Komonica zwyczajna – właściwości, cena, uprawa tej wyjątkowej rośliny pastewnej

Komonica zwyczajna wykorzystywana jest w Polsce głównie jako roślina pastewna. Tymczasem z jej wspaniałych właściwości mogliby korzystać także i ludzie. Świetnie sprawdza się ona w formie nalewek, naparów oraz olejków. Warto dodać, że w naszym kraju występuje ona również pod takimi nazwami, jak: „komonica pospolita”, „komonica rożkowa” czy nawet „ptasia koniczyna”. 

Co to jest komonica zwyczajna?

Komonica zwyczajna to bylina, którą zalicza się do rodziny bobowatych. Jest to gatunek stosunkowo wytrzymały na trudne warunki siedliskowe. Radzi sobie dobrze tam, gdzie nie poradziłoby sobie wiele gatunków. Wykazuje się dobrą odpornością na mrozy, udeptywanie oraz przegryzanie. Oprócz tego komonica to roślina miododajna. Najczęściej można ją spotkać w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. 

Wspaniałe właściwości komonicy zostały odkryte przez przypadek, w XIX w., przez lekarza i zielarza Henriego Leclerca. Jak mówi pewna anegdota, zlecił on kobiecie zmagającej się z zapaleniem spojówek nalewkę z nostrzyka. Pomyliła ona jednak rośliny i przygotowała napój z komonicy. Jak się okazało, roślina podziałała dobrze nie tylko na tę konkretną chorobę, ale również na problemy z sercem i nerwami oraz na samą bezsenność. 

Komonica zwyczajna – właściwości lecznicze

Komonica zwyczajna zawiera dużą ilość białka oraz składników mineralnych, zwłaszcza wapnia i magnezu. Oprócz tego znajdują się w niej witaminy, karoten, flawonoidy, cukry, kwercetyna. Do tego dochodzą fitosterole, garbniki, saponiny, olejek eteryczny oraz alkaloidy. Posiada ona także właściwości rozkurczowe. Zawarte w niej są związki cyjanogenne, które w niewielkich ilościach wspomagają trawienie oraz stymulują oddychanie, goją i regenerują naskórek oraz błony śluzowe jelit. Komonica zwyczajna jest wskazana także w okresie przekwitania. 

Komonica pospolita posiada działanie przeciwzapalne, moczopędne i antyoksydacyjne. Wywiera ona pozytywny wpływ na oczy, chroniąc ich siatkówkę i naczyniówkę. Roślina świetnie działa w przypadku niepokoju oraz problemów ze snem. Sprawdza się przy kołataniu serca oraz zbyt wysokim ciśnieniu krwi. Skutecznie zwiększa też przepuszczalność naczyń krwionośnych i umiejętnie je wzmacnia. Wskazana jest przy chorobie wieńcowej, miażdżycy oraz zakrzepach. 

Komonica zwyczajna niweluje stany zapalne nerek, wątroby oraz mięśnia sercowego. Zdaje egzamin przy osłabieniu oraz uciążliwej depresji. Dzięki niej można szybciej odzyskać siły witalne, rozluźnić się i uspokoić. Skutecznie wspomaga też budowanie masy mięśniowej, pozytywnie wpływa również na skórę. Dobrze spisuje się przy trądziku różowatym oraz atopowym zapaleniu skóry – wykazuje się w tym przypadku właściwościami gojącymi. Można ją stosować również jako element płukanek, które wzmacniają włosy. 

Komonica zwyczajna – uprawa

Aby uprawiać komonicę zwyczajną, na początku trzeba przygotować dla niej odpowiednie stanowisko – najlepiej zrobić to pod koniec kwietnia. Nasiona tej rośliny należy posadzić w odstępach wynoszących 0,15-0,2 cm. Na 1 ha powinno się wykorzystać 10-20 kg nasion tej rośliny. Ważne też, aby umieścić je w ziemi stosunkowo płytko, 0,5-1 cm pod warstwą podłoża. Później należy zadbać o ich prawidłową pielęgnację. Zdecydowanie zaleca się tutaj nawożenie pogłówne, z zastosowaniem nawozów fosforowo-potasowych.  

Podczas uprawy istotne jest również bronowanie i rozkruszanie skorupy tworzącej się na powierzchni ziemi. Dlatego tak ważne jest odchwaszczanie roślin. Powinno się je również regularnie podlewać, ale niezbyt intensywnie. W przypadku komonicy należy zadbać także o lekko wilgotną glebę. 

Zastosowanie komonicy rożkowej

Z kwiatów komonicy zwyczajnej można m.in. przygotowywać nalewki. Pół szklanki jej podsuszonych kwiatów polecamy umieścić w słoiku o pojemności 1 l. Następnie należy wlać do niego podgrzaną wódkę. Później wystarczy całość ustawić w zaciemnionym miejscu i codziennie ją wstrząsać. Po tygodniu należy ją z kolei przefiltrować. Jeśli będziesz stosować 30-40 kropli (rozcieńczonych w wodzie) 2 lub 3 razy dziennie, możesz mieć pewność, że zmniejszy ona stany lękowe, dobrze wpłynie na sen, poprawi krążenie oraz złagodzi obawy menopauzy. 

Suszone kwiaty komonicy rożkowej najlepiej wykorzystywać w postaci herbatki. Ich łyżkę wystarczy wsypać do szklanki, a następnie zalać ją wrzątkiem. Przez 15 minut należy zaparzać ją pod przykryciem. Przez maksymalnie 2 tygodnie można stosować ją przy problemach z jelitami, nerkami, wątrobą. Z naparów z komonicy można robić również okłady na oczy, przyda się ona  także na skórę z trądzikiem, wykwitami, egzemą. 

Ptasia koniczyna z powodzeniem sprawdzi się również w formie olejku, który także można przygotować samodzielnie. W tym przypadku świeże kwiaty należy lekko skropić spirytusem. Po 10 minutach można całość przełożyć do słoika, tak aby sięgała ona do 1/3 jego wysokości. Później można do środka wlać olej lniany, olej ze słodkich migdałów lub oliwę z oliwek. Całość należy przefiltrować po około 3-4 tygodniach. 

Komonica zwyczajna – cena

Cena komonicy zwyczajnej wynosi średnio 20-25 zł za 0,5 kg nasion. Oczywiście u każdego producenta i w każdym sklepie może ona być różna. 

Źródło: 

Jankowski K., Ciepiela G., Jodełka J., Kolczarek R. 2008. Komonica zwyczajna (rożkowa). W: Tereny zadarnione. Wyd. Akademii Podlaskiej, Siedlce, str. 80.