Zdrowotne shoty. Co w nich siedzi i jakie mają działanie?

Maleńkie buteleczki pełne składników odżywczych – oto, czym wydają się shoty dostępne w sklepach i drogeriach. W jaki sposób ich spożywanie wpływa na organizm? Jakich efektów się spodziewać? Tłumaczy dietetyk kliniczny Diana Wolańska-Buzalska, właścicielka poradni Food. Nutrition. Diet. Consulting.

Ewa Podsiadły-Natorska: Czym są shoty witaminowe, które biją ostatnio rekordy popularności? Co mają w składzie?

Diana Wolańska-Buzalska: Shoty to – przynajmniej według deklaracji producentów – zastrzyki witamin, składników mineralnych oraz substancji czynnych, które skoncentrowane są w małej objętości soku z dodatkiem przypraw i/lub roślin o właściwościach zdrowotnych. Takie shoty zazwyczaj stanowią mieszankę różnych soków – również niespecyficznych jak sok z imbiru. Wzbogacone są one o dodatek przypraw, żywności funkcjonalnej czy tzw. superfoods, których spożywanie – jak wynika z badań naukowych – przynosi duże korzyści prozdrowotne. Według producentów shot daje również zastrzyk energii; jej przypływ może wynikać z tego, że shoty to mieszanki soków, a sok to naturalne cukry proste. Zatem wypicie koncentratów soków zadziała jak zastrzyk energii w postaci cukrów prostych. Średnia zawartość takich cukrów w shotach to 1–2 łyżeczki w 60 ml.

Jakich składników w shotach warto szukać?

Jeżeli zdecydujemy się skorzystać z tych produktów, warto wybrać shoty np. z zawartością bakterii probiotycznych, które mogą korzystnie wpłynąć na stan naszej mikroflory jelitowej. Ciekawą propozycją wydają się również shoty z dodatkiem imbiru czy kurkumy, które wykazują działanie przeciwzapalne. Warto także sięgnąć po shoty z sokiem z aronii.

Czy shoty są godne polecenia?

Każdy dietetyk powie, że najważniejsze jest dbanie o codzienną, prawidłowo zbilansowaną dietę, z jak największą zawartością warzyw i owoców w postaci naturalnej, czyli nieprzetworzonej, a także superfoods oraz przypraw o korzystnym działaniu na stan naszego zdrowia. Odpowiednio skomponowane shoty zdrowotne mają na celu dostarczyć nam składników wspierających odporność, wykazujących działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne oraz wspomagających sprawne funkcjonowanie organizmu. Jednak by móc przypisać shotom powyższe właściwości, należałoby zrewidować zawartość substancji czynnych i sprawdzić, czy jest to ilość, która przyniesie oczekiwane skutki.

Jak wypada wartość odżywcza zdrowotnych shotów?

Trudno mi ocenić wartość odżywczą shotów; w tabelach wartości odżywczych umieszczonych na etykiecie tych produktów zazwyczaj nie znajdziemy informacji o zawartości konkretnych witamin. Żeby uznać dany produkt za źródło np. witaminy C, zgodnie z wymogami regulacyjnymi musiałby on dostarczać przynajmniej 15 proc. referencyjnych wartości spożycia (RWS) – chodzi o typowe ilości składników odżywczych, które należy spożywać w ciągu doby. Natomiast w myśl regulacji prawa żywnościowego produkt można uznać za prozdrowotny, o ile zawiera odpowiednią ilość substancji czynnych. Większość shotów nie ma oświadczeń zdrowotnych, co pozwala mi wnioskować, że zawartości substancji czynnych w tych produktach nie spełniają wymogów ich zastosowania.

W takim razie czy warto je pić?

Warto się zastanowić, w czym takim shot miałby nam pomóc i na co zadziałać. Niedbała dieta, ze zbyt małą ilością warzyw i owoców oraz innych produktów w ramach zdrowego żywienia, nie będzie uchodzić za pełnowartościową i prawidłowo zbilansowaną, nawet jeśli dorzucimy do niej 1–2 shoty dziennie.

A kto nie powinien sięgać po shoty i dlaczego?

Jeśli mamy przeciwwskazania co do któregoś ze składników, to takich shotów oczywiście unikamy. Pikantne shoty z dodatkiem pieprzu cayenne czy papryczki chili to nie jest najlepsza propozycja dla dzieci i osób z problemami gastrycznymi. Niektórych składników shotów nie powinny spożywać kobiety w ciąży i karmiące piersią; informacja na ten temat często umieszczana jest na etykiecie. W razie wątpliwości warto poradzić się lekarza czy dietetyka.

W jakiej formie spożywać shoty? Wypić naraz całą buteleczkę czy rozcieńczyć np. w koktajlu?

Ideą shotów i ich niewielkiej objętości jest spożycie podczas jednego wypicia – taki napój można również dodać do soku, domowego koktajlu itp. Prozdrowotny shot warto przygotować samodzielnie w domu. Taką mieszankę należy wypić tuż po przyrządzeniu. Domowy shot na pewno będzie tańczy niż shot ze sklepu.