Kozłek lekarski, nazywany też walerianą, cenimy przede wszystkim za działanie kojące i uspokajające. To jednak dopiero początek wspaniałych możliwości tej popularnej rośliny. Na co pomaga kozłek lekarski? Kiedy warto z niego korzystać, a kiedy lepiej zrezygnować? Podpowiadamy.
Co to jest kozłek lekarski?
Kozłek lekarski to jedno z najpopularniejszych obecnie ziół. Jak ono wygląda? Przede wszystkim posiada białe lub bladoróżowe kwiaty oraz postrzępione liście. Co więcej, jest to roślina stosunkowo wysoka, która może mieć nawet 2 m wysokości. Wyróżnia się dodatkowo charakterystycznym, słodkim aromatem.
Prozdrowotne właściwości posiada przede wszystkim korzeń kozłka lekarskiego, ale także podziemne łodygi (czyli kłącza), jak również i kwiaty. Gdzie rośnie ta roślina? Jak się okazuje, na terenie całej Europy i Azji, z wyjątkiem obszarów pustynnych i arktycznych. Można ją także znaleźć w Ameryce Północnej. Ważne jest to, że w aptece można dziś z łatwością dostać krople i tabletki z waleriany. Niektórzy piją również przygotowaną na jej bazie herbatę.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Kozłek lekarski – właściwości
Jeśli chodzi o działanie kozłka lekarskiego, znany jest on przede wszystkim ze swoich właściwości uspokajających, kojących oraz wyciszających. Tabletki i krople z waleriany powszechnie stosuje się w przypadku bezsenności, zwłaszcza tej o podłożu neurologicznym. Można tę roślinę traktować jako rodzaj środka nasennego, którego skuteczność porównuje się z różnymi przeznaczonymi do tego samego celu lekarstwami. Co więcej – w przeciwieństwie do nich – nie powoduje ona uzależnienia oraz nie wchodzi w reakcje z alkoholem. Ważne jest również to, że nie tylko pomaga zasypiać, ale zmniejsza także liczbę nocnych wybudzeń.
Kozłek może być przydatny w przypadku umiarkowanych stanów lękowych. Nierzadko dodawany jest do leków na wysokie ciśnienie związane z nerwicą oraz napięciem nerwowym. Obniża aktywność ośrodkowego układu nerwowego, minimalizuje napięcie oraz pomaga dogłębnie się wyciszyć. Doskonale radzi sobie także z symptomami nerwicy, a więc np. z nadmiernym poceniem się czy też palpitacjami serca.
Kozłek lekarski wykazuje się także korzystnym działaniem na skórę. Świetnie spisuje się w przypadku egzemy, łupieżu, a nawet łuszczycy. Ekstrakt z tej rośliny obecny jest w wielu kosmetykach przeznaczonych do tego rodzaju problemów. Nierzadko występuje w kremach, szamponach, balsamach, a nawet w niektórych maściach.
Nie można zapomnieć o tym, że kozłek lekarski skutecznie łagodzi ból. Dotyczy to zarówno dolegliwości pojawiających się podczas menstruacji, jak i tych ze strony układu trawiennego. Mogą po niego sięgać kobiety z zespołem napięcia przedmiesiączkowego, a dzięki właściwościom rozkurczowym jest on w stanie skutecznie łagodzić stany skurczowe żołądka. Z kolei dzięki właściwościom wiatropędnym wspomaga on pracę nerek, wywołuje efekt rozkurczowy oraz stymuluje produkcję soków żołądkowych. W medycynie ludowej wykorzystywano go także jako środek do leczenia układu moczowego.
Dawkowanie waleriany
Krople walerianowe – dawkowanie
Szczegółowe informacje o tym, jak dawkować krople walerianowe, znajdziemy na ulotce dołączonej do opakowania produktu. Jeśli chodzi o stany napięcia nerwowego, zwykle zaleca się przyjmowanie 1–3 ml płynu, czyli 25–75 kropli, 3 razy na dobę. W przypadku problemów z zasypianiem rekomendowana jest podobna dawka, tyle że przyjmowana przed samym snem.
Tabletki z kozłka lekarskiego – dawkowanie
Zazwyczaj zaleca się przyjmowanie 1 tabletki, do 3-4 razy na dobę, przez 2-4 tygodnie. Jeśli symptomy napięcia nerwowego po tym czasie się utrzymują, należy skonsultować się z lekarzem. Ważne, aby samodzielnie nie zwiększać tych dawek, ponieważ to nie pomoże, a może zaszkodzić Twojemu zdrowiu.
Napar z waleriany – dawkowanie
Chcąc przygotować napar z kozłka lekarskiego, należy jego 1 łyżeczkę zalać 1 filiżanką ciepłej wody (około 150 ml). Całość trzeba parzyć pod przykryciem przez 10–15 minut, a następnie ją przecedzić. Możesz pić taki napar maksymalnie 3 razy dziennie, po 1 filiżance.
Napój uspokajający z walerianą – dawkowanie
Warto wypróbować również napój uspokajający z kozłkiem lekarskim. W tym celu wystarczy 1/3 łyżeczki (60 kropli) kropli walerianowych oraz łyżkę miodu dodać do gorącego mleka. Tak przygotowany napój pozwoli Ci szybciej zasnąć, jeśli zmagasz się z bezsennością.
Przeciwwskazania do przyjmowania kozłka lekarskiego
Kozłek lekarski to roślina o wielu wspaniałych właściwościach, jednak nie jest ona przeznaczona dla wszystkich. Powinny z niej zrezygnować osoby:
- w podeszłym wieku,
- w ciąży,
- karmiące piersią,
- prowadzące pojazdy mechaniczne.
Z kropel i tabletek z waleriany powinny też zrezygnować osoby przyjmujące inne leki uspokajające, środki nasenne oraz preparaty przeciwgrzybicze – w takim przypadku zalecamy wcześniejszą konsultację z lekarzem.
Krople walerianowe – skutki uboczne
Przyjmowanie kozłka lekarskiego w postaci kropli walerianowych, tabletek itd. przez długi czas (np. ponad miesiąc) może wywoływać skutki uboczne. Jakie? Oto one:
- zaburzenia widzenia,
- bóle głowy,
- mdłości,
- palpitacje serca,
- problemy z trawieniem,
- bezsenność,
- nadpobudliwość,
- alergie,
- uszkodzenie wątroby.
Warto jednak zaznaczyć, że przy prawidłowym stosowaniu waleriany nie trzeba się martwić o skutki uboczne.
Uprawa waleriany
Jeśli chodzi o uprawę kozłka lekarskiego, należy w pierwszej kolejności zadbać o odpowiednią glebę. Powinna być ona żyzna, zwapnowana oraz przepuszczalna. Roślinę warto posadzić na stanowisku słonecznym oraz półcienistym. Zazwyczaj uprawiana jest ona w sierpniu, z siewu do rozsadników. Następnie we wrześniu lub październiku przesadza się rozsady na miejsce stałe. Ważne, aby nie przykrywać nasion, które wschodzą do 3 tygodni od siewu.
Należy pamiętać o odchwaszczaniu i nawożeniu rośliny. W drugim roku istotne jest usuwanie pędów kwiatostanowych. Surowiec można natomiast zbierać jesienią, po wcześniejszym pozbyciu się części nadziemnej. Następnie należy oczyścić i rozdrobnić kłącza, które często suszy się np. w blaszkach pod dachem.
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7585905/ (dostęp: 23.03.2022).
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4394901/ (dostęp: 23.03.2022).
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Bycie na diecie stało się w naszej kulturze atrybutem kobiety”. Małgorzata Akkus tłumaczy, jak jeść intuicyjnie i dlaczego diety odchudzające są nieskuteczne
„Zdarza się, że coś ucieknie ze słoika”. O bardziej i mniej tradycyjnych kiszonkach opowiadają Kaja Nowakowska i Małgorzata Ruszkowska, czyli duet Mead Ladies
„Dziecko ważące 15 kg przekracza dopuszczalną dzienną dawkę E476 (czyli polirycynooleinianu poliglicerolu) już po zjedzeniu 2 kostek czekolady” – mówi Katarzyna Rada, właścicielka serwisu Czytaj Skład
