Kapsaicyna w papryczkach chili. Jakie ma właściwości lecznicze? 

Kapsaicyna to związek chemiczny o wyjątkowych właściwościach leczniczych. Jest to substancja, która nadaje paprykom chili ich charakterystyczny ostry smak oraz działanie rozgrzewające. Nie tylko działa ona łagodząco na bóle stawów i mięśni, ale także wspiera walkę z infekcjami bakteryjnymi Czy kapsaicyna odchudza? Na co pomaga maść z kapsaicyną? Odpowiadamy! 

Co to jest kapsaicyna i gdzie występuje? 

Kapsaicyna występuje głównie w różnych odmianach papryczek chili, które są podstawowym źródłem tego związku. Popularne odmiany takie jak tabasco, jalapeño, piri-piri czy habanero są bogate w kapsaicynę, a zawartość substancji wzrasta wraz z dojrzewaniem owoców. Oprócz papryczek chili kapsaicyna występuje w mniejszych ilościach w różnych przyprawach, takich jak: 

• oregano; 

• kolendra; 

• cynamon. 

Kapsaicyna – właściwości lecznicze 

Kapsaicyna wykazuje szereg właściwości leczniczych. Zapobiega zmianom neurodegeneracyjnym w mózgu, takim jak choroba Alzheimera, poprzez obniżenie fosforylacji białka tau. Substancja działa także antyoksydacyjnie, opóźniając oksydację lipoprotein LDL, co zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy, choroby wieńcowej serca oraz zawału mięśnia sercowego. Oprócz tego:  

• hamuje rozwój różnych bakterii, w tym Salmonella typhimurium, Helicobacter pylori; 

• reguluje poziom glukozy we krwi, co jest istotne dla osób chorych na cukrzycę typu 2; 

• przyspiesza spalanie kwasów tłuszczowych i poprawia trawienie.

Kapsaicyna ma również właściwości przeciwbólowe. Jeden z mechanizmów jej działania polega na inaktywacji receptorów bólu, które są odpowiedzialne za przekazywanie sygnałów bólowych w organizmie. Poprzez blokowanie receptorów reagujących na wysoką temperaturę oraz silnie kwaśne środowisko, kapsaicyna może zmniejszać percepcję bólu.  

Preparaty z kapsaicyną dostępne bez recepty 

Tabletki, maści, plastry z kapsaicyną są powszechnie stosowane jako alternatywa lub uzupełnienie terapii przeciwbólowej. Te produkty są wykorzystywane w terapii różnych rodzajów bólu przewlekłego, takich jak: 

• bóle stawów związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS); 

• bóle mięśniowo-stawowe; 

• nerwobóle. 

Kapsaicyna na odchudzanie 

Kapsaicyna stanowi popularny składnik wielu preparatów stosowanych jako wsparcie w procesie odchudzania. Badania wykazały, że regularne spożycie kapsaicyny może prowadzić do przyspieszenia metabolizmu oraz spalania tkanki tłuszczowej. Ponadto związek ten stymuluje produkcję adrenaliny oraz dopaminy, co zwiększa termogenezę i pomaga w redukcji masy ciała, szczególnie tkanki tłuszczowej zlokalizowanej w okolicach brzucha. 

Niemniej jednak kapsaicyna nie stanowi jedynego rozwiązania w procesie odchudzania, który powinien opierać się przede wszystkim na odpowiedniej diecie i regularnej aktywności fizycznej.  

Czy kapsaicyna pomaga w walce z rakiem? 

Badania nad potencjalnymi właściwościami przeciwnowotworowymi kapsaicyny prowadzone są od długiego czasu, budząc zainteresowanie naukowców. W 2006 roku naukowcy z Uniwersytetu w Nottingham dowiedli, że kapsaicyna może zwalczać komórki nowotworowe, jednocześnie nie niszcząc zdrowych tkanek. 

Badania te wskazują na antynowotworowe działanie kapsaicyny, zwłaszcza w przypadku raka prostaty, płuc, okrężnicy, a także czerniaka i glejaka. Istnieją jednak również niejednoznaczne opinie co do rzeczywistego wpływu kapsaicyny na rozwój nowotworów, co sprawia, że temat ten nadal wymaga dalszych badań i analiz. 

Jakie są skutki uboczne kapsaicyny i dawka śmiertelna? 

Spożywanie kapsaicyny w dużej ilości może prowadzić do różnych skutków ubocznych. Do najczęstszych konsekwencji należą: 

• nudności; 

• wymioty; 

• ogólnie osłabienie organizmu;  

• złe samopoczucie; 

• bóle brzucha.  

Ponadto regularne i nadmierne spożycie kapsaicyny może skutkować uszkodzeniami wątroby i żołądka, a nawet choroby wrzodowej. 

Jaka jest niebezpieczna dawka? Uznaje się, że dawka śmiertelna kapsaicyny mieści się w zakresie od 56 do 512 mg/kg masy ciała. Wystąpienie paraliżu oddechowego jest jednym z głównych mechanizmów, które mogą prowadzić do śmierci w przypadku ekspozycji na zbyt dużą dawkę tej substancji. 

Jak zneutralizować kapsaicynę? 

Kapsaicyna rozpuszcza się w tłuszczach i alkoholu. Typowe próby płukania ust i przełyku wodą lub innymi napojami rzadko przynoszą ulgę. Zamiast tego, spożycie tłuszczu roślinnego lub wypicie szklanki tłustego mleka może być bardziej efektywne. Pełnotłuste mleko zawiera bowiem kazeinę, która pomaga w neutralizacji działania kapsaicyny. 

Jak zrobić samemu olejek o działaniu przeciwbólowym z kapsaicyny? 

Do przygotowania tego specyfiku potrzebujesz jedynie 2 papryczek chili oraz oliwy z oliwek. Następnie postępuj według instrukcji: 

1. Rozpocznij od umycia i osuszenia papryczek chili. 

1. Następnie pokrój papryczki na małe kawałki. Nie usuwaj nasion ani błon, ponieważ to właśnie one zawierają dużą ilość kapsaicyny. 

1. Umieść pokrojone papryczki w słoiku lub innym szczelnym pojemniku. 

1. Zalej papryczki oliwą z oliwek lub innym wybranym olejem, tak aby były całkowicie zanurzone. 

1. Dokładnie zamknij słoik i wstrząśnij nim, aby składniki się połączyły. 

1. Pozostaw słoik z mieszaniną w miejscu o temperaturze pokojowej na kilka dni, aby kapsaicyna z papryczek przeniknęła do oleju. Im dłużej będzie stał, tym mocniejszy będzie efekt. 

1. Po kilku dniach olejek będzie gotowy do użycia. Możesz go odcedzić przez gęste sito lub gazę, aby pozbyć się resztek papryczek, ale nie jest to konieczne, jeśli nie przeszkadzają ci kawałki papryczek w oleju. 

Gotowy olejek można przechowywać w szczelnym słoiku lub butelce z ciemnego szkła w chłodnym i suchym miejscu. Można stosować go na bolące miejsca poprzez delikatne wcieranie go w skórę. Należy jednak pamiętać, że olejek może powodować pieczenie lub podrażnienie skóry, dlatego zaleca się przetestowanie go na niewielkiej powierzchni skóry przed pełnym zastosowaniem. 

Bibliografia: 

1. Barceloux D. G., Pepper and capsaicin (capsicum and piper species), Disease-a-Month, tom 55, rozdział 6, s. 380–390, 2009. 
2. Basith S., Cui M., Hong S., Choi S., Harnessing the Therapeutic Potential of Capsaicin and Its Analogues in Pain and Other Diseases, Molecules 2016, tom 21, rozdział 966., 2016. 
3. Fattori V., Hohmann M. S., Rossaneis A. C., Pinho-Ribeiro F. A., Verri W., A., Capsaicin: Current Understanding of Its Mechanisms and Therapy of Pain and Other Pre-Clinical and Clinical Uses. Molecules (Basel, Switzerland), 21(7):844, 2016. 
4. Pieńko T., Kapsaicyna — właściwości, zastosowania i perspektywy, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, tom  2., s. 11-17, 2013. 
5. Zhang W., Zhang Y., Fan J., Feng Z., Song X., Pharmacological activity of capsaicin: Mechanisms and controversies (Review), Molecular medicine reports, tom 29., rozdział 3., 2024.