Dieta po usunięciu woreczka żółciowego – zalecenia żywieniowe, przykładowy jadłospis

Wycięcie woreczka żółciowego to zabieg, który przeprowadza się w przypadku objawowej kamicy pęcherzyka żółciowego oraz wtedy, gdy złogi w narządzie osiągnęły duże rozmiary. Po operacji konieczne jest wprowadzenie odpowiedniej diety, która ma na celu adaptację przewodu pokarmowego do nowej sytuacji. Co jeść przy kamicy żółciowej i jaką dietę stosować po wycięciu pęcherzyka żółciowego? Sprawdź! 

Kamica pęcherzyka żółciowego – zalecenia żywieniowe 

Kamica pęcherzyka żółciowego to schorzenie, w którym w pęcherzyku żółciowym i drogach żółciowych gromadzą się nierozpuszczalne złogi nazywane kamieniami. Częstym powikłaniem kamicy żółciowej jest ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. Objawia się ono kolką żółciową – napadowym, silnym bólem brzucha (często po zjedzeniu tłustego posiłku) zlokalizowanym w górnej części brzucha lub na środku brzucha, czasem promieniującym do prawej łopatki. Ponadto u chorych pojawia się gorączka, dreszcze, nudności i wymioty. Ostre zapalenie woreczka żółciowego jest wskazaniem do hospitalizacji.  

Osoby z kamicą żółciową powinny zmienić swój styl życia. Wśród czynników sprzyjających powstawaniu złogów wymienia się: otyłość, hipertriglicerydemię (podwyższone stężenie triglicerydów w surowicy krwi), gwałtowne odchudzanie oraz nieprawidłową dietę. Tworzeniu się kamieni żółciowych sprzyja dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, cholesterol i cukry proste. Niekorzystnie wpływa również niedostateczna ilość błonnika i nienasyconych kwasów tłuszczowych. 

Dieta przy bezobjawowej kamicy żółciowej 

Pacjenci z bezobjawową kamicą żółciową nie muszą stosować wielu ograniczeń żywieniowych. Konieczne jest przestrzeganie podstawowych zasad żywienia: 

• Należy jeść 4-5 posiłków dziennie, dbając o urozmaicenie diety i odpowiednie pory posiłków (przerwa między posiłkami nie powinna być dłuższa niż 3-4 godziny). 
• Dania powinny być przygotowane metodą gotowania w wodzie lub na parze, pieczenia bądź duszenia: bez tłuszczu lub z krótkotrwałym obsmażaniem. Niewskazane jest sporządzanie potraw smażonych – mogą być spożywane tylko w ograniczonych ilościach. 
• W jadłospisie nie mogą znajdować się produkty bogate w tłuszcze zwierzęce: smalec, słonina, boczek, podroby, tłuste wędliny.  
• Wskazane jest spożywanie produktów bogatych w błonnik. Należą do nich warzywa i owoce, pełnoziarniste pieczywo, kasze (gryczana, pęczak).  
• Należy unikać wzdymających warzyw (rośliny strączkowe, kapusta, kalafior, por, cebula, czosnek) i owoców (gruszka, czereśnie).  
• Przeciwwskazane są produkty zawierające kwas szczawiowy (predysponuje do tworzenia się kamieni żółciowych): szczaw, szpinak, soja, kakao, czekolada.

Dieta przy zaostrzeniu kamicy żółciowej 

Zaostrzenie choroby wymaga wprowadzenia pewnych restrykcji żywieniowych. Chory powinien przejść na dietę lekkostrawną, niskotłuszczową i niskobłonnikową. 

• Należy zrezygnować z produktów bogatych w tłuszcze i błonnik pokarmowy. Oprócz smalcu, słoniny i boczku, wyklucza się też majonez, śmietanę, żółtka jaj, ciasta i ciastka, razowe pieczywo, pełnoziarniste kasze oraz surowe warzywa i owoce. 
• Wskazane jest pieczywo pszenne i czerstwe.  
• Warzywa powinny być spożywane w formie gotowanej, a owoce jako przeciery i soki. Jakie owoce można jeść przy kamicy żółciowej? Są to: gotowane lub pieczone jabłka, brzoskwinie, banany, cytrusy, winogrona (bez skórki i pestek). Z warzyw wskazane są: marchew, pietruszka, cukinia, ziemniaki, sałata, pomidor bez skórki i pestek.  
• W jadłospisie nie planuje się dań z warzywami i owocami wzdymającymi.  
• Dozwolone mięsa to: drób bez skóry, cielęcina, wołowina, chude ryby i wędliny. 
• Wśród produktów nabiałowych trzeba zrezygnować z: serów żółtych, pleśniowych i topionych. Nie ma przeciwwskazań do spożywania chudego mleka, sera twarogowego chudego, kefiru, jogurtu.  
• Przy kamicy żółciowej niewskazane jest picie alkoholu. 

Osobom z ostrym napadem kamicy żółciowej zaleca się dietę kleikowo-owocową. Chory może zjeść np. sucharki namoczone w herbacie lub kleik ryżowy. Po pewnym czasie dietę rozszerza się o pieczone jabłko, kisiel lub galaretkę oraz ziemniaki puree. Do picia podaje się tylko ciepłe napoje, gdyż zimne płyny pobudzają pracę pęcherzyka żółciowego. 

Dieta po usunięciu woreczka żółciowego 

Objawowa kamica pęcherzyka żółciowego, duże złogi w woreczku żółciowym oraz ryzyko ciężkich powikłań to wskazania do wykonania cholecystektomii – wycięcia pęcherzyka żółciowego. Jak żyć bez woreczka żółciowego? Ze względu na fakt, iż pęcherzyk żółciowy pełni ważne funkcje w organizmie, w tym pomaga w trawieniu tłuszczy, po jego resekcji mogą pojawiać się pewne dolegliwości: ból, wzdęcia, biegunka albo zatrzymanie stolca, niestrawność, zgaga. Na szczęście objawy te są zazwyczaj mniej nasilone niż przed wycięciem woreczka żółciowego. 

Co można jeść po operacji woreczka żółciowego? 

W czasie rekonwalescencji po operacji woreczka żółciowego organizm przystosowuje się do nowej sytuacji. Funkcje utraconego narządu przejmuje przewód żółciowy. Dieta po operacji woreczka żółciowego to dieta łatwo strawna, niskotłuszczowa i niskobłonnikowa, czyli taka sama, jaką należy stosować przy zaostrzeniu kamicy żółciowej. Wprowadza się ją na okres 3-4 miesięcy, a następnie można stopniowo dodawać do jadłospisu produkty, które dotychczas były przeciwwskazane. Najlepiej sprawdzać tolerancje „testując” pojedyncze produkty. Reakcja organizmu jest indywidualna, dlatego niektóre osoby będą mogły rozszerzyć dietę szybciej, a inne wolniej. Oczywiście nie należy wracać do sposobu żywienia sprzed operacji – wciąż niewskazane jest nadmierne spożywanie tłuszczów i słodyczy. 

Czy można pić kawę po usunięciu woreczka żółciowego? W pierwszych tygodniach po zabiegu nie należy pić kawy, mocnej herbaty, mięty i napojów alkoholowych. A jakie zioła stosować po usunięciu woreczka żółciowego? Za bezpieczne uważa się napary z siemienia lnianego, rumianku i kurkumy. 

Dieta po cholecystektomii – przykładowy jadłospis 

Śniadanie: kanapki z chleba pszennego z niewielką ilością masła, szynką z indyka, zieloną sałatą i pomidorem bez skórki i pestek. 

II Śniadanie: kasza manna na chudym mleku z miodem i przetartym jabłkiem. 

Obiad: zupa krupnik, duszona pierś z kurczaka z ziemniakami puree i buraczkami. 

Podwieczorek: budyń z musem owocowym. 

Kolacja: makaron z warzywami w sosie pomidorowym: marchewką, brokułem, cukinią.

Źródła:

1. Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa 2015, 236–247, 353–353.  
2. Di Ciaula A. et al., The Role of Diet in the Pathogenesis of Cholesterol Gallstones, „Current Medicinal Chemistry” 2019, 26(19), 3620–3638.