Wina muscat – odmiany, jak smakuje, z czym podawać wino o cytrusowym aromacie

Wina muscat to popularne i cenione trunki wytwarzane z takich odmian winorośli jak: Muscat d’Alexandrie, Muscat Blanc à petits grains czy Muscat Bleu. Szczepy winorośli uprawia się m.in. we Francji, Włoszech, Niemczech, Hiszpanii czy Grecji. W większości przypadków muscat to słodkie wina białe ze świeżym aromatem i kwiatowym bukietem. Idealnie pasują do ciast owocowych, tiramisu i serów, a w wersji wytrawnej poleca się je do dań z drobiu oraz owoców morza. 

Szczep muscat – krótka historia 

Historia szczepu muscat, z którego powstaje wino o wyjątkowych walorach smakowych, sięga prawdopodobnie czasów starożytnych. Muscat to jedna z najstarszych odmian winorośli i wina na świecie, pochodząca z Grecji i Rzymu, choć inne źródła wskazują na Bliski Wschód. To w Egipcie i Persji miałyby istnieć pierwotne szczepy, z których powstały znane dziś szczepy muscatów. Początkowo winogrona służyły jako przekąska, a dopiero później zaczęto wykorzystywać je do produkcji win. Wino muscat, w przeciwieństwie do innych win, nie leżakuje przez długi czas. Serwuje się je już 2-3 lata po zabutelkowaniu. 

Nazwa “muscat” wywodzi się od słowa moskos, co po grecku znaczy mucha. Tak nietypowe określenie powstało w nawiązaniu do aromatu i słodkiego smaku wina, który rzekomo zwabiał do siebie pszczoły i muchy. Według innych teorii, nazwa ta została nadana w odniesieniu do miasta Muscat w Omanie bądź miała związek z zapachem piżma, które po łacinie nazywane jest moschus. 

Winorośle muscat – odmiany 

Obecnie występuje ok. 200 różnych odmian winorośli szczepu muscat, które można spotkać w różnych zakątkach świata, także w Polsce. Do najpopularniejszych odmian należą: 

• Muscat blanc à petits grains – inaczej Muskat drobnojagodowy lub Muskat biały (Moscato Bianco). Uznawany jest za najstarszą odmianę. Pochodzi prawdopodobnie z Azji Mniejszej, a uprawia się go przede wszystkim w rejonie Morza Śródziemnego. We Włoszech tworzy się z niego musujace asti oraz półmusujące moscat d’asti. Australijski region Rutherglen słynie z produkcji najlepszych Muskatów na świecie. 
• Muscat d’Alexandrie, czyli Muskat aleksandryjski. Stanowi skrzyżowanie Muskata białego i deserowej odmiany heptakilo. Produkuje się z niego wina słodkie i wzmacniane. W Portugalii z odmiany tej powstaje moscatele, w Hiszpanii wina sherry a na Sycylii Moscato di Pantelleria. 
• Muscat Ottonel – odmiana została stworzona w XIX wieku we Francji, nie ma potwierdzonego genetycznego pochodzenia. Prawdopodobnie powstała z krzyżówki odmiany Chasselas z Muscat de saumur. Uprawia się ją w nieco chłodniejszym, klimacie kontynentalnym m.in. w Austrii, Węgrzech (Muskotály), Rumunii (Tamîioasa Ottonel), Mołdawii, Bułgarii (Misket Ottonel), Chorwacji (Muškat Ottonel) i Ukrainie. 
• Muscat żółty – aromatyczny szczep z rejonu tokajskiego. Uprawiany na Węgrzech, w Hiszpanii, Bułgarii czy Francji. Nazwa wina jest chroniona prawnie. 
• Muscat bleu – winorośl wyhodowana w Szwajcarii. Jest to odmiana deserowa, łatwa w uprawie i dająca obfite plony. Roślina jest odporna na choroby i stosunkowo dobrze odporna na mróz. Owoce wydaje w połowie września. 
• Muscat de Hambourg  – ciemna odmiana wina muscat wyprodukowana z winogron deserowych. W największej ilości ten typ wina produkowany jest w Kalifornii.

 Jak smakuje muscat? 

Różnorodność odmian Muscatu sprawia, że każdy rodzaj wina charakteryzuje się nieco innym bukietem. Niemniej jednak wszystkie Muscaty mają wspólną cechę, po której można je z łatwością rozpoznać – łączy je aromat świeżych cytrusów. Wyczuwalny jest w nich zapach owoców pomarańczy, liczi i miodu. Można też rozpoznać nutę zapachową płatków róż, czarnego bzu, geranium, kolendry, kwiatów lipy i jaśminu. Te słodkie, intensywne zapachy przełamywane są delikatną kwasowością. Mówi się, że wina Muscat, jak żadne inne, pachną świeżymi, słodkimi winogronami. Charakterystyczny bukiet zapachowy Muscat zawdzięcza obecności monoterpenów. W winie występuje m.in. linalol, geraniol i nerol w stężeniu blisko 30% wyższym niż w przypadku innych win, co sprawia, że to właśnie one dominują. 

Wino Muscat – do czego je serwować? 

Pełny smak wina najlepiej wydobyć łącząc je z potrawami. Wina muscat produkowane są jako wina wytrawne, słodkie, musujące oraz wina typu skin-contact, dlatego każdy znajdzie coś dla siebie. Przykładowo  Muscat żółty można podać do sałatki cezar, pasztetów lub w zestawie z dojrzewającym serem. Słodki Muscat Ottonel pasuje do sałatek owocowych, lodów, deserów i przystawek. Z kolei Muscat blanc znakomicie komponuje się z azjatyckimi daniami mięsnymi oraz sałatkami i serami. Wytrawne wina najlepiej łączyć z mięsem, rybami i warzywami, zaś słodkie z deserami. Przed podaniem wino Muscat należy schłodzić do temperatury 8-12 stopni Celsjusza. Dla tego trunku dedykowane są kieliszki z długą nóżką i czaszą nieznacznie zwężoną ku górze. 

Źródła: 

1. Crespi M., Milani N. (2001), The Muscats: A molecular analysis of synonyms, homonyms and genetic relationships within a large family of grapevine cultivars, Vitis 40 (1). 
2. P. X. Etievant,S. N. Issanchou,C. L. Bayonove, The flavour of muscat wine: The sensory contribution of some volatile compounds, The Journal of the Science of Food and Agriculture, 1983.