Syndrom TOFI, czyli otyłość ukryta. Kiedy mówi się o tej patologii?

Syndrom TOFI to przypadłość, którą trudno jest wykryć, ponieważ związana jest ona z dużą ilością tkanki tłuszczowej zgromadzonej wokół organów. Z tego względu problem ten nie jest widoczny na pierwszy rzut oka, a osoby, które się z nim zmagają, wydają się zdrowe i szczupłe. Dolegliwość tę da się jednak wykryć przy pomocy technik obrazowych, takich jak np. tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. 

TOFI – co to jest? 

Syndrom TOFI (ang. Thin Outside Fat Inside), określany też jako „otyłość ukryta”, polega na tym, że tkanka tłuszczowa gromadzona jest wewnątrz organów i wokół nich, a nie pod skórą. W praktyce oznacza to, że osoba dotknięta tą dolegliwością jest szczupła na zewnątrz i otyła w środku. O przypadłości tej możemy mówić wtedy, gdy u kobiet zawartość tłuszczu plasuje się na poziomie 30-37 proc., natomiast u mężczyzn — w granicach 20-25 proc. 

Przyczyny TOFI 

Do wykształcenia się syndromu TOFI może doprowadzić nieodpowiednia dieta, bogata w tłuszcze trans oraz tłuszcze nienasycone. Jeśli w Twoim jadłospisie znajduje się duża ilość węglowodanów prostych (szczególnie tych zawierających syrop glukozowo-fruktozowy), również to prowadzi do rozwoju omawianej przez nas przypadłości. Może Cię zaskoczyć to, że spożywanie owoców w późnych godzinach popołudniowych także wpływa na pojawienie się TOFI, podobnie zresztą jak jedzenie kolacji tuż przed pójściem spać. 

Co jeszcze doprowadza do otyłości ukrytej? Jak się okazuje:  

• nieregularne spożywanie posiłków,  
• siedzący tryb życia,  
• nieuprawianie żadnej aktywności fizycznej.  

Lekarze coraz częściej mówią również o tym, że na pojawienie się TOFI wpływają czynniki genetyczne. 

Diagnostyka TOFI 

Jak już wspomnieliśmy na początku, w celu zdiagnozowania TOFI korzysta się przede wszystkim z tomografii komputerowej. Przydatna okazuje się także metoda bioelektroimpedancji, która pozwala ocenić ogólną zawartość tkanki tłuszczowej. Sygnały świadczące o tej chorobie można zauważyć również na podstawie wyników niektórych badań. Wskazywać na nią mogą:  

• większe stężenie cholesterolu (całkowitego i LDL), 
• podwyższony poziom triglicerydów oraz glukozy, 
• podwyższone ciśnienie tętnicze.

Leczenie syndromu TOFI 

Leczenie otyłości ukrytej wiąże się bezpośrednio z jego przyczynami. Aby się go pozbyć, zaleca się większą aktywność ruchową oraz modyfikację diety. Jeśli chodzi o codzienne menu, należy ograniczyć w niej produkty smażone, a więc np. chipsy, kotlety czy frytki. Zdecydowanie rzadziej trzeba jeść także pączki, ciastka oraz drożdżówki. Do minimum należy zredukować ilość cukru oraz substancji słodzących, a także miodu i alkoholu. Niewskazane są także twarde margaryny. 

Jakie pokarmy wskazane są przy zespole TOFI? Przede wszystkim te o niskim indeksie glikemicznym, a więc np. ryż pełnoziarnisty, groszek zielony, bakłażany, świeże morele, kasza gryczana. Należy też wykluczyć z niej owoce o wysokim indeksie glikemicznym, a więc np. winogrona, banany czy czereśnie. Cała dieta powinna być lekkostrawna i zawierać sporą ilość białka. Wskazane jest także spożywanie większych ilości warzyw (np. gotowanych, surowych czy też podawanych w formie zup-kremów). Ważne też, aby wybierać te produkty, które nie są za bardzo przetworzone. Należy też na bieżąco kontrolować dostarczane organizmowi kalorie. 

Powikłania po TOFI 

Choć syndrom TOFI na pierwszy rzut oka wydaje się niegroźny, może powodować poważne konsekwencje dla zdrowia. Przykładowo sprzyja on pojawianiu się: 

• cukrzycy typu 2, 
• zespołu metabolicznego, 
• nadciśnienia tętniczego, 
• insulinooporności, 
• nowotworów, 
• miażdżycy, 
• arteriosklerozy, 
• choroby niedokrwiennej serca, 
• hiperglikemii, 
• udarów mózgu, 
• zawałów serca. 

Osoby z tą przypadłością bardzo często borykają się również z bólami w odcinku lędźwiowym kręgosłupa oraz bólami stawów, a także dusznością powysiłkową oraz bezdechem sennym. Zgromadzona wewnątrz tkanka tłuszczowa osłabia także kondycję organów zlokalizowanych w obrębie jamy brzusznej. 

Bibliografia: 

1. Ostrowska L., Skuteczne leczenie pacjentów problematycznie otyłych — leczenie fenotypu FOTI i TOFI, Forum Zaburzeń Metabolicznych: pismo Polskiego Towarzystwa Praktycznej Terapii Otyłości. T. 2,2011 (2), s. 85-94. 
2. Sequeira I. R., Yip W. C, Lu L. W. W., Jiang Y., Murphy R., Plank L. D, Cooper G. J. S., Peters C. N., Lu J., Hollingsworth K. G., Poppitt S. D., Pancreas Fat, an Early Marker of Metabolic Risk? A Magnetic Resonance Study of Chinese and Caucasian Women: TOFI_Asia Study, Frontiers in Physiology, 2022, 31. 
3. Zdrojewicz Z., Popowicz E., Szyca M., Michalik T., Śmieszniak B., Fenotyp TOFI – jego wpływ na występowanie cukrzycy, Pediatric Endocrinology Diabetes and Metabolism, 2017, 23(2), s. 96-100.