Gotowanie na parze – zalety i potrzebne urządzenia

Gotowanie na parze kojarzy się ze zdrowym przygotowywaniem posiłków. Czy rzeczywiście jest to najzdrowszy sposób obróbki termicznej? Jak gotowanie na parze wpływa na wartości odżywcze przyrządzanych potraw? Jakie urządzenia służą do gotowania na parze?

Gotowanie na parze warzyw a zawartość polifenoli

Główną zaletą gotowania na parze jest zachowanie właściwości odżywczych warzyw – witamin, minerałów, a przede wszystkim polifenoli. Choć największe ilości polifenoli występują w warzywach (np. brokułach) niepoddanych obróbce cieplnej, jednak gotowanie na parze, jak żaden inny rodzaj obróbki termicznej, pozwala zachować największą ilość polifenoli w warzywach. Pod względem zachowania maksymalnego stężenia polifenoli, gotowanie na parze jest korzystniejsze od blanszowania, które także minimalizuje utratę polifenoli w warzywach i owocach, ale w przypadku niektórych warzyw (np. brokułów) sprawdza się gorzej niż gotowane na parze.

Polifenole – dlaczego są tak ważne dla organizmu?

Polifenole to grupa naturalnych substancji roślinnych do których należą: flawonoidy, ksantony, kwasy hydroksycynamonowe, naftochinony, kwasy hydroksybenzoesowe i stilbeny. Polifenole wykazują bardzo korzystne działanie dla funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim chronią organizm przed oksydacyjnymi zmianami w komórkach. Zmiany te prowadzą do rozwoju niezakaźnych chorób przewlekłych i chorób układu krążenia. Liczne badania wykazały, że spożycie polifenoli znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca u osób z wysokim poziomem cholesterolu. Ponadto polifenole wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwkancerogenne, przeciwalergiczne. Substancje te zabezpieczają także wysoki poziom witaminy E i C dostarczanych wraz z pożywieniem. Największe ilości polifenoli znajdują się w warzywach kapustnych – brokule, brukselce i jarmużu.

Zalety gotowania na parze

Szybkość gotowania

Choć gotowanie na parze może wydawać się czynnością czasochłonną, jest dokładnie odwrotnie. Gotowanie na parze jest szybsze niż tradycyjne gotowanie w wodzie. Ponadto umożliwia przygotowanie kilku produktów jednocześnie, co pozwala także zaoszczędzić czas.

Brak niezdrowych dodatków w przygotowanych potrawach

Gotowanie na parze nie wymaga dodawania tłuszczu i soli. Dzięki temu przygotowane na parze dania pozbawione są dwóch szkodliwych składników – tuczącego tłuszczu i soli, której nadmiar zatrzymuje wodę w organizmie i przyczynia się do powstania nadciśnienia tętniczego.

Nie obawiaj się, że przygotowane na parze posiłki będą mdłe – para wydobędzie sól naturalnie zawartą w produktach. Gdy danie będzie niewystarczająco słone, możesz dosolić je już na talerzu. Jeśli zależy ci na intensywnym smaku gotowanych na parze potraw, sięgnij po zioła. Tutaj panuje pełna dowolność. W gotowaniu na parze szczególnie sprawdzają się świeże (nie suszone) zioła, ponieważ para dodatkowo wydobywa ich aromat.

Zachowany kolor i smak potraw

Na parze łatwo jest gotować al dente. Ugotowane na półtwardo produkty są nie tylko zdrowe, ale też lepiej prezentują się na talerzu, ponieważ zachowują soczysty, apetyczny kolor. Niestety gotując na parze, również można rozgotować potrawy, dlatego sprawdzaj zawsze, czy produkty nie są już gotowe.

Sposoby gotowania na parze

Gotowanie na parowarze

Do gotowania na parze stosuje się różne przybory i urządzenia. Wygodnym i przydatnym urządzeniem do częstego gotowania na parze jest parowar. Parowar to urządzenie elektryczne przeznaczone do tego rodzaju gotowania. Zaletą gotowania na parowarze jest szybkość i wygoda. Potrawy układa się na specjalnych talerzach wewnątrz urządzenia. Duża pojemność parowaru umożliwia gotowanie różnych składników w ilościach, które wystarczą na obiad dla całej rodziny. Parowar zawsze wyposażony jest w automatyczny minutnik, dlatego gotując na parowarze, wystarczy umieścić w nim produkty i nastawić czas gotowania. To wygodne rozwiązanie, bo odciąża od pilnowania garnka ustawionego na kuchence gazowej lub elektrycznej.

Garnki do gotowania na parze

Prostszym urządzeniem do gotowania na parze są specjalne garnki. Garnki do gotowania na parze różnią się od zwykłych garnków specjalną wkładką na której układa się produkty. Jednak najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem umożliwiającym gotowanie na parze są wkłady podobne do tych zastosowanych w garnkach do gotowania na parze. Tego rodzaju wkład (wyglądem przypomina sitko) można wstawić do każdego garnka o określonej średnicy.

Piekarnik i kuchnie mikrofalowe

Gotowanie na parze jest też możliwe w kuchenkach mikrofalowych z funkcją Steam Cooking. Na rynku dostępne są także piekarniki elektryczną, które wyposażone są w funkcję gotowania na parze. Piekarniki elektryczne to najbardziej zaawansowane technologicznie urządzenia, ale niestety też najdroższe.

Co można gotować na parze?

Na parze można gotować prawie wszystkie warzywa (oprócz pomidorów), mięso (białe i czerwone), ryby, kasze czy ryż. W urządzeniach do gotowania na parze można też przygotować bułki na parze, tzw. pampuchy (w przepisach używa się też nazw „kluski na parze” lub „pyzy drożdżowe”).

Źródła:

1. Komolka, Patrycja, and Danuta Górecka, Wpływ obróbki termicznej warzyw kapustnych na zawartość błonnika pokarmowego, „Żywność Nauka Technologia Jakość” 19 (2; 2012).