Olej kokosowy w kosmetyce – czy warto po niego sięgnąć?

Olej kokosowy jest pozyskiwany z miąższu kokosów, czyli owoców palm kokosowych. Ze względu na swoje właściwości ma wiele zastosowań zarówno w przemyśle kosmetycznym, jak i spożywczym. Czym różnią się olej kokosowy rafinowany od nierafinowanego? Jakie są właściwości oleju kokosowego w kosmetyce? Dlaczego olej kokosowy nie zawsze uważany jest za zdrowy? Gdzie go kupić? 

Jak powstaje i jak wygląda olej kokosowy? 

Olej kokosowy, inaczej tłuszcz kokosowy lub masło kokosowe, to najogólniej mówiąc, surowiec pozyskiwany z owoców palmy kokosowej. Jest to produkt bogaty w żelazo, związki fenolowe i witaminy E i K. W odróżnieniu od innych olejów roślinnych ma postać stałą i konsystencję podobną do masła. 

Olej kokosowy można pozyskiwać z kopry, czyli z wysuszonego miąższu owocu lub ze świeżego miąższu owocu. Specyficzną odmianą oleju kokosowego jest wykorzystywany do produkcji kosmetyków olej kokosowy frakcjonowany, który ma płynną postać. 

Najistotniejsze różnice we właściwościach występują między olejem kokosowym rafinowanym i nierafinowanym. 

Olej kokosowy rafinowany czy nierafinowany – co wybrać? 

Olej kokosowy występuje w dwóch postaciach – nierafinowanej i rafinowanej. Obie mają różne właściwości i zastosowanie. Olej kokosowy nierafinowany pozyskiwany jest w wyniku tłoczenia na zimno miąższu orzechów palmy kokosowej. Nie jest poddawany rafinacji, czyli oczyszczaniu. To właśnie ten rodzaj oleju kokosowego wykorzystywany jest w kosmetyce. Olej nierafinowany  zachowuje swoje właściwości – ma wyraźny kokosowy smak i zapach. Jest przeznaczony do stosowania na zimno, nie należy go podgrzewać do temperatury wyższej niż 25°C.  

Olej kokosowy rafinowany powstaje w wyniku rafinacji, czyli oczyszczania z wykorzystaniem wysokiej temperatury i środków chemicznych. Rafinacja częściowo pozbawia olej wartości smakowych i zapachowych i niestety usuwa z niego także część korzystnych dla zdrowia składników – polifenoli, tokoferoli, steroli. Mimo to właśnie olej kokosowy rafinowany można stosować do smażenia i do pieczenia, ponieważ ma wyższą temperaturę dymienia niż odmiana nierafinowana. 

Właściwości oleju kokosowego w kosmetyce 

Olejowi kokosowemu przypisywane są liczne prozdrowotne właściwości. Na przykład zawarta w nim witamina K chroni przed osteoporozą i wykazuje działanie przeciwnowotworowe.  

Większość właściwości oleju kokosowego wykorzystywanych jest w przemyśle kosmetycznym. Surowiec ten wykazuje działanie: 

• antyoksydacyjne i przeciwstarzeniowe; 
• przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne; 
• nawilżające; 
• ochronne.

Czy olej kokosowy jest zdrowy? 

Mimo licznych dobroczynnych właściwości, które wykazuje olej kokosowy, opinie lekarzy o tym produkcie są podzielone. Faktem jest, że olej kokosowy zawiera przede wszystkim nasycone kwasy tłuszczowe, które zdaniem lekarzy powinny być ograniczone w diecie do minimum. Zatem pod względem właściwości spożywczych olejowi kokosowemu bliżej do smalcu niż oliwy. Można więc stwierdzić, że olej kokosowy w kosmetyce jest zdrowy, ale jako produkt spożywczy już niekoniecznie.  

Jak stosować olej kokosowy w pielęgnacji ciała? 

Olej kokosowy ma szerokie zastosowanie w kosmetyce. Można go znaleźć w kremach, balsamach czy kosmetykach do włosów. 

Olej kokosowy na włosy  

Olej kokosowy stosowany na włosy wzmacnia je, wygładza i nawilża. Jako substancja z wysokim indeksem SPF (Sun Protecting Factor) zapewnia włosom ochronę przeciwsłoneczną, a także uodparnia je na uszkodzenia mechaniczne, np. na rozdwajanie końcówek Możesz użyć oleju kokosowego do olejowania włosów albo sięgnąć po gotowe maski z tym składnikiem. 

Olej kokosowy do ciała 

Olej kokosowy stosowany na ciało wspomaga leczenie dolegliwości dermatologicznych takich jak atopowe zapalenie skóry, nadmierne przesuszenie skóry i rogowacenia skóry. Składnik ten dogłębnie nawilża naskórek i chroni przed utratą wody. Znajdziesz go w balsamach, masłach do ciała, a także peelingach. 

Olej kokosowy na twarz 

Choć niektóre porady kosmetyczne zachęcają do stosowania oleju kokosowego na twarz, trzeba podchodzić do nich z dystansem. Olej kokosowy należy do substancji komedogennych, czyli zatykających pory. Położenie go na twarz, zwłaszcza z cerą tłustą lub mieszaną, najprawdopodobniej skończy się pogorszeniem stanu skóry. Względnie bezpieczną formą stosowania tego oleju w pielęgnacji twarzy jest demakijaż oczu. 

Olej kokosowy na zęby  

W niektórych źródłach internetowych można spotkać się z informacją, że ssanie oleju kokosowego oczyszcza płytkę nazębną podobnie, co szczotkowanie zębów. Prawdą jest, że olej kokosowy ma właściwości przeciwbakteryjne, zatem teoretycznie może usunąć część bakterii z jamy ustnej. Nie ma jednak żadnych dowodów na to, że olej kokosowy wybiela zęby albo że zapobiega powstawaniu próchnicy. 

Gdzie kupić olej kokosowy? 

Olej kokosowy jest powszechnie dostępny i stosunkowo tani. Można kupić go w stacjonarnych i internetowych sklepach z produktami ekologicznymi, sieciach znanych drogerii, a nawet w dyskontach. Najtańszy olej kokosowy można dostać już w cenie 10 zł za opakowanie 500 gram. W przypadku oleju kokosowego wysokiej jakości, który bezpiecznie można stosować w pielęgnacji ciała, za taką samą pojemność trzeba zapłacić kilkadziesiąt złotych. 

Jak przechowywać olej kokosowy? 

Olej kokosowy należy przechowywać w temperaturze pokojowej, z dala od źródeł ciepła i promieni słonecznych. Zbyt wysoka temperatura zmieni jego właściwości i skróci czas jego przydatności. Warto też wiedzieć, że olej kokosowy powinien być zużyty w ciągu maksymalnie 12 miesięcy od wytłoczenia. 

Bibliografia: 

1. Banach, K. (2015). Olej kokosowy-właściwości i znaczenie w diecie człowieka. Journal of NutriLife, 9. 
2. Piotrowska, A., Totko-Borkusiewicz, N., & Klucznik, A. (2019). Olej kokosowy–możliwości zastosowań kosmetycznych. Postępy Fitoterapii, 2, 136-144. 
3. https://super-racjonalni.pl/blog/strefa-wiedzy/olej-kokosowy-na-zeby-co-daje-plukanie-ust-olejem-kokosowym/ [dostęp: 23.11.2023]