Miód gryczany wyróżnia się na tle innych rodzajów miodów ciemnym, bursztynowym kolorem i charakterystycznym, ostrym smakiem. Jego wysoka wartość odżywcza oraz właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne sprawiają, że uznawany jest za cenny składnik diety. Jedząc łyżeczkę miodu gryczanego dziennie, zmniejszamy ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i wzmacniamy odporność. Na co jeszcze pomaga miód?
Z czego powstaje miód gryczany?
Miód gryczany pozyskiwany jest z nektaru gryki zwyczajnej (Fagopyrum sagittatum Gilib.) – szybkorosnącej i wysoce miododajnej rośliny uprawianej na terenie całej Polski. Okres kwitnienia gryki przypada na lipiec i sierpień. Rośliny wytwarzają znaczną ilość kwiatów, co sprawia, że pszczoły mogą zebrać duże ilości nektaru i pyłku. Szacuje się, ze z 1 hektara pola pozyskuje się aż 80-500 kilogramów miodu, średnio ok. 200 kilogramów.
W miodzie gryczanym wyczuwalny jest intensywny zapach kwiatów gryki, przypominający aromat melasy. Ten typ miodu można poznać po charakterystycznym, ciemnym kolorze i bursztynowym odcieniu, który czasem przybiera barwę czerwonawą. Choć właściwości organoleptyczne miodu gryczanego są bardzo cenione, specyficzny ostry, delikatnie piekący posmak i mocny zapach miodu nie wszystkim przypada do gustu. Z tego względu miód z gryki ma tyle samo sympatyków co przeciwników.
Miód gryczany zbiera się z ula pod koniec lipca, najpóźniej do połowy sierpnia. Warto wiedzieć o tym, że miód gryczany zmienia swą barwę. Patoka, czyli płynny miód jest koloru jasnobrunatnego z czerwonym odcieniem. Przechowywany w pomieszczeniu z dostępem światła zmienia kolor na ciemnobrunatny, czasem prawie czarny. Gdy ulegnie krystalizacji, jego konsystencja staje się gruboziarnista, a kolor jaśniejszy – miód przybiera barwę brunatną.
Gdzie kupimy miód gryczany? Ten popularny rodzaj miodu znajdziemy w praktycznie każdym sklepie spożywczym. Cena miodu gryczanego nie należy do najniższych, jednak jest porównywalna do cen miodu lipowego czy akacjowego. Za litrowy słoik trzeba zapłacić około 50 zł.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Właściwości zdrowotne miodu gryczanego
Miód gryczany, tuż obok miodu spadziowego, uznawany jest za najbardziej wartościowy. Znajduje się w nim ok. 51 proc. fruktozy, 46 proc. glukozy, 0,2 proc. sacharozy i 0,3 proc. białka. Swoje właściwości lecznicze zawdzięcza zawartości olejków eterycznych, enzymów, hormonów witamin i minerałów: żelaza, magnezu, fosforu, miedzi, cynku, boru, jodu, niklu, kobaltu, witaminy C, tiaminy, ryboflawiny i niacyny. Choć pierwiastki i witaminy nie występują w znacznej ilości, charakteryzują się niemal stuprocentową przyswajalnością, dlatego miód uważany jest za ich dobre źródło.
Miód gryczany jest bogaty w rutynę, która wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne, przyspiesza gojenie się ran oraz zwiększa przyswajalność witaminy C. Zawarty w miodzie kwas askorbinowy oraz inhibiny poprawiają odporność (dlatego dobrze jest spożywać go w trakcie przeziębienia), a magnez łagodzi stany napięcia nerwowego. Żelazo chroni przed anemią i osłabieniem, natomiast witaminy z grupy B wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Na co stosuje się miód gryczany? Otóż jest on polecany w takich dolegliwościach i chorobach jak:
- miażdżyca, choroba wieńcowa i nadciśnienie tętnicze – miód gryczany poprawia elastyczność, wytrzymałość i przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, chroni przed ich pękaniem, bierze udział w usuwaniu wolnych rodników oraz hamowaniu procesów miażdżycowych;
- niedokrwistość z niedoboru żelaza – częste spożywanie miodu zwiększa stężenie hemoglobiny we krwi;
- zapalenie nerek i opłucnej – hamowanie procesów infekcyjnych jest możliwe dzięki antybakteryjnym właściwościom miodu;
- zapalenie spojówek, zapalenie rogówki, jęczmień – kompres z wody i miodu gryczanego przykładany do oczu działa przeciwbakteryjnie i łagodząco;
- uszkodzenia kostne – miód gryczany pomaga w odbudowie kości po złamaniach.
Ponadto zaleca się stosowanie miodu gryczanego w profilaktyce przeciwnowotworowej oraz w infekcjach przebiegających z gorączką. Badania wykazały, że miód gryczany działa hipotensyjnie, hipoglikemicznie, neuroprotekcyjnie i przeciwutleniająco. Z tego względu miody uważane są za żywność funkcjonalną, która wspomaga codzienną dietę i pozwala zachować zdrowie.
Jak spożywać i stosować miód gryczany?
Miód gryczany można spożywać na wiele sposobów. Najprostszym z nich jest rozpuszczenie łyżeczki miodu w szklance letniej wody. Tak przygotowany roztwór spożywany na czczo przed śniadaniem poprawia trawienie i zmniejsza dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Łyżeczka miodu przed snem (solo lub w połączeniu z mlekiem i imbirem) działa łagodząco na kaszel suchy i mokry. Warto wiedzieć o tym, że miód traci swoje właściwości w temperaturze powyżej 45 stopni Celsjusza, co jest związane z procesem denaturacji białek i utratą enzymów. Z tego powodu nie powinno się go dodawać do gorącej herbaty i innych bardzo ciepłych napojów.
Miód to także ważny składnik preparatów kosmetycznych: maseczek, toników, kremów, płynów i emulsji do kąpieli. Charakteryzuje się właściwościami regenerującymi, nawilżającymi, antyoksydacyjnymi i bakteriobójczymi. Kosmetyki z miodem polecane są oparzenia słoneczne i odmrożenia oraz w celu zmiękczenia naskórka i wygładzenia skóry. Wysoka zawartość polifenoli czyni miód gryczany doskonałym składnikiem kremów przeciwzmarszczkowych. Z miodu gryczanego można też robić domowe kosmetyki – maseczki z dodatkiem mleka czy kakao oraz peeling z miodu scukrzonego.
Miód gryczany – przeciwwskazania
Miód gryczany, podobnie jak inne rodzaje miodów w przeważającej ilości składa się z cukrów, dlatego nie należy spożywać go w nadmiarze. Aby osiągnąć efekt zdrowotny, w zupełności wystarczy spożywanie 1 łyżeczki miodu dziennie. Miodów nie podaje się dzieciom poniżej 1 roku życia, ze względu na ryzyko występowania w nim bakterii Clostridium botulinum, które są niebezpieczne dla niemowląt. Ze względu na wysoką zawartość fruktozy, cukier gryczany nie jest rekomandowany osobom z insulinoopornością, zespołem jelita drażliwego (IBS) oraz chorym na dnę moczanową. Osoby z cukrzycą mogą spożywać miód, ale w niewielkich ilościach.
Bibliografia:
- Hac Ömer Yilmaz i wsp., „Buckwheat: A Useful Food and its Effects on Human Health”, Current Nutrition & Food Science, 2020, Vol. 16, No. 1.
- Ewa Majewska i wsp., „Fizyko-chemiczne parametry wybranych miodów gryczanych dostępnych na rynku polskim” BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLV, 2012, 4, str. 1233–1238.
- Milica Nešović i wsp., „Polyphenol profile of buckwheat honey, nectar and pollen”, R. Soc. Open Sci. 7: 201576, 2015.
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
„Ciało reguluje wagę jak termostat. Nie wie, że zależy nam np. na wyszczupleniu ud, więc walczy o ochronę swoich zasobów”. O teorii wagi chronionej mówi psychodietetyczka Małgorzata Zięba
„Jeszcze przed operacją 3 razy udało mi się schudnąć po 40 kg. Ale dopiero po zmniejszeniu żołądka moje życie stało się normalne” – mówi Agnieszka Jeske-Kaczanowska
„Skóra to często swoisty papierek lakmusowy kondycji naszego organizmu” – mówi dietetyczka Agnieszka Kubasińska-Sajnóg
