Rady eksperta dla Niepocieszonych Podjadaczy

Zdarza się, że jesz mimo uczucia sytości, bo tak naprawdę ciągle masz ochotę na jedzenie? Czas powiedzieć stop, gdy nie jesteś już głodny. Bo nad apetytem można i trzeba panować.

To pierwszy krok do lepszej formy! Nie zawsze jest to łatwe, bo nadmierny apetyt często wynika z nieprawidłowej, niezbilansowanej diety, m.in. odchudzającej. A dieta musi być dostosowana do potrzeb konkretnej osoby i uwzględniać indywidulane zapotrzebowanie na składniki, ewentualne choroby i dolegliwości.

W wyborze odpowiedniej diety może pomóc dietetyk. Na pewno nie warto ufać różnym cudownym dietom, bo oprócz zaburzeń chemicznych utrudniających odczuwanie sytości mogą one spowodować niedobory składników pokarmowych, m.in. cynku i chromu. Niski poziom cynku bywa przyczyną wilczego głodu i upośledzenia odczuwania smaku, co dodatkowo utrudnia osiągnięcie satysfakcji z jedzenia. Obniżenie poziomu chromu może zwiększać apetyt na słodycze. Z kolei zbyt słodkie menu powoduje spadek poziomu chromu – i tak błędne koło się zamyka.

Koniecznie trzeba uważać na tłuszcz. Zbyt tłuste menu może utrudnić utrzymanie stałej masy ciała zarówno ze względu na nadmierną ilość kalorii (1 g tłuszczu – 9 kcal, białka i węglowodanów – 4 kcal), jak i wpływ na obniżenie poziomu leptyny – „hormonu sytości”. Satysfakcja z jedzenia osiągana jest trudniej przy mało wrażliwych kubkach smakowych, które są znieczulane przez powszechną wysokoprzetworzoną żywność, zawierającą nadmiar tłuszczu, cukru, soli czy wzmacniaczy smaku (glutaminian). Czytaj etykiety i porównuj zawartości tych składników w produktach. Proste zmiany mogą przynieść duże korzyści. Przygotowując sałatkę, zamień łyżkę majonezu (132 kcal) na łyżkę jogurtu (12 kcal) – oszczędzisz 120 kcal. Zamiast mięsa dodaj do niej fasolę, tofu, soczewicę lub ciecierzycę – ograniczysz w ten sposób ilość tłuszczu w diecie i poprawisz jednocześnie jego jakość, a w menu będzie więcej korzystnych dla serca, odporności i wyglądu skóry kwasów nienasyconych, witaminy E, błonnika.

W zmianie nawyków żywieniowych pomoże ci dieta składająca się z produktów o niskiej gęstości energetycznej, czyli niskiej liczbie kalorii w objętości. Posiłek o dużym rozmiarze nie oznacza tu nadmiaru energii. Porcja fasolki szparagowej, pomidora i bakłażana, która zapewnia 200 kcal, wypełni żołądek, a nie zrobi tego 50 g schabowego o tej samej kaloryczności. Większa objętość to więcej bodźców dla organizmu. We wprowadzeniu diety o niskiej gęstości energetycznej może pomóc dietetyk. Sycąca dieta wymaga regularnych pór spożywanych posiłków. Pomaga to utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi. Podobnie zadziała zamiana produktów z oczyszczonego ziarna na pełnoziarniste. Nie będziesz potrzebować „kopa” w postaci napoju energetycznego. Jeśli już musisz sięgnąć po jedzenie między posiłkami, wybierz lekkie przekąski tłumiące głód: rzodkiewki, pomidorki koktajlowe, seler naciowy czy mniej słodkie owoce, np. borówki amerykańskie.

Warto też wiedzieć, że u wielu osób jedzenie jest silnie związane z emocjami i stanowi rekompensatę czegoś, czego danej osobie brakuje w życiu. Prowadź dziennik emocji. Jedzenie może przynosić ulgę podczas stresu, smutku czy nudów. Aby to prześledzić, zapisuj w kalendarzu, jaka sytuacja i nastrój miały miejsce podczas epizodu objadania się. Warto zgłosić się do psychologa, dzięki któremu nauczysz się emocji, zyskasz kontrolę nad jedzeniem, bodźcami, które je wyzwalają, oraz poznasz pozwalające sobie z nimi radzić.

Uwaga: porada nie zastąpi bezpośredniego kontaktu z dietetykiem – jeśli potrzebujesz pomocy, zgłoś się do specjalisty. 

Sylwia Leszczyńska – dietetyczka kliniczna, psychodietetyczka, certyfikowana europejska specjalistka leczenia otyłości (cert. SCOPE), właścicielka Instytutu Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej „Sanvita” (www.instytutsanvita.pl). Członkini Polskiego Towarzystwa Dietetyki oraz Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością. Ekspertka ds. żywienia w programach tv, m.in. „Sztuka życia” i „Miasto kobiet” i in.