Ćwiczenia zamiast porannej kawy? Czy to zadziała?

Pobudka – pora wstać! Zanim otworzysz dobrze oczy, popijasz już kawę? To powinno postawić cię na nogi, ale może warto rozważyć zdrowszą alternatywę. Nie, nie mamy tu na myśli alternatywnych sposobów parzenia kawy, ale zdrowy wysiłek fizyczny pod postacią porannego zestawu ćwiczeń. Decyzja należy do ciebie.

Kofeina niewątpliwie posiada cenne właściwości i aktywuje nasz organizm, stwarzając uczucie przypływu energii i potęgując koncentracje. Nie jest to jednak dobry początek dnia dla wszystkich. Część społeczeństwa odczuwa negatywne skutki picia porannej „małej czarnej” – np. nerwowość, drżenie rąk, skurcze i nadwrażliwość układu pokarmowego.

Poza tym powszechnie wiadomo, że picie kawy odradza się niektórym grupom konsumentów, chociażby kobietom w ciąży, dzieciom, chorym na nadciśnienie. Zatem, co zrobić, by przywitać nowy dzień z radością i rozbudzić energię na dalszą jego część? Odpowiedzią może być ruch.

Dwoje kanadyjskich naukowców – Anisa Morava i Matthew James Fagan z dziedziny kinezjologii (nauki zajmującej się badaniem motoryki naszego ciała), przeprowadziło testy porównawcze. Na warsztat wzięli działanie pobudzające kofeiny i przeciwstawili je efektom po ćwiczeniach aerobowych. Jednocześnie skupili się na zrozumieniu zjawiska nazywanego „pamięcią roboczą“ w tym aspekcie.

Pamięć robocza – czym jest?

Pamięcią roboczą nazywamy naszą zdolność do tymczasowego przechowywania i organizowania informacji zawierających dane niezbędne do wykonania konkretnych czynności lub reakcji na bodźce. Pamięć robocza służy nam podczas wykonywania codziennych zajęć, wiąże się z tym, jak dobrze radzimy sobie w szkole lub pracy. Zapytacie, jak wyglądał test biorący pod lupę dwie poranne rutyny – picia kawy vs. ćwiczenia?

Kofeina kontra ruch

W badaniu ochotnicy zostali poddani testom, mającym zbadać ewentualne różnice w obszarze pamięci roboczej, przy zastosowaniu dwóch odmiennych czynników. Grupa zdrowych, dorosłych ochotników przez 20 minut szybko maszerowała na bieżni, innego dnia rano uczestnicy eksperymentu wypili filiżankę kawy.

Wnioski nie są rewolucyjne, ale ważne z perspektywy wyborów stanowiących o naszym zdrowiu. Mianowicie, w pamięci roboczej nie zaobserwowano zasadniczych różnic między organizowaniem i modulowaniem tych sygnałów oraz usprawnianiem procesów przetwarzania informacji. Co oznacza, że doza wysiłku fizycznego była równoważna z dawką spożytej kawy. Nie zauważono odstępu od reguły w zależności, czy badany był regularnym konsumentem kawy, czy nie.

Wynik ten sugerowałby, że zastąpienie porannej kawy krótkim i niezbyt intensywnym ćwiczeniem fizycznym może nie tylko rozpędzić cię niczym kofeina – gdy wybierzesz ćwiczenia, sygnał do pobudki będzie ten sam, a efekty ogólnego, dobrego samopoczucia i bycia w formie będą niezaprzeczalne i bez skutków ubocznych.

Objawy odstawienne

By lepiej poznać zależności między działaniem kofeiny a ćwiczeniami przy użyciu pamięci roboczej, wzięto pod uwagę jeszcze jedną zmienną. Grupa badanych została poproszona o odstawienie kawy na okres 12 godzin. Po tym czasie w laboratorium zauważono u nich pierwsze symptomy odstawienia kofeiny – zmęczenie, ból głowy, zły nastrój, rozkojarzenie.

Następnie przetestowano funkcjonowanie pamięci roboczej, które nie zostało zaburzone poprzez wcześniej odnotowane problemy. Ostatecznie zweryfikowano wpływ aktywności fizycznej na radzenie sobie z oznakami odstawienia kawy, co przyniosło pozytywne skutki, niwelując dyskomfort spowodowany deficytem kofeiny. Jak wcześniej zauważono, pamięć robocza pozostała bez zmian wobec tych czynników.

Ruch to zdrowie

Słuchając swojego ciała, przekonasz się, że zarówno filiżanka kawy i szybki spacer mogą sprawić, że twój dzień będzie miał dobry początek. Argumentów za wyborem aktywności fizycznej jest wiele, począwszy od poprawy krążenia i dotlenienia mózgu, produkcji hormonów, takich jak dopamina i adrenalina, skończywszy na pozbyciu się niechcianych kilogramów. Poza tym, zanim sięgniesz po kolejne espresso, rozważ „aktywną przerwę” lub zabierz swojego pupila na spacer – z korzyścią dla was obojga.

Źródło: ScienceAlert, The Conversation, Scientific Reports, Western Health Sciences