Kwas masłowy – kiedy i w jaki sposób należy go suplementować?

Kwas masłowy jest średniołańcuchowym kwasem tłuszczowym, naturalnie produkowanym przez bakterie jelitowe. Spełnia on szereg istotnych funkcji, a dostarczanie go w prawidłowej formie i ilości może stanowić remedium na wiele dolegliwości przewodu pokarmowego.

Kwas masłowy ma główne znaczenie jako substrat do produkcji energii przez komórki nabłonka jelita grubego. Za jego wytwarzanie kwasu masłowego w jelicie odpowiadają bakterie mikroflory jelitowej, Wystepuje on także w produktach spożywczych takich jak sery, kiszonki i przetwory mleczne, niestety nie można go jednak dostarczać z pożywieniem, ponieważ ulega rozkładowi w górnym odcinku przewodu pokarmowego i nie dociera w formie aktywnej do jelita grubego.

Jaką funkcję spełnia kwas masłowy w jelicie grubym?

Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, a przede wszystkim kwas masłowy sprzyja regeneracji i gojeniu nabłonka jelitowego. Kwas masłowy jest głównym źródłem energii dla komórek nabłonkowych jelita grubego, dzięki czemu duża jego ilość pozwala na sprawną regenerację. Jest to istotne w przebiegu chorób zapalnych jelit, zespole jelita drażliwego, czy po ostrych infekcjach przewodu pokarmowego, kiedy nabłonek jelitowy wymaga regeneracji.

Kwas masłowy ponadto zwiększa ukrwienie jelita grubego, zwiększając miejscowo przepływ krwi w błonie śluzowej, co również wspomaga sprawną regenerację nabłonka.

Kwas masłowy powoduje też zwiększanie ilości produkowanego śluzu w jelicie grubym, wzmacniając tym samym barierę jelitową. Dodatkowo kwas masłowy wspomaga utrzymanie prawidłowego pH w świetle jelit, co chroni przed rozwojem bakterii patogennych. Ponadto kwas masłowy stabilizuje prawidłową mikrobiotę jelitową, która odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.

Suplementacja kwasu masłowego

Pomimo tego, iż kwas masłowy występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych takich jak twarde sery czy kiszonki, spożywanie ich w celu dostarczenia kwasu masłowego nie przyniesie pożądanego efektu. Kwas masłowy zawarty w tych produktach ulega trawieniu w górnym odcinku przewodu pokarmowego, nie docierając nigdy do jelita grubego.

Suplementacja kwasu masłowego jest jednak możliwa na dwa sposoby.

Pierwszym z nich jest dostarczanie odpowiedniej ilości błonnika, który wspomaga rozwój prawidłowej mikroflory jelitowej i szczepów bakterii odpowiedzialnych za produkcję kwasu masłowego.

Do produktów szczególnie zalecanych w celu zwiększenia ilości kwasu masłowego należą te, które w dużej ilości zawierają:

• skrobię oporną, np. nasiona fasoli
• nie skrobiowe polisacharydy, np. pektyny zawarte w owocach
• inulinę, np. w cykorii
• fruktoligosacharydy, np. czosnek
• laktozę, czyli cukier mleczny

Należy także pamiętać, że na rozwój „dobrych” bakterii produkujących kwas masłowy wpływa dieta zawierająca błonnik pokarmowy, zawarty w pełnoziarnistym pieczywie, kaszach, owocach i warzywach.

Od niedawna dostępne są także suplementy diety zawierające kwas masłowy. Jeżeli z powodów zdrowotnych nie jesteśmy w stanie zapewnić sobie w diecie pokarmów wspomagających wytwarzanie kwasu masłowego warto rozważyć przyjmowanie go w formie tabletek. Istotny jest dobór preparatu, ważne jest to, aby tabletka z kwasem masłowym była w stanie dotrzeć w niezmienionej formie do jelita grubego. Kwas masłowy bardzo dobrze rozkłada się w jelicie cienkim, wówczas jednak nie spełnia swojej roli. Preparat, który przyjmujemy, powinien być w formie mikrootoczkowanej tabletki lub kapsułki, dzięki czemu będzie on w stanie dotrzeć do jelita grubego.

Kiedy należy suplementować kwas masłowy?

Suplementacja kwasu masłowego może być pomocna w leczeniu:

• zespołu jelita drażliwego
• chorobie Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego
• chorobie uchyłkowej jelit
• ostrych infekcjach przewodu pokarmowego
• pacjentów po chemio- i radioterapii
• pacjentów po resekcji jelita grubego

Prowadzone są także badania wykazujące, iż wyższy poziom kwasu masłowego w jelicie grubym wpływa na obniżenie poziomu glukozy we krwi, dzięki czemu suplementacja może pomóc pacjentom z cukrzyca i insulinoopornością, jednak rola kwasu masłowego w tym przypadku nie jest jeszcze do końca udowodniona.

Bibliografia:

1. Anna Kotunia, Piotr Pietrzak, Paul Guilloteau, Romuald Zabielski „Kwas masłowy w przewodzie pokarmowym”
2. Tomasz Banasiewicz, Katarzyna Borycka-Kiciak, Adam Kiciak, Anna Kotunia, Piotr Pietrzak, Romuald Zabielski „Kwas masłowy w zapaleniach jelit”