Gotu kola – pochodzenie i zastosowanie

Gotu kola, zwana też wąkrotą azjatycką, to ceniona od wieków aromatyczna roślina z rodziny baldaszkowatych. Znana przede wszystkim z uwagi na swoje lecznicze i prozdrowotne właściwości, doceniana jednak także w kosmetologii. Mimo że sięgali po nią medycy ajurwedyjscy przed ponad trzema tysiącami lat, jest ona nadal przedmiotem wielu badań. Czym charakteryzuje się ta roślina? Jakie jest działania gotu koli i jak ją stosować? Jakie są opinie o gotu koli?

Gotu kola – pochodzenie

Gotu kola, czyli Centella asiatica, to wieloletnia roślina występująca w tropikalnych i subtropikalnych regionach świata. Rośnie w Indiach, Chinach, Malezji, Indonezji, na Madagaskarze, Sri Lance oraz w południowej i środkowej części Afryki, Australii oraz Południowej i Środkowej Ameryce. Powszechnie nazywana jest wąkrotą azjatycką, ale spotkać można ją również pod innymi nazwami, zależnie od miejsca występowania. W Indiach określana jako brahmi – od imienia bogini mądrości lub saraswati – od imienia bogini wiedzy.

Ceniona była już ponad trzy tysiące lat temu i nadal wykorzystywana jest przez entuzjastów medycyny ajurwedyjskiej. Surowcem leczniczym jest niemal cała gotu kola – jej liście, a nawet korzenie. W ostatnich latach coraz częściej wykorzystywana jest ona także do pielęgnacji skóry.

Gotu kola – właściwości

Ogromne ilości właściwości biologicznych gotu koli potwierdzone zostały badaniami klinicznymi. Wprawdzie jej skład chemiczny jest uzależniony w pewnym zakresie od miejsca jej występowania, jednak ogólne zastosowanie rośliny pozostaje takie samo bez względu na pochodzenie. Na szczególne zainteresowanie zasługuje wpływ gotu koli na:

• układ nerwowy, w tym chorobę Alzheimera i depresję,
• układ sercowo-naczyniowy,
• układ pokarmowy,
• choroby skóry.

Gotu kola a depresja i choroba Alzheimera

Gotu kola przedłuża i poprawia jakość snu, którego brak jest często przyczyną niepokoju i zachowań lękowych. Wszystko to wpływa pozytywnie na zmniejszenie stanów depresyjnych, lękowych, bezsenność. Takie zastosowanie ceniono już w tradycyjnej medycynie chińskiej.

Gotu kola poprawia również pamięć i koncentrację, aktywując uwalnianie czynnika BDNF, czyli białka wydzielanego przez neurony, stymulującego tworzenie nowych komórek mózgowych. Zwiększa ona także plastyczność mózgu i komunikację między komórkami mózgowymi. Znajduje to swoje zastosowanie w leczeniu choroby Alzheimera. Warto pamiętać, że badania nad szczegółowym wpływem gotu koli na tę chorobę nadal są prowadzone, jednak wyniki jej zastosowania na szczurach są bardzo optymistyczne.

Gotu kola a układ sercowo-naczyniowy

Gotu kola przyspiesza syntezę kolagenu i innych białek, co poprawia elastyczność naczyń krwionośnych. Polecana jest również przy takich chorobach jak nadciśnienie tętnicze i niewydolność żylna. Zmniejszając łączenie się płytek krwi, niweluje efekty zastoju żylnego. Sięgnij zatem po gotu kolę na żylaki.

Gotu kola a układ pokarmowy

Gotu kola już w starożytnych Indiach podawana była jako środek na biegunkę, bóle brzucha, niestrawność, a nawet czerwonkę. Stosowano ją także w chorobie wrzodowej żołądka, zapaleniu żołądka oraz stanach zapalnych wątroby. Co ciekawe, tradycyjne zastosowanie gotu koli, znajduje swoje uzasadnienie w prowadzonych współcześnie badaniach naukowych.

Gotu kola a choroby skóry

Według ajurwedy gotu kola sprawdza się także w leczeniu wielu chorób skóry. Podawano ją jako remedium na trąd, bielactwo, łuszczycę i egzemę. Warto zauważyć jednak, że nie ma tej materii jednoznacznych badań naukowych. Potwierdzone są natomiast jej właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Możesz więc łagodzić gotu kolą skutki ran i oparzeń, jednocześnie zapobiegając zakażeniom. Przyspieszy to także gojenie ran i owrzodzeń.

Gotu kola – dawkowanie

Dawkowanie gotu koli zależy przede wszystkim od tego, w jakiej postaci będziesz ją stosować. Możesz przyjmować ją bowiem wewnętrznie lub zewnętrznie. Na rynku znajdziesz:

• tabletki gotu kola dawkowane według zaleceń,
• suszone liście gotu kola, z których możesz przygotować napar do picia,
• nalewki gotu kola, które dawkujesz według zaleceń producenta – ich stężenie jest różne,
• maści i żele gotu kola.

Jaka gotu kola jest najlepsza? Sposób jej przyjmowania musisz dostosować do swoich potrzeb – dolegliwości oraz oczekiwań.

Gotu kola – przeciwwskazania i skutki uboczne

Gotu kola rzadko wywołuje skutki uboczne. Mają one głównie postać wysypki, zaczerwienia, czasem pojawia się świąd skóry. Niekiedy wystąpić mogą bóle głowy i wrażliwość na światło. W razie ich zaistnienia należy zmniejszyć dawkę lub zrezygnować z przyjmowania gotu koli.

Istnieją także przeciwwskazania do stosowania gotu koli. Jest to przede wszystkim niskie ciśnienie tętnicze. Do osób, które powinny unikać jej przyjmowania zalicza się także kobiety w ciąży oraz matki karmiące.

Gotu kola – działanie w kosmetykach

W jakich kosmetykach wykorzystywana jest gotu kola? Znajdziesz ją przede wszystkim w balsamach i kremach do walki z rozstępami i cellulitem. Preparaty do pielęgnacji twarzy z gotu kolą mają zaś silne działanie nawilżające, ujędrniające i zapobiegające powstawaniu zmarszczek. Polecane są one także do cery problematycznej – trądzikowej, podrażnionej i z widocznymi naczynkami.

Gotu kola – opinie i cena

Opinie na temat stosowania gotu koli są bardzo pozytywne. Suplementując ją warto jednak pamiętać, aby nie łączyć jej z innymi środkami uspokajającymi, czy nasennymi.

Gdzie kupić gotu kolę? Dostępna jest ona w sklepach zielarskich oraz ze zdrową żywnością. Znajdziesz ją również w aptekach, gdzie o metody przyjmowania i dawkowanie możesz zapytać farmaceutę. Cena zależy od rodzaju preparatu. Tabletki gotu kola to wydatek rzędu kilkunastu złotych za pięćdziesiąt sztuk. Za suszone ziele zapłacisz od dwudziestu złotych za sto gramów, natomiast ceny kosmetyków zależą od przeznaczenia i producenta.

Źródła:

1. K. Karłowicz-Bodalska, S. Han, T. Han, M. Miranowicz, A. Bodalska, Centella asiatica (L.) Urban, syn. Hydrocotyle asiatica L. – wąkrota azjatycka – znana roślina lecznicza Dalekiego Wschodu, Postępy Fizjoterapii, 2013/4,
2. D. Król, Wąkrota azjatycka – właściwości lecznicze, Postępy Fitoterapii, 2010/2.