Skrzyp polny – właściwości i zastosowania

Skrzyp polny to bylina należąca do rodziny skrzypowatych. Można ją spotkać na terenie całego naszego kontynentu, a więc także i w Polsce – gdzie nierzadko traktuje się ją jako chwast. Gdy napotkasz skrzyp polny, to warto zebrać trochę tego ziela, zasuszyć je i stosować profilaktycznie oraz leczniczo. Bowiem wiele badań potwierdziło jego korzystne właściwości prozdrowotne. A jakie?

Skrzyp polny – jak suszyć?

Zanim przejdziemy do wymienienia jego pozytywnych właściwości, warto zapoznać się z wyglądem skrzypu – by nie pomylić go z innymi powszechnymi roślinami. Ziele skrzypu polnego rośnie na wysokość do 40 cm. Z łodygi wyrastają pędy (tworzą one „poziomy”, których średnica ku górze rośliny się zmniejsza), a na nich rosną bardzo drobne listki, ledwie widoczne gołym okiem.

Właściwości skrzypu polnego

Skrzyp polny – na co będzie najlepszy? Otóż ziele skrzypu polnego przede wszystkim kojarzy się z korzystnym wpływem na włosy, skórę i paznokcie. Zawiera ono bowiem krzemionkę (krzem), która jest łatwo przyswajalna przez organizm i wykorzystywana do budowy komórek wspomnianych elementów ciała. Skrzyp polny na włosy i paznokcie jako suplement diety można spotkać w formie tabletek, kapsułek z ekstraktem, herbatek. Znany jest także specjalny preparat przeciw wypadaniu włosów – olejek łopianowy ze skrzypem polnym.

Skrzyp polny jest ponadto bogaty w kwasy organiczne (w tym witaminę C – kwas askorbinowy), sterole roślinne, saponiny oraz najważniejsze – polifenole. Te ostatnie to związki o charakterze antyoksydantów i odpowiadają za właściwości przeciwutleniające skrzypu polnego. Do polifenoli tego ziela zalicza się na przykład: apigenina, kwercetyna, kemferol. Sprawiają one, że zawarte w skrzypie polnym witaminy E i C nie ulegają szybkiemu utlenianiu (uszkadzaniu) pod wpływem różnych szkodliwych dla rośliny czynników. W organizmie człowieka zaś polifenole przeciwdziałają stresowi oksydacyjnemu, który w nadmiarze prowadzi do rozwoju stanów zapalnych, nowotworów i uszkodzeń tkanek na poziomie komórkowym.

W badaniach wykazano jeszcze inne ciekawe właściwości, jakimi charakteryzuje się skrzyp polny. Zastosowanie tej rośliny może dotyczyć też infekcji bakteryjnych, bowiem skrzyp polny ma efekt przeciwbakteryjny i przeciwdrobnoustrojowy. Dotyczy to głównie bakterii takich szczepów, jak Staphylococcus epidermidis i Escherichia coli, a olejek ze skrzypu polnego dodatkowo może przeciwdziałać grzybom, w tym Aspergillus Niger (odpowiedzialnym między innymi za infekcje ucha, choroby płuc) oraz Candida albicans (wywołującym grzybicę układu pokarmowego).

Niektóre źródła wskazują też na działanie uspokajające, sedatywne skrzypu polnego oraz wpływ przeciw lękowy porównywalny z niektórymi środkami farmakologicznymi o takiej aktywności. Jednak te właściwości skrzypu polnego dotyczą ekstraktów z rośliny stosowanych w dość dużych dawkach (rzędu kilkuset miligramów na kilogram masy ciała).

Skrzyp polny – jak stosować?

Surowcem zielarskim, a więc wykorzystywanym w sposób leczniczy, jest cała część nadziemna ziela skrzypu polnego. Po zebraniu jest on suszony, a następnie można go wykorzystywać w formie naparu albo odwaru, jako herbata. Skrzyp polny w tej postaci można spożywać 2-3 razy w ciągu dnia, używając każdorazowo około jednej łyżki suszonego ziela. Tak przygotowany napar można też stosować zewnętrznie, bezpośrednio na skórę lub jako dodatek do kąpieli.

Skrzy polny – jak działa?

Skrzyp polny to powszechne w Polsce ziele znane głównie z korzystnego wpływu na skórę oraz wpływu na zdrowe włosy i paznokcie. Może jednak sprawdzić się też w celach moczopędnych, przeciwobrzękowych, ponadto ma łagodne działanie przeciwzapalne. Zaleca się stosowanie go w formie naparów, odwarów albo okładów.

Bibliografia:

• Al-Snafi, Ali. (2017). The pharmacology of Equisetum arvense-A review. IOSR Journal of Pharmacy 2017; 7(2): 31-42. 7. 31-42.
• Przygoński K. i wsp.: OCENA AKTYWNOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCEJ ZIELA SKRZYPU POLNEGO (Herba equiseti). BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLV, 2012, 3, str. 507–512.