3 min.
Selen – właściwości, niedobór i przedawkowanie, źródła

Selen/iStock
16.05.2022
Wyrzucasz liście tych warzyw do kosza? Zupełnie niepotrzebnie. To prawdziwa skarbnica witamin!
14.05.2022
Chcesz jeść zdrowo, ale bliscy kuszą cię słodkościami? Naucz się mówić NIE!
14.05.2022
Zdrowa przekąska na wieczór! Frytki z batatów z domowym sosem aioli
13.05.2022
Bananowe ciasteczka owsiane. Pyszności na drugie śniadanie
09.05.2022
Wykorzystaj sezon na szparagi. 3 przepisy na dania z tym zdrowym i niskokalorycznym warzywem
Selen jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Jego najistotniejszą funkcją jest wspomaganie funkcjonowania układu odpornościowego. Negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu ma zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu.
Spis treści
Co to jest selen?
Selen (Se) to pierwiastek z grupy niemetali, występujący w skorupie ziemskiej w rudach siarczkowych. Zawartość selenu w diecie uzależniona jest od zasobności gleby i wód gruntowych w ten pierwiastek. Używany jest jako dodatek do stali i szkła. Ma silne właściwości utleniające.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Właściwości selenu
Selen to pierwiastek o istotnej roli w organizmie. Wchodzi w skład aminokwasów selenometioniny i selenocysteiny, budującymi takie enzymy jak peroksydaza glutationowa. Dzięki temu selen odpowiada w pośredni sposób za ochronę przed wolnymi rodnikami, zwłaszcza błon komórkowych. Jaką jeszcze rolę pełni w organizmie selen? Właściwości prozdrowotne tego pierwiastka to uczestnictwo w przekazywaniu impulsów nerwowych, odtruwanie z metali ciężkich (kadm, rtęć), a także wytwarzanie i zachowanie ruchliwości plemników. Dobrze poznana jest zależność selen a tarczyca. Selen wchodzi w skład enzymów odpowiedzialnych za przekształcenie tyroksyny do trójjodotyroniny, a także dezaktywację hormonów tarczycy.
Dzienne zapotrzebowanie na selen
Dobowe zapotrzebowanie na selen zależy od wieku i wynosi odpowiednio:
- do 6 m. ż. – 15 mikrogramów
- od 7 do 12 m. ż. – 20 mikrogramów
- od 1 do 3 r. ż. – 20 mikrogramów
- od 4 do 8 r. ż. – 30 mikrogramów
- od 9 do 13 r. ż. – 40 mikrogramów
- od 14 do 18 r. ż. – 55 mikrogramów
- dorośli – 55 mikrogramów.
Zwiększone zapotrzebowanie na selen
Wskazaniem do zwiększenia podaży selenu jest dieta bazująca na żywności z obszarów ubogich w selen. Kolejne czynniki mogące zwiększać zapotrzebowanie na selen to dializy, a także infekcja wirusem HIV.
Źródła selenu w diecie
Dzienne zapotrzebowanie na selen może być dostarczone wraz z dietą – selen w żywności obecny jest w wielu produktach. W czym jest selen? W diecie nie powinno zabraknąć takich produktów jak:
- orzechy, zwłaszcza brazylijskie (ze względu na wysoki poziom selenu dozwolone jest spożycie tylko sztuki dziennie)
- warzywa kapustne i cebulowe
- pełnoziarniste produkty zbożowe
- owoce morza, m.in. ostrygi i ryby
- mięso i wątroba
- jaja
- grzyby
- drożdże piwowarskie
- melasa.
Selen organiczny można także znaleźć w suplementach diety. Decydując się na takie źródło selenu należy wziąć pod uwagę, jaki selen jest najlepiej przyswajalny. Polecane są organiczne związki selenu, przyswajalne w większym stopniu niż postacie nieorganiczne.
Niedobór selenu w organizmie
Zbyt niska podaż selenu w diecie może prowadzić do niedoboru pierwiastka. Oznacza to zwiększenie zachorowalności na choroby nowotworowe, reumatyczne, miażdżycę, marskość wątroby, zaburzenia płodności. Łatwe do zauważenia objawy niedoboru selenu to pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci oraz częstsze występowanie infekcji.
Nadmiar selenu w organizmie
Nadmiar selenu może mieć skutki toksyczne – wypadanie włosów, osłabienie paznokci, próchnica, opuchnięcie stawów. Może wystąpić zwiększone zatrzymywanie metali ciężkich, szczególnie rtęci i ołowiu, w nerkach i wątrobie, spadek stężenia magnezu, manganu i miedzi w organizmie. Ponadto selen w nadmiarze ma potencjalne działanie rakotwórcze.
Bibliografia:
Klecha B., Bukowska B., Selen w organizmie człowieka – charakterystyka pierwiastka i potencjalne zastosowanie terapeutyczne; Bromat. Chem. Toksykol., 2016
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

29.04.2022
Maria Nowak-Szabat: „Darujmy sobie bycie na bieżąco z nowinkami dietetycznymi. Sięgnijmy do starej Ajurwedy, by schudnąć i trwać w zgodzie ze sobą”

12.04.2022
„Może pełnić ważną funkcję w zapobieganiu otyłości i insulinooporności”. O brązowej tkance tłuszczowej, którą warto mieć, mówi dr Iwona Boniecka

03.04.2022
Moda na kawę z grzybami ma sens? Sprawdziłyśmy, czy grzyby funkcjonalne to dobry sposób na lepsze zdrowie i nastrój

21.03.2022