Dieta białkowa – dla kogo? Wyjaśniamy też jej efekty i skutki uboczne

Dieta białkowa to jedna z najbardziej kontrowersyjnych diet. Pomimo tego, jest bardzo popularna wśród osób chcących szybko zrzucić kilogramy oraz wśród sportowców pracujących nad zwiększeniem masy. Czy każdy z nas może przejść na dietę białkową? Wyjaśniamy. 

Dieta białkowa – czym jest?

Dieta białkowa (dieta proteinowa) to jedna z najpopularniejszych diet stosowanych na całym świecie. Polega ona na zwiększeniu spożycia białek przy jednoczesnym ograniczeniu węglowodanów i tłuszczów.

Do najpopularniejszych diet na tej zasadzie należy np. restrykcyjna dieta Dukana, która ze względu na kontrowersje ma tyle samo zwolenników, co przeciwników. 

Inne popularne diety, oprócz diety Dukana, związane ze zwiększonym spożywaniem białka to: dieta dr Atkinsa, dieta OXY, dieta South Beach czy dieta 100.

Dla kogo jest dieta białkowa?

Dieta białkowa zalecana jest jedynie osobom zdrowym, które mają kompletne wyniki swoich badań (np. morfologii i badania moczu), a ich lekarz rodzinny oraz dietetyk zgadzają się na taką formę odchudzania. Dieta białkowa jest bowiem dietą odchudzającą – i to drastycznie. Nie należy jej traktować jako styl życia, a jako dietę, która jest krótkotrwała.

Zasady diety białkowej

Jesteś na diecie białkowej? Nie zapominaj o tych zasadach:

• Jemy wtedy, kiedy jesteśmy głodni i tylko to, co jest dozwolone.
• Do każdego posiłku wypijamy dwie szklanki wody.
• Podczas dwóch pierwszych faz nie możemy spożywać tłuszczów, zabroniona jest nawet łyżka oliwy.
• W pierwszych tygodniach trwania diety aktywność sportowa jest zabroniona.
• Konieczne jest spożywanie suplementów diety uzupełniających niedobory witamin.

Efekty diety białkowej

Dieta białkowa daje szybkie efekty. Już po tygodniu fazy uderzeniowej osoba może zauważyć kilka kilogramów mniej na swojej wadze. Nie oznacza to jednak, że na diecie białkowej szybko tracimy tłuszcz. Początkowe zmiany w naszym wyglądzie zawdzięczamy bowiem szybkiej utracie wody z organizmu. Nic dziwnego, że dieta białkowa w wielu przypadkach kończy się odwodnieniem.

Nowa, szczuplejsza sylwetka, pojawia się szybko. Równie szybko może jednak pojawić się też efekt jo-jo. Właśnie dlatego podczas diety białkowej należy stosować się do wielu zasad.

Osoba na diecie białkowej przechodzi przez kilka etapów. Każdy z nich ma swoje ograniczenia.

Dieta białkowa – I etap (faza uderzeniowa)

Pierwszy etap diety białkowej to fala uderzeniowa, podczas której osoba spożywa produkty białkowe o niskiej zawartości tłuszczu 4-5 proc. Należy także pić dużo wody, herbaty i (ewentualnie) chudego mleka. Pierwsza faza trwa od 5 do 10 dni.

Jakie produkty możemy spożywać podczas pierwszego etapu diety białkowej? Dozwolone są np. ryby (sola, dorsz, sardynki), podroby, konina, indyk, kurczak, a przede wszystkim niskotłuszczowy nabiał (mleko, serek wiejski) oraz jajka – głównie ich białka, bez żółtek.

Dieta białkowa – II etap (faza równowagi)

Drugi etap diety białkowej to faza równowagi. Ten okres trwa do momentu osiągnięcia określonej wagi. Oprócz spożywanych wcześniej produktów, do naszego jadłospisu dołączamy warzywa. W jednym dniu zjadamy więc warzywa i produkty białkowe, a w kolejnym same produkty białkowe.

Jakie produkty możemy spożywać podczas drugiego etapu diety białkowej?
Oprócz wcześniej wymienianych produktów o dużej zawartości białka, możemy spożywać warzywa (np. papryki, pomidory, ogórki, szparagi, bakłażany, cukinie, kapusty czy sałaty).

Dieta białkowa – III etap (faza utrwalenia)

Trzeci etap diety białkowej to faza utrwalenia, podczas której powinniśmy utrzymać naszą nową masę ciała. Długość tej fazy musimy obliczyć sami, przyjmując 10 dni na każdy utracony kilogram wagi.

Jakie produkty możemy spożywać podczas trzeciego etapu diety białkowej? Do naszego codziennego jadłospisu możemy dołączyć owoce, produkty skrobiowe czy pełnoziarniste pieczywo. Podczas fazy utrwalenia możemy pozwolić sobie 2 razy w tygodniu na dowolny posiłek. Jest jeszcze jedna zasada: jeden dzień w tygodniu powinien być dniem wyłącznie białkowym.

Dieta białkowa – IV etap (białkowe czwartki)

Ostatnią fazą diety białkowej są tzw. białkowe czwartki. Ten etap (raz w tygodniu) powinien trwać przez całe nasze życie. Jak to działa? Przez cały tydzień możemy jeść to, na co mamy ochotę. Jeden dzień jednak poświęcamy produktom białkowym. Pierre Dukan, autor diety białkowej, zaproponował by ten dzień był właśnie czwartkiem.

W tej fazie powinniśmy codziennie spożywać do trzech łyżek otrębów owsianych lub pszennych. Nie możemy zapominać również o aktywności fizycznej. 30 minut spaceru dziennie to minimum!

Dieta białkowa – skutki uboczne

Dieta białkowa obciąża nerki. Organizm przyswaja bowiem bardzo dużą ilość aminokwasów z białek, które następnie nie są w pełni przez niego wykorzystywane. Odkładające się aminokwasy powodują tworzenie się szkodliwych związków azotu. Skutek? Nerki pracują dwa razy więcej, przez co może dojść również do niewydolności nerek. Ten rodzaj diety niekorzystnie wpływa również na wątrobę, powodując zapalenie tego narządu.

To nie wszystkie niepożądane skutki uboczne stosowania diety białkowej. Dieta proteinowa w niekorzystny sposób wpływa też na nasz mózg i nasze samopoczucie. Poprzez ograniczenie glukozy jesteśmy rozkojarzeni, senni i rozdrażnieni.

Kolejny minus diety proteinowej? Stosowanie diety białkowej może doprowadzić do wytworzenia ciał ketonowych, które z kolei mogą doprowadzić do rozwoju kwasicy metabolicznej. Dieta białkowa, chociaż może skutkować szybką utratą masy ciała, jest więc bardzo niebezpieczna dla naszego zdrowia, a nawet życia.

Pomimo tego, chcesz przejść na dietę białkową? Skonsultuj się ze swoim lekarzem rodzinnym, który zleci ci wykonanie odpowiednich badań. Warto też porozmawiać z dietetykiem. Bardzo prawdopodobne jest, że zaproponuje ci on inną dietę, dopasowaną do twojego wieku, masy ciała i stanu zdrowia.