Anyż gwiaździsty i jego właściwości zdrowotne

Anyż gwiaździsty, zwany także anyżem gwiazdkowym, spośród mnóstwa przypraw wyróżnia się charakterystycznym wyglądem, smakiem i aromatem. Słynie z wielu zastosowań kulinarnych i posiada sporo właściwości leczniczych.

Anyż gwiaździsty – skąd pochodzi?

Anyż gwiazdkowy to wysuszony owoc wiecznie zielonego drzewa z rodziny cytryńcowatych, pochodzącego z południowo-wschodniej Azji, o nazwie badian właściwy. Ze względu na podobieństwo w nazwie, anyż gwiazdkowy często mylony jest z anyżem pochodzącym z rejonów Morza Śródziemnego, Bliskiego Wschodu i Egiptu. Jednak jego owoców, kształtem przypominających gwiazdki, nie sposób nie zapamiętać. Owoce badianu właściwego możemy kupić zarówno w całości, jak i w postaci sproszkowanej.

Anyż gwiaździsty – właściwości zdrowotne

Jest imponującym źródłem silnych związków bioaktywnych – ukrytym w nim flawonoidom i polifenolom zawdzięcza cenne właściwości zdrowotne. Kwercetyna, anetol, czy limonen, przyczyniają się do jego przeciwutleniających, przeciwzapalnych i przeciwdrobnoustrojowych właściwości.

Anyż gwiazdkowy to bogate źródło kwasu szikimowego, należącego do grupy kwasów AHA (alfa hydroksy kwasy), będącego związkiem o silnych właściwościach przeciwwirusowych. Kwas ten wykorzystywany jest w opracowywaniu produktów farmaceutycznych – np. tych przeciwgrypowych. Niektóre badania wykazały również, że olejek z anyżu gwiazdkowatego może być wykorzystywany w leczenia infekcji wirusowych, w tym opryszczki.

Ponadto jest bogatym źródłem anetolu flawonoidowego – związku odpowiedzialnego nie tylko za charakterystyczny smak, ale także posiadającego silne działanie przeciwgrzybicze. Co ciekawe, anetol jest aż 12 razy słodszy od cukru.

To jednak nie koniec jego cennych właściwości zdrowotnych. Anyż gwiazdkowy posiada zdolność do hamowania wzrostu bakterii związanych z różnymi powszechnymi chorobami. Ponadto badania wykazały, że ekstrakt z anyżu gwiazdkowatego jest tak samo skuteczny jak antybiotyki przeciwko wielu opornym na leki bakteriom chorobotwórczym. Należy również wspomnieć, że ukryte w nim związki bioaktywne pomagają w leczeniu zakażeń dróg moczowych.

– Anyż gwiaździsty jest niestety wciąż mało docenianą w Polsce przyprawą, która dzięki olejkom eterycznym, flawonoidom oraz sterolom roślinnym, posiada wiele prozdrowotnych właściwości. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na jego działanie rozkurczowe i wiatropędne, mające korzystny wpływ na układ pokarmowy i proces trawienia. Anyż gwiazdkowy pobudza także wydzielanie soków trawiennych, co jest pomocne w przypadku przejedzenia lub niestrawności i wzdęć. Ponadto wspomaga wydzielanie śluzu, a tym samym posiada działanie wykrztuśne, pomocne w nieżytach dróg oddechowych – mówi dietetyk Kamila Zabłocka.

Anyż gwiaździsty to doskonałe źródło minerałów takich jak wapń, żelazo, fosfor, potas, mangan, cynk i magnez, zawiera również witaminę C i A. Ekstrakt z anyżu gwiazdkowego jest doskonałym lekarstwem na kaszel i zapalenie oskrzeli.

Stwierdzono, że wspomniany wcześniej olejek eteryczny – anetol, (anyż gwiaździsty zawiera go aż 70–90 proc.) ma działanie estrogenne. Picie wywaru uzyskanego z nasion, może pobudzić laktację u kobiet karmiących piersią.

Anyż gwiaździsty w kuchni

To bardzo wartościowa przyprawa, stosowana w klasycznej kuchni chińskiej, wietnamskiej, indyjskiej i bliskowschodniej – szczególnie jako wzmacniacz smaku bulionów, zup i curry. Jest również doskonałym dodatkiem do słodkich potraw i deserów, takich jak pieczone owoce, ciasta, czy muffinki.

– Anyż charakteryzuje się silnym, korzenno-słodkim smakiem. Doskonale komponuje się z pieprzem, imbirem i cynamonem, co sprawia, że sprawdzi się jako dodatek zarówno do dań słodkich, jak  i wytrawnych. Polakom kojarzy się głównie ze świętami – jako przyprawa wykorzystywana do wypieków np. piernika lub do kompotów. Jednak świetnie sprawdzi się także w potrawach z wołowiną, cielęciną, drobiem, czy w wytrawnych daniach wegetariańskich. Anyż w krajach azjatyckich wykorzystywany jest też do przygotowywania bulionów lub jako dodatek do kawy lub herbaty – dodaje Kamila Zabłocka.