Boczniaki – co to za grzyby, wartości odżywcze i przepisy

Boczniaki nie są tak popularne jak pieczarki i kurki. Choć są dostępne w naszych sklepach, wiele osób nie wie, jak je przygotować, by były smaczne.  Tymczasem grzybnię boczniaka, bo to właśnie tę część wykorzystuje się w kuchni, można przyrządzić na wiele różnych sposobów. W tym artykule znajdziesz ciekawe inspiracje i przepisy na potrawy z boczniaka.

Boczniaki – co to za grzyby?

Boczniaki (Pleurotaceae) to rodzaj grzybów z rodziny boczniakowatych, które mają kapelusze koloru popielatego lub ciemnoszarego, a ich trzon wyrasta z boku. Rosną w skupiskach, po kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt sztuk. Boczniaki można spotkać w wielu miejscach – w parkach, lasach, a nawet ogrodach. Pojawiają się zazwyczaj od listopada do lutego.

Jeśli chodzi o składniki odżywcze boczniaków, to zawierają one w 70 proc. białko przyswajalne, a także wiele kwasów nienasyconych tłuszczowych. Ponadto występuje w nich wiele witamin, m.in. C, witaminy z grupy B, żelazo, cynk, fosfor, magnez, sód, potas, wapń. Ze względu na swój skład boczniaki są pożądanym elementem w zrównoważonej diecie dla kobiet w ciąży.

Stugramowa porcja boczniaków zapewnia następujące wartości:

• 35 kcal,
• 3,3 gramy białka,
• 0,4 gramy tłuszczu,
• 6 gramów węglowodanów,
• 2,3 gramy błonnika.

Jak przyrządzić boczniaki? Podstawowe zasady

Boczniaki są uznawane za grzyby nisko kaloryczne, a dzięki zawartości błonnika także sycące oraz wspomagające proces redukcji masy ciała. Co można zatem zrobić z boczniaków? Przepisów na przygotowanie boczniaków jest naprawdę wiele – od traktowania tych grzybów jako dodatku (np. w makaronie z boczniakami), przez boczniaki w panierce, a nawet zupę czy flaczki z boczniaków. Jednak zanim przystąpimy do przygotowywania konkretnych potraw, warto poznać podstawowe zasady obchodzenia się z boczniakami oraz wskazówki dotyczące tych grzybów:

• kupując boczniaki, wybieraj te średniej wielkości – boczniaki o dużych kapeluszach mogą być twarde i łykowate, a z drobnych grzybów może być trudniej przygotować potrawy takie, jak np. boczniaki panierowane,
• przed przygotowywaniem boczniaków należy je przemyć – ale uwaga, ponieważ grzyby te są kruche delikatne, a do tego przy za długim przebywaniu pod wodą mogą rozmięknąć, powinno się robić to szybko i delikatnie,
• boczniaki nadają się do grillowania, smażenia, gotowania, pieczenia, a także marynowania,
• boczniaki mają bardzo neutralny smak, zatem nie ma konkretnych przypraw, które należy do nich wykorzystywać – możesz w tej kwestii puścić wodze swojej fantazji,
• struktura boczniaków przypomina nieco mięso, dlatego wegetariańskie potrawy z boczniaków zamiast z mięs czy ryb stają się coraz popularniejsze.

Boczniak – przepisy

Jak smażyć boczniaki?

Smażone boczniaki lub panierowane boczniaki to najpopularniejsze wersje przygotowania tych grzybów. Co ciekawe, struktura, konsystencja i posmak po usmażeniu boczniaka powoduje, że jest on do złudzenia podobny smakiem do kotleta z mięsa wieprzowego lub wołowego. Ponadto boczniaki są znacznie zdrowsze od mięsa. Wykazano na przykład, że dzięki zawartych w nich polisacharydom, a dokładniej beta-glukanom, boczniaki mogą poprawiać funkcje układu pokarmowego czy też wspomagać proces redukcji masy ciała. Dodatkowo polisacharydy oraz glikoproteiny obecne w boczniakach mają działanie wspierające układ odpornościowy, mogą przyczyniać się do zwalczania drobnoustrojów w organizmie człowieka. Najciekawszym odkryciem było natomiast znalezienie w boczniakach aktywnej substancji działającej przeciwnowotworowo, której nazwa chemiczna to pleuran.

Smażony boczniak – przepis klasyczny

Potrawę tą przygotowujemy podobnie, jak mięso wieprzowe na kotlety. Boczniaki opłukujemy pod wodą, delikatnie osuszamy, a następnie doprawiamy solą i pieprzem, ewentualnie dodatkowymi, ulubionymi ziołami. Następnie kapelusze boczniaków zanurzamy w roztrzepanym w głębokim talerzu jajku, potem w bułce tartej lub otrębach. W międzyczasie rozgrzewamy na patelni olej, a na gorący wkładamy boczniaki i smażymy po obu stronach. Czas smażenia powinien zależeć od stopnia zarumienienia panierki – wystarczy, by ta lekko się przyrumieniła, a boczniaki będą gotowe.

Flaki z boczniaków

Kolejny przepis, który każdy powinien wypróbować to flaki z boczniaków. Jak zrobić flaczki z boczniaków?

Potrzebne składniki to:

• pół kg boczniaków,
• pół litra bulionu,
• włoszczyzna,
• jedna cebula,
• kilka ząbków czosnku,
• trzy łyżki oliwy,
• łyżeczka koncentratu pomidorowego lub passaty pomidorowej,
• natka posiekanej pietruszki,
• przyprawy: sól, pieprz, chili, majeranek, gałka muszkatołowa, papryka słodka i/lub wędzona, imbir w proszku.

Flaki z boczniaka przygotowuje się bardzo szybko:

1. Boczniaki należy opłukać, osuszyć i pokroić w paski. Marchewkę i pietruszkę umyć i zetrzeć na tarce na średnich oczkach. Włożyć na patelnię i podsmażyć na oliwie przez około dwie lub trzy minuty. Po tym czasie dodać także boczniaki i smażyć kolejne kilka minut.
2. Wlać bulion i dodać wszystkie przyprawy wedle uznania. Następnie doprowadzić do wrzenia.
3. Na osobnej patelni zeszklić pokrojoną w kostkę cebulkę, a na koniec dodać przeciśnięty przez praskę czosnek, krótko podsmażyć i odstawić z ognia.
4. Do gotujących się boczniaków dodać passatę lub koncentrat pomidorowy, zeszkloną wcześniej cebulkę. Wszystko wymieszać i gotować jeszcze przez kilka minut, aż wszystkie smaki połączą się. Flaczki z boczniaka można podawać samodzielnie lub z pieczywem, a nawet z ryżem czy kaszą. Warto także posypać je pokrojoną natką pietruszki. Smacznego!

Bibliografia:

1. J. Florczak i in., Wybierane składniki odżywcze grzybów dziko rosnących uszaka bzowego (Hirneola Auricula Judae), boczniaka ostrygowatego (Pleurotus Ostreatus) i zimówki aksamitnotrzonowej (Flammulina Velutipes), Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 4/2014.
2. J. Augustin i in., Boczniak ostrygowaty (Pleurotus Ostreatus) jako źródło ß–D-Glukanów, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6/2007.