Uważaj na ilość octu jabłkowego w twojej diecie. Może zaszkodzić zębom – ostrzega lek. stom. Monika Stachowicz

Ocet jabłkowy od lat cieszy się niesłabnącą popularnością wśród zwolenników zdrowego odżywania, ale też stosowany jest jako remedium na wiele dolegliwości, np. wysoki poziom cholesterolu. Dentyści ostrzegają jednak, żeby używać go z rozwagą – inaczej narażamy się na kwasową erozję szkliwa, próchnicę oraz nadwrażliwość.

Nie taki dobry, jak go malują

Ocet jabłkowy znany jest już od starożytności jako naturalne lekarstwo. To także produkt, który większość z nas posiada w swojej spiżarce. Ze względu na swoje właściwości odchudzające m.in. pobudzanie spalania tłuszczu czy walory dla układu sercowo-naczyniowego, stanowi częsty składnik diet. To także powszechnie stosowany dodatek do sałatek i sosów.

Kwas octowy i kwas jabłkowy, które znajdują się w occie jabłkowym, posiadają wiele cennych właściwości, między innymi:

• antybakteryjne,
• antyseptyczne,
• przeciwgrzybicze.

Z tego względu jest on stosowany również jako składnik naturalnej płukanki do zębów, w walce z patogenami wywołującymi choroby zębów i dziąseł, kamieniem nazębnym, nieświeżym oddechem czy pleśniawkami. Jak się jednak okazuje, ocet jabłkowy ma swoje ciemne strony. Badania wykazują, że dla zdrowia jamy ustnej może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Dlaczego lepiej uważać na kwasy?

„Potencjalnym zagrożeniem jest kwasowa erozja szkliwa, którą może spowodować spożycie dużych ilości octu. Kwasy obecne w occie jabłkowym mogą także podrażnić dziąsła, co będzie szczególnie bolesne dla osób ze stanami zapalnymi tych tkanek, mikrourazami śluzówek, ale także pacjentów cierpiących na nadwrażliwość zębów” – mówi lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Periodent w Warszawie.

Potwierdzają to m.in. badania opublikowane w czasopiśmie naukowym Clinical Laboratory. Naukowcy przebadali kilka rodzajów octu o różnym odczynie pH (od 2,7 do 3,95) oraz jego działanie na szkliwo. Po czterech godzinach takiego bezpośredniego kontaktu odnotowano utratę 1-20 proc. minerałów w szkliwie zębowym.

Choć badanie nie uwzględniało wpływu śliny, która stanowi dodatkową ochronę przed działaniem kwasów, to mimo wszystko zaleca się rozwagę w trakcie stosowania octu jabłkowego.

W jaki sposób ocet jabłkowy działa na zęby?

Jak wyjaśnia lek. stom. Monika Stachowicz, ocet jabłkowy, ze wględu na wysoką kwasowość, zmiękcza szkliwo, czyli zewnętrzną warstwę chroniącą nasze zęby, przed np. ścieraniem podczas gryzienia czy żucia jedzenia, bodźcami termicznymi np. podczas picia gorących napojów czy w końcu też bakteriami.

„W efekcie poddane działaniu kwasów szkliwo jest bardziej podatne na uszkodzenia, urazy mechaniczne, np. od szczoteczki do zębów oraz rozwój ubytków” – wyjaśnia ekspertka.

W okresie wakacyjnym ostrożne spożywanie octu jest jeszcze bardziej istotne, ponieważ latem częściej przygotowujemy lekkie posiłki z jego dodatkiem, np. surówki oraz sałatki z sosem vinegret oraz jego modyfikacjami na bazie octu jabłkowego, np. francuskim winegret czy musztardą.

Ocet na bielsze zęby? Niekoniecznie

Octowi jabłkowemu przypisuje się również działanie wybielające zęby, jako naturalnemu i taniemu środkowi bez dodatku chemii. W taki sposób bywa użytkowany samodzielnie, np. w postaci kilku kropel na szczoteczce do zębów lub połączony z innymi aktywnymi składnikami jak np. soda oczyszczona. Dentyści przestrzegają jednak, że takie mikstury mogą nieść wiele skutków ubocznych i z tego względu nie powinny być stosowane.

„Jest wiele dużo bardziej skutecznych, a przede wszystkim bezpiecznych, metod wybielania niż ocet. Jeśli zależy nam na bielszym odcieniu zębów zapytajmy dentysty, który przeprowadzi odpowiednią kwalifikację pacjenta przed zabiegiem oraz zaproponuje profesjonalne rozwiązania, jak wybielanie laserem lub nakładkami” – mówi dr Stachowicz.

Dlaczego to takie ważne? Ocet jabłkowy to dwukrotnie sfermentowany sok jabłkowy. Z czego w pierwszym etapie produkcji octu węglowodany zamieniają się w alkohol, a w kolejnym bakterie fermentacji octowej przekształcają alkohol w kwas octowy.

„Pod koniec procesu fermentacji pH octu wynosi między 2,5 a 3,0. Jeśli nie rozcieńczymy go np. wodą, która nieco równoważy kwasowość, to ocet ma wystarczająco silne działanie, aby osłabić szkliwo, spowodować demineralizację zębów, czyli pozbawić je cennych składników mineralnych, np. wapnia, a w konsekwencji zwiększyć ryzyko nadwrażliwości oraz próchnicy. U osób często spożywających ocet, np. jako składnik diet, może także dojść do podrażnienia czy poparzeń śluzówek jamy ustnej, przełyku i żołądka” – ostrzega lekarka.

Kiedy ocet jest bezpieczny dla zębów?

Jak więc korzystać z dobrodziejstw leczniczych octu jabłkowego bez szkody dla zębów? Dentyści nie mają wątpliwości. Zalecają, żeby używać go w umiarkowanych ilościach, a po jego spożyciu odczekać 30 minut ze szczotkowaniem zębów oraz przepłukać usta wodą.

„Nigdy też nie spożywajmy octu jabłkowego prosto z butelki w nierozcieńczonej wersji ani nie szorujmy nim zębów. Jeśli chcemy zastosować go jako antybakteryjną płukankę do jamy ustnej, do 1-2 łyżek octu jabłkowego dodajmy szklankę wody. Wygodnym i zarazem bezpiecznym rozwiązaniem dla zębów są także tabletki z octem jabłkowym, które kupimy w aptece. W innym wypadku możemy naruszyć szkliwo, które nie ma zdolności regeneracji i samodzielnie się nie odbuduje”– ostrzega stomatolożka.

Artykuł powstał na podstawie materiałów prasowych Periodent – Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy.