Dieta kreteńska – zasady, efekty, przeciwwskazania

Dieta kreteńska to odmiana diety śródziemnomorskiej stosowana na Krecie niezmiennie nawet od 4 tys. lat do czasu badań przeprowadzonych w latach 60. ubiegłego wieku.

Inne nazwy: dieta mieszkańców Krety.

Dieta kreteńska – zasady

Zasady: odmiana diety śródziemnomorskiej, stosowana na Krecie niezmiennie nawet od 4 tys. lat, do czasu badań przeprowadzonych w latach 60. ub. wieku. Charakteryzuje się najwyższym spożyciem tłuszczu, głównie w postaci oliwy z oliwek, bogatej w jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Tłuszcz zapewnia do 40 proc. energii kreteńskiej diety, która w porównaniu z tą śródziemnomorską zawiera też mniej produktów zwierzęcych, m.in. zaleca tylko 40 g ryb dziennie, większość węglowodanów dostarcza w postaci owoców i warzyw, a także ok. ośmiu kromek chleba dziennie (do pół kilograma razowca na zakwasie). Dieta wyróżnia się też wysokim spożyciem roślinnego kwasu omega-3, kwasu alfa-linolowego, z zielonych warzyw liściastych, m.in. portulaki i szpinaku, a także orzechów włoskich czy gorczycy. Posiłki zawierają zwykle 14–20 różnych składników, z czego połowa to baza dań w postaci sosu przyrządzanego z oliwy, cebuli, czosnku, natki i innych ziół oraz pomidorów; często stosowane są sok z cytryny i octy. Potrawy przygotowane są w zdrowy sposób – gotowane, duszone, pieczone lub grillowane, ale nie smażone. Zamiast cukru spożywa się owoce w ilości nawet pół kilograma dziennie; świeże są dostępne na Krecie przez cały rok.

Dieta kreteńska – przeznaczenie

Dla kogo: podobnie jak dieta śródziemnomorska jest to menu uniwersalne, ale przypadnie do gustu zwłaszcza osobom lubiącym charakterystyczny smak oliwy, jedzenie dużych ilości tłuszczu w posiłkach i smakowite, ale proste domowe jedzenie.

Dieta kreteńska – zalety i efekty

Plusy: w „Badaniu siedmiu krajów”, którego wyniki opublikowano w latach 80. XX w., na 16 badanych populacji to u mieszkańców Krety wykazano najniższy współczynnik występowania choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia, cukrzycy typu 2 oraz niektórych nowotworów; kreteńscy mężczyźni żyli też najdłużej. Na tej podstawie rozpoczęto badania nad znalezieniem wspólnego mianownika tradycyjnych diet obszarów Morza Śródziemnego. Dieta jest bardzo sycąca i urozmaicona, zapewnia wszystkie składniki odżywcze, obfituje zwłaszcza w antyoksydanty, błonnik, alkalizujące związki mineralne.

Dieta kreteńska – przeciwwskazania

Minusy: wymaga sporego spożycia najlepszej jakości oliwy z oliwek – extra vergine, z pierwszego tłoczenia oliwek na zimno; może jednak zastąpić ją tańszy olej rzepakowy, prawie tak samo bogaty w kwas oleinowy co oliwa, a przy tym zawierający dwa razy więcej wit. E i kilka razy więcej ALA.