Bromelaina – właściwości, wskazania i przeciwwskazania. Na co pomagają tabletki z ananasa?

Bromelaina to enzym trawiący białka, pozyskiwany z owoców lub łodyg ananasa. Na rynku dostępne są suplementy zawierające wyciąg z ananasa, których głównych składnikiem jest właśnie bromelaina. Tabletki zawierające ten enzym mogą być stosowane w celu łagodzenia infekcji dróg oddechowych, stanów zapalnych, zakrzepowego zapalenia żył czy wspomagająco w procesie gojenia się ran.

Bromelaina – co to jest? 

Bromelaina to jeden z najcenniejszych składników aktywnych, pozyskiwanych z owoców ananasa oraz łodyg. Jest to kompleks enzymów proteolitycznych, czyli hydrolizujących wiązania peptydowe. Dzięki takiej aktywności enzymy mogą regulować procesy syntezy, aktywacji oraz degradacji białek. Związki wchodzące w skład kompleksu bromelainy to przede wszystkim: 

• proteaza sulfhydrylowa, 
• kwaśna fosfataza, 
• peroksydaza. 

Ponadto w skład bromelainy wchodzi także kilka inhibitorów proteaz, a także wapń. Bromelaina zachowuje aktywność w szerokim spektrum pH – od 5,5 do 8. Enzym wchłaniany jest z przewodu pokarmowego w niezmienionej, aktywnej biologicznie formie w około 40%.  

Bromelaina – właściwości prozdrowotne 

Ekstrakt z ananasa, dzięki zawartości takich enzymów jak papaina i bromelaina, wykazuje właściwości proteolityczne. Dzięki temu stanowi pożądany składnik suplementów diety. Jaką aktywnością biologiczną wyróżnia się bromelaina?  

Bromelaina wspomaga trawienie białek 

Działanie bromelainy sprowadza się m.in. do wspomagania procesu trawienia białek. Rozkład białek rozpoczyna się już w żołądku, a w procesie tym uczestniczy kwas żołądkowy. Przy zmniejszonej jego produkcji, np. u osób starszych zaburzony zostaje proces trawienia białek, co prowadzi do nasilenia procesów gnilnych w jelitach. Suplementowanie bromelainy zapobiega zaburzeniom trawienia białka. 

Bromelaina wspiera układ odpornościowy 

Bromelaina moduluje ponadto funkcjonowanie układu immunologicznego, wpływając na aktywność i liczebność takich komórek odpowiedzi odpornościowej jak limfocyty T czy komórki NK. Enzym ogranicza także aktywność cytokin prozapalnych. Przekłada się to na działanie przeciwzapalne bromelainy. Szczególnie skuteczne jest połączenie: kwercetyna z bromelainą. Związek łagodzi także obrzęki. Ponadto enzym wykazuje działanie przeciwbólowe, co wynika z obniżenia poziomu bradykininy – mediatora reakcji bólowych.  

W badaniach in vitro wykazano, że bromelaina może w bezpośredni sposób oddziaływać na komórki nowotworowe, wspomagając układ odpornościowy w walce z nimi. Przekłada się to na zahamowanie wzrostu tych komórek i ograniczenie ich inwazyjności. 

Bromelaina wspomaga układ sercowo-naczyniowy 

Dzięki możliwości zmniejszenia poziomu fibryny, czyli białka uczestniczącego w procesach krzepnięcia krwi, bromelaina może działać przeciwzakrzepowo. Ograniczenie powstawania zakrzepów oraz aktywność przeciwzapalna bromelainy wspomagają prace układu krążenia, redukując ryzyko wystąpienia zawału, udaru, choroby niedokrwiennej czy zakrzepicy żylnej. 

Pozostałe zastosowania bromelainy 

Dzięki właściwościom proteolitycznym bromelaina może wspomóc złuszczanie martwego naskórka, dzięki czemu znajduje zastosowanie jako składnik kosmetyków o działaniu złuszczającym i zmiękczającym. Bromelaina może być wykorzystywana w przemyśle spożywczym – pozwala zmiękczać strukturę mięsa oraz degradować strukturę glutenu w wypiekach. A jej zastosowanie w przemyśle tekstylnym sprowadza się do zmiękczania surowców oraz ułatwienia procesu barwienia tkanin. 

Kto powinien sięgnąć po tabletki z bromelainą? 

Suplementy zawierające wyciąg z ananasa mogą zażywać osoby, które doświadczają problemów trawiennych, np. w przebiegu chorób trzustki czy niedokwasoty żołądka. Suplement sprawdza się jako preparat wspomagający łagodzenie stanów zapalnych, obrzęków czy przyspieszający gojenie ran – dlatego może być stosowany przez osoby narażone na urazy, np. sportowców. Ponieważ bromelaina może rozrzedzać wydzielinę z dróg oddechowych, a także działa przeciwzapalnie – mogą ją zażywać osoby chorujące na infekcje dróg oddechowych. Preparat może być ponadto zażywany w celu profilaktyki zawału serca czy udaru mózgu, czyli najpoważniejszych powikłań pozakrzepowych. Także osoby z osłabioną odpornością czy schorzeniami autoimmunologicznymi lub alergiami mogą wspomóc funkcjonowanie układu odpornościowego.  

Na rynku dostępne są doustne preparaty, których składnikiem jest bromelaina. Gdzie kupić suplement? Najlepiej, gdy preparat zostanie zakupiony w aptece – wówczas mamy pewność, że do naszych rąk trafi dobrej jakości bromelaina.  

Przeciwwskazania do zażywania bromelainy 

Suplementy z bromelainą uznawane są za bezpieczne. U niektórych osób może pojawić się biegunka, nudności, a także wzmożone krwawienie menstruacyjne. Dla kogo nie jest wskazana bromelaina? Tabletki zawierające ten enzym nie powinny być stosowane przez osoby uczulone na ananasa. Ponadto ostrożność powinni zachować pacjenci stosujący leki wpływające na krzepliwość krwi – bromelaina może nasilać działanie przeciwzakrzepowe takich farmaceutyków. Enzym może zwiększać także aktywność innych leków, takich jak antybiotyki oraz leki przeciwpadaczkowe, nasenne czy antydepresyjne. 

Źródła: 

1. Zdrojewicz Z. i wsp; Prozdrowotne właściwości ananasa; Pediatr Med Rodz 2018, 14 (2), p. 133–142. (dostęp online 08.09.2022 r.).
2. Pavan R, Jain S, Shraddha, Kumar A. Properties and therapeutic application of bromelain: a review. Biotechnol Res Int. 2012;2012:976203; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3529416/ (dostęp online 08.09.2022 r.).