięciem nerwowym. Obniża aktywność ośrodkowego układu nerwowego, minimalizuje napięcie oraz pomaga dogłębnie się wyciszyć. Doskonale radzi sobie także z symptomami nerwicy, a więc np. z nadmiernym poceniem się czy też palpitacjami serca.
Kozłek lekarski wykazuje się także korzystnym działaniem na skórę. Świetnie spisuje się w przypadku egzemy, łupieżu, a nawet łuszczycy. Ekstrakt z tej rośliny obecny jest w wielu kosmetykach przeznaczonych do tego rodzaju problemów. Nierzadko występuje w kremach, szamponach, balsamach, a nawet w niektórych maściach.
Nie można zapomnieć o tym, że kozłek lekarski skutecznie łagodzi ból. Dotyczy to zarówno dolegliwości pojawiających się podczas menstruacji, jak i tych ze strony układu trawiennego. Mogą po niego sięgać kobiety z zespołem napięcia przedmiesiączkowego, a dzięki właściwościom rozkurczowym jest on w stanie skutecznie łagodzić stany skurczowe żołądka. Z kolei dzięki właściwościom wiatropędnym wspomaga on pracę nerek, wywołuje efekt rozkurczowy oraz stymuluje produkcję soków żołądkowych. W medycynie ludowej wykorzystywano go także jako środek do leczenia układu moczowego.
Dawkowanie waleriany
Krople walerianowe – dawkowanie
Szczegółowe informacje o tym, jak dawkować krople walerianowe, znajdziemy na ulotce dołączonej do opakowania produktu. Jeśli chodzi o stany napięcia nerwowego, zwykle zaleca się przyjmowanie 1–3 ml płynu, czyli 25–75 kropli, 3 razy na dobę. W przypadku problemów z zasypianiem rekomendowana jest podobna dawka, tyle że przyjmowana przed samym snem.
Tabletki z kozłka lekarskiego – dawkowanie
Zazwyczaj zaleca się przyjmowanie 1 tabletki, do 3-4 razy na dobę, przez 2-4 tygodnie. Jeśli symptomy napięcia nerwowego po tym czasie się utrzymują, należy skonsultować się z lekarzem. Ważne, aby samodzielnie nie zwiększać tych dawek, ponieważ to nie pomoże, a może zaszkodzić Twojemu zdrowiu.
Napar z waleriany – dawkowanie
Chcąc przygotować napar z kozłka lekarskiego, należy jego 1 łyżeczkę zalać 1 filiżanką ciepłej wody (około 150 ml). Całość trzeba parzyć pod przykryciem przez 10–15 minut, a następnie ją przecedzić. Możesz pić taki napar maksymalnie 3 razy dziennie, po 1 filiżance.
Napój uspokajający z walerianą – dawkowanie
Warto wypróbować również napój uspokajający z kozłkiem lekarskim. W tym celu wystarczy 1/3 łyżeczki (60 kropli) kropli walerianowych oraz łyżkę miodu dodać do gorącego mleka. Tak przygotowany napój pozwoli Ci szybciej zasnąć, jeśli zmagasz się z bezsennością.
Przeciwwskazania do przyjmowania kozłka lekarskiego
Kozłek lekarski to roślina o wielu wspaniałych właściwościach, jednak nie jest ona przeznaczona dla wszystkich. Powinny z niej zrezygnować osoby:
- w podeszłym wieku,
- w ciąży,
- karmiące piersią,
- prowadzące pojazdy mechaniczne.
Z kropel i tabletek z waleriany powinny też zrezygnować osoby przyjmujące inne leki uspokajające, środki nasenne oraz preparaty przeciwgrzybicze – w takim przypadku zalecamy wcześniejszą konsultację z lekarzem.
Krople walerianowe – skutki uboczne
Przyjmowanie kozłka lekarskiego w postaci kropli walerianowych, tabletek itd. przez długi czas (np. ponad miesiąc) może wywoływać skutki uboczne. Jakie? Oto one:
- zaburzenia widzenia,
- bóle głowy,
- mdłości,
- palpitacje serca,
- problemy z trawieniem,
- bezsenność,
- nadpobudliwość,
- alergie,
- uszkodzenie wątroby.
Warto jednak zaznaczyć, że przy prawidłowym stosowaniu waleriany nie trzeba się martwić o skutki uboczne.
Uprawa waleriany
Jeśli chodzi o uprawę kozłka lekarskiego, należy w pierwszej kolejności zadbać o odpowiednią glebę. Powinna być ona żyzna, zwapnowana oraz przepuszczalna. Roślinę warto posadzić na stanowisku słonecznym oraz półcienistym. Zazwyczaj uprawiana jest ona w sierpniu, z siewu do rozsadników. Następnie we wrześniu lub październiku przesadza się rozsady na miejsce stałe. Ważne, aby nie przykrywać nasion, które wschodzą do 3 tygodni od siewu.
Należy pamiętać o odchwaszczaniu i nawożeniu rośliny. W drugim roku istotne jest usuwanie pędów kwiatostanowych. Surowiec można natomiast zbierać jesienią, po wcześniejszym pozbyciu się części nadziemnej. Następnie należy oczyścić i rozdrobnić kłącza, które często suszy się np. w blaszkach pod dachem.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7585905/ (dostęp: 23.03.2022).
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4394901/ (dostęp: 23.03.2022).
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Konrad Budzyk: „Kiedy ktoś mówi, że chce być wege, ale nie ma czasu na stanie przy garach, to wymówka”
„To, co dzieje się wewnątrz nas, wyznacza jakość naszej pracy. Hormony sterują całym naszym organizmem” – mówi Milena Nosek, dietetyczka
Maria Nowak-Szabat: „Darujmy sobie bycie na bieżąco z nowinkami dietetycznymi. Sięgnijmy do starej Ajurwedy, by schudnąć i trwać w zgodzie ze sobą”
