Na co pomaga ostropest plamisty i jak go stosować?  

Ostropest plamisty to roślina o długiej historii wykorzystania ze względu na liczne prozdrowotne właściwości. Znany już jest od starożytności i odgrywa istotną rolę we wspieraniu funkcjonowania wątroby. Znajduje zastosowanie w lecznictwie, kuchni, kosmetyce. Jak wygląda ostropest plamisty? Dlaczego warto go używać?

Co to jest ostropest plamisty i jak wygląda? 

Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest rośliną z rodziny astrowatych, której naturalne środowisko obejmuje obszary o klimacie śródziemnomorskim oraz niektóre rejonu Azji. W Polsce jest uprawiany jako roślina charakterystyczna z wyraźnymi białymi plamami na liściach. Jego wygląd przypomina oset, choć jest znacznie większy, osiągając nawet do 2 metrów wysokości.  

Charakterystyczną cechą ostropestu są dekoracyjne liście z kolczastymi brzegami i białymi plamami. Kwitnie od lipca do sierpnia, tworząc kwiatostany przypominające koszyczki. Po przekwitnięciu roślina wytwarza owocostany, które zawierają nasiona otoczone żółtoszarym puchem, będącym aparatem lotnym. 

Jakie jest zastosowanie ostropestu plamistego? 

Ostropest plamisty znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej oraz suplementacji. Jego najważniejszym składnikiem aktywnym jest sylimaryna o działaniu hepatoprotekcyjnym, co oznacza, że chroni wątrobę przed szkodliwym działaniem substancji toksycznych oraz wspomaga regenerację komórek wątrobowych. Ponadto ostropest plamisty wykorzystuje się do produkcji kosmetyków jako dodatek do produktów codziennej pielęgnacji skóry oraz włosów.

Ostropest plamisty – właściwości lecznicze 

Ostropest plamisty działa korzystnie na pracę wątroby i układu pokarmowego. Roślina skutecznie wspiera funkcjonowanie wątroby, zwłaszcza w przypadku stłuszczenia, marskości czy wirusowego zapalenia wątroby typu C. Zawarta w niej sylimaryna wykazuje działanie ochronne przed szkodliwym działaniem substancji toksycznych. 

W przypadku układu pokarmowego ostropest poprawia trawienie poprzez zwiększenie wydzielania soków trawiennych oraz regulację procesów trawiennych. Zaleca się go jako środek wspomagający trawienie oraz redukujący uczucie niestrawności. 

Pozostałe właściwości lecznicze ostropestu plamistego to: 

• oczyszczenie organizmu z toksyn; 
• łagodzenie objawów stanów zapalnych skóry, takich jak łuszczyca; 
• regulacja cyklu miesiączkowego oraz skrócenie czasu krwawienia menstruacyjnego; 
• obniżenie poziomu cholesterolu we krwi i zapobieganie powstawaniu zmian miażdżycowych. 

Czy ostropest plamisty pomaga w odchudzaniu? 

Ostropest może ograniczać odkładanie się nadmiaru tłuszczu w organizmie. Wszystko za sprawą działania przyspieszającego metabolizm. Ponadto jego właściwości moczopędne pomagają w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu, co może skutkować krótkotrwałym efektem spadku wagi. Warto także zaznaczyć, że ostropest plamisty wpływa na regulację poziomu cukru we krwi – dzięki temu dochodzi do zmniejszenia napadów głodu. 

Jak stosować ostropest plamisty i jego ziarna? 

Preparaty z ostropestem są dostępne w postaci tabletek, herbaty, kapsułek, ekstraktów. Zalecane dawki mogą się różnić w zależności od formy preparatu oraz celu jego stosowania. W przypadku ekstraktu z ostropestu, zawierającego około 80% sylimaryny, zaleca się dawkowanie w granicach 200–600 mg dziennie, chyba że lekarz zaleci inaczej.  

Tabletki z ekstraktem zazwyczaj należy przyjmować 2–3 razy dziennie po 35–150 mg. Olej z ostropestu może być stosowany w ilości 3 łyżeczek dziennie, podobnie jak mielony olej plamisty w ilości 2–3 łyżeczek na dobę. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem. 

Ostropest plamisty w formie ziaren można dodać do różnych potraw, takich jak sałatki, smoothie, jogurty czy owsianka. Ponadto, ziarna ostropestu charakteryzują się neutralnym smakiem – to pozwala na swobodne łączenie ich z innymi składnikami.. Ziarna tej rośliny lepiej zmielić. Czy ostropest plamisty można zalewać wrzątkiem? Nie. Wrzątek może przyczynić się do degradacji składników aktywnych obecnym w ostropeście. Zaleca się korzystanie z gorącej, ale nie wrzącej wody, aby nie niszczyć cennych właściwości rośliny. 

Jakie są skutki uboczne po spożyciu ostropestu plamistego? 

Skutki uboczne stosowania ostropestu plamistego są zazwyczaj rzadkie, ale mogą wystąpić w niektórych przypadkach. Osoby uczulone na karczochy lub inne rośliny z rodziny astrowatych mogą doświadczyć reakcji alergicznych po spożyciu ostropestu. Mogą również wystąpić dolegliwości żołądkowe, takie jak biegunka, nudności, wzdęcia lub niestrawność.   

Bibliografia: 

1. Gillessen A., Schmidt H.HJ., Silymarin as Supportive Treatment in Liver Disease,  A Narrative Review. Advances in Therapy 37, s.1279–1301, 2020. 
2. Nurzyńska-Wierdak R., Dyduch J., Sawicka A., Łabuda H., Buczkowska H., Ostropest plamisty (Silybum marianum [L .] Gaertn.) – fitochemia i efekty terapeutyczne, tom 28., rozdział 4., 2018. 
3. Raclariu-Manolică A.C., Socaciu C., Detecting and Profiling of Milk Thistle Metabolites in Food Supplements, A Safety-Oriented Approach by Advanced Analytics, Metabolites 2023, 13, 440, 2023. 
4. Teleszko M., Haraf G., Zając A., Krzos G.. Milk Thistle (Silybum marianum (L.) Gaertner) Endosperm as an Alternative Protein Source for a Sustainable Food System (SFS), Pilot Studies. Sustainability, 15(19):14411, 2023.