Anchois – co to, właściwości odżywcze, gdzie kupić, przepisy na dania z anchois

 Anchois to francuski termin kulinarny oznaczający marynowane w soli sardele, sardynki, szproty lub śledzie. Te niewielkie, bogate w kwasy omega-3 ryby używane są przede wszystkim jako przyprawy i zakąski, choć pasują również jako dodatki do pizzy z owocami morza, składniki sałatek i potraw z makaronu. Jak smakuje anchois i gdzie je kupić? Sprawdź przepis na danie z anchois. 

Anchois – co to jest? 

Nazwą anchois określa się przetwory z sardeli europejskiej – ryby występującej w wodach Morza Śródziemnego (m.in. we Francji, Hiszpanii i Włoszech), Morzu Czarnym i Oceanie Atlantyckim. Zgodnie z wymogami Unii Europejskiej mianem anchois mogą być także nazywane inne gatunki ryb – sardynki, szproty lub śledzie. Aby dowiedzieć się, jakie ryby znajdują się w słoiku, należy zerknąć na etykietę. Znajdziemy na niej łacińskie nazwy ryb: Engraulis encrasicolus oznacza sardelę europejską, Sardina pilchardus to sardynka europejska, Sprattus sprattus – szprot, a Clupea harengus – śledź. 

Anchois – właściwości zdrowotne 

Anchois są dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które są niezwykle istotne dla prawidłowej pracy układu nerwowego, korzystnie wpływają też na pracę serca. Kwasy omega 3 działają przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo i przeciwzakrzepowo; ponadto zwiększają poziom cholesterolu HDL oraz obniżają stężenie cholesterolu LDL. 100 gramów anchois dostarcza ok. 200 kcal oraz 10 gramów tłuszczu.  

Sardele zawierają pełnowartościowe białko zwierzęce, witaminę D, A, żelazo i wapń. Białko zwierzęce to dla organizmu najważniejszy składnik budulcowy. Witamina D wspiera układ odpornościowy, reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, działa przeciwzłamaniowo i kardioprotekcyjnie. Witamina A jest ważna dla narządu wzroku, korzystnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci oraz pobudza układ immunologiczny. Żelazo to pierwiastek, który chroni komórki przed stresem oksydacyjnym oraz jest elementem budulcowym hemoglobiny – bierze udział w powstawaniu czerwonych krwinek. Wapń reguluje kurczliwość mięśni, odgrywa ważną rolę w pracy serca, a także reguluje gospodarkę hormonalną. Ze względu na wysoką zawartość soli z anchois powinny zrezygnować osoby z nadciśnieniem tętniczym. 

Anchois – z czym jeść? 

Anchois to 20-25 centymetrowe ryby o dużej głowie i srebrnym lub zielonkawym grzbiecie. Początkowo trafiały na stół najmniej zamożnych obywateli, lecz już od czasów średniowiecza stały się produktem wykwintnym. Dziś na marynowane sardele może sobie pozwolić każdy, kto chce wyostrzyć smak potrawy bądź przygotować oryginalną zakąskę.  

Jak smakuje anchois? Wypatroszone sardele zasypane solą i poddane kilkumiesięcznemu dojrzewaniu mają intensywny słono-kwaśny smak i mocny, rybny zapach. Ze względu na charakterystyczny zapach nie każdemu przypadają do gustu, jednak ich miłośników również nie brakuje. Z czym jeść anchois? Z sardeli robi się: 

• sos anchois powstający z czosnku, oliwy, octu winnego i pieprzu, 
• sałatkę cesarską z filetami anchois i kurczakiem, 
• tapenadę: potrawę z oliwkami czarnymi, kaparami i czosnkiem, 
• pizzę z warzywami, 
• makaron spaghetti z czosnkiem i oliwkami. 

Anchois – gdzie kupić? 

Anchois znajdziemy praktycznie w każdym supermarkecie. Marynowane sardele dostępne są też w sklepach ze zdrową żywnością i sklepach internetowych. Słoiczek lub puszkę zawierającą 90-100 gramów anchois kupimy za około 8-10 zł. Często w sklepach wysokopowierzchniowych organizowane są dni kuchni z różnych stron świata, w tym tydzień włoski – można wtedy nabyć anchois w wyjątkowo atrakcyjnej cenie. Podczas zakupów warto zwrócić uwagę na kolor ryb. Najlepiej wybierać świeże, brązowo-różowe sardele, a unikać ryb w ciemniejszym bądź żółtym kolorze. 

Anchois- przepis 

Jedną z najchętniej przyrządzanych potraw jest pizza z anchois. Do jej przygotowania będą potrzebne: 

• 2 szklanki mąki  
• 3-4 szklanki wody, 
• 1 łyżeczka drożdży, 
• 1 sztuka cebuli, 
• pół słoiczka oliwek, 
• kilka sztuk świeżych pomidorów lub słoik pomidorów suszonych, 
• 1 opakowanie anchois, 
• przecier pomidorowy, 
• 2 łyżki oliwy 
• szczypta soli, 
• pieprz, rozmaryn,  
• bazylia. 

Wykonanie: 

1. Przygotuj ciasto. Mąkę przesiej do miski, dodaj sól i drożdże. Wlej wodę i oliwę. Wyrób ciasto i odstaw do wyrośnięcia na około 30 minut. 
2. Obierz cebulę, pokrój w kostki i lekko zeszklij na patelni. Obierz pomidory i pokrój na plasterki. Jeśli zamierzasz użyć suszonych pomidorów, odsącz je. Odsączenia wymagają też filety anchois. Oliwki pokrój na połówki.  
3. Wyrośnięte ciasto rozwałkuj i posmaruj jego wierzch przecierem pomidorowym. 
4. Na pizzę nałóż starty ser mozzarella, rozkrojone na pół filety anchois, oliwki, pomidory i cebulę. Jeśli nie lubisz anchois, możesz zastąpić je np. tuńczykiem. 
5. Dodaj przyprawy: sól, pieprz, rozmaryn i bazylię. 
6. Piecz przez 15-20 minut w temperaturze 220 stopni Celsjusza.

Źródła: 

1. T. V. Sankar i wsp. Chemical composition and nutritional value of Anchovy  (Stolephorus commersonii) caught from Kerala coast, India. Pelagia Research Library  European Journal of Experimental Biology, 2013, 3(1):85-89. 
2. Domingo, J. L., Bocio, A., Falcó, G., & Llobet, J. M. (2007). Benefits and risks of fish consumption: Part I. A quantitative analysis of the intake of omega-3 fatty acids and chemical contaminants. Toxicology, 230(2-3), 219-226.