Nadwrażliwość na gluten – sprawdź, czy to masz

Badania wykluczyły celiakię i alergię, a jednak po zjedzeniu produktów zawierających gluten czujesz się po prostu źle. Coraz częściej lekarze diagnozują „nadwrażliwość na gluten”. Co to właściwie jest i jak to rozpoznać?

Nadwrażliwość na gluten to przypadki nietolerancji glutenu, w których na podstawie badań diagnostycznych wykluczono celiakię (negatywny wynik przeciwciał) i alergię (brak podwyższonego poziomu IgE). U tych pacjentów praktycznie nie ma zaniku kosmków jelitowych, a mimo to spożycie produktów zawierających gluten wywołuje niepokojące objawy. Podejrzewasz, że problem dotyczy ciebie? Oto 7 objawów, które mogą o tym świadczyć.

Problemy z żołądkiem i jelitami

To dość oczywisty objaw, a mimo to często lekceważony i niewywołujący skojarzeń z nadwrażliwością na gluten. Problemy te mogą objawiać się bólami brzucha, zaparciami, biegunką czy wzdęciami ‒ zwłaszcza tuż po jedzeniu. 15 proc. osób z nadwrażliwością na gluten zauważa również nieprzyjemne pieczenie w przełyku, które najczęściej odbierają jako zgagę po zbyt obfitym lub zbyt tłustym posiłku, nie łącząc tego ze spożytym glutenem.

Nieprawidłowe wchłanianie witamin

20 proc. osób z nadwrażliwością na gluten ma zdiagnozowaną anemię. To dominujący objaw w tzw. niemej, czyli bezobjawowej, nietolerancji. Pacjenci skarżą się wówczas m.in. na schorzenia świadczące o zaburzeniach wchłaniania jelitowego i wynikającej z tego niedokrwistości z niedoboru żelaza, czyli anemii. Początkowo nie wiążą tego jednak z możliwością nietolerancji na gluten, jedynie z nieprawidłowo skomponowaną dietą.

Zmiany na skórze

Pod tym hasłem kryją się zarówno zmiany skórne, takie jak wysypki czy zrogowaciałe łokcie, jak i zmiany błon śluzowych ‒ nawracające afty, zapalenia błon śluzowych jamy ustnej i opryszczkowe zapalenie skóry. Jeśli więc pomimo leczenia cierpisz z powodu nawracających dolegliwości skórnych, spróbuj na jakiś czas wyeliminować z diety produkty zawierające gluten. Być może on jest powodem twoich problemów.

Migreny

35 proc. osób z nadwrażliwością na gluten cierpi na uciążliwe bóle głowy. Po wykluczeniu innych możliwości występowania migren okazuje się, że eliminacja glutenu z diety powoduje ustąpienie bóli głowy.

Bóle kości i stawów

To objaw związany z nieprawidłowym wchłanianiem wapnia. Ale zaburzenia mogą dotyczyć również ruchomości stawów. Zapalenie stawów jest najczęściej symetryczne i obejmuje wiele stawów. Jeśli cierpisz z powodu nawracających bóli i zapaleń stawów barkowych, kolan, bioder, stawów skokowych, nadgarstków i dotychczas nie zdiagnozowano przyczyny tego problemu, zastanów się, czy nie jest to wynikiem nadwrażliwości na gluten.

Nietolerancja laktozy

Enzym, który bierze udział w trawieniu laktozy – laktaza ‒ znajduje się na opuszkach kosmków jelitowych. Gdy kosmki są uszkodzone lub skrócone, jak to ma miejsce w nietolerancji na gluten, wówczas dochodzi do nietolerancji laktozy. Są to zaburzenia, które bardzo często występują wspólnie. Dlatego często w diecie bezglutenowej lekarze zalecają również wprowadzenie diety bezmlecznej.

Przewlekłe zmęczenie

Powinno nas zaniepokoić, jeśli występuje wraz z problemami układu pokarmowego, zwłaszcza biegunkami czy wymiotami. Organizm nie będzie wówczas w stanie absorbować składników odżywczych i wyśle nam sygnał ostrzegawczy w postaci senności, zmęczenia, braku koncentracji.

Dwa dodatkowe symptomy nietolerancji glutenu to objawy neurologiczne, takie jak zawroty głowy lub uczucie braku równowagi, zaburzenia hormonalne ‒ PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) czy PCOS (zespół policystycznych jajników). Okazuje się również, że osoby, które nie tolerują glutenu, mają niekiedy problemy związane z zaburzeniem rozrodu. Może się to objawiać skłonnością do poronień, obniżonym libido, zaburzeniami potencji. Te problemy diagnozuje się u 20 proc. pacjentów z nietolerancją glutenu.

Problem nietolerancji glutenu nie dotyczy jedynie osób ze zdiagnozowaną alergią czy celiakią. Nie jest to też problem ograniczający się do dzieci, które mają biegunkę i problemy z brakiem przyrostu masy ciała. Osób w różnym wieku, które nie tolerują glutenu, jest dużo więcej. Wrażliwość na gluten jest w rzeczywistości chorobą autoimmunologiczną powodującą stan zapalny w całym organizmie i objawiającą się zaburzeniami różnych organów. Dlatego właśnie warto uważnie się obserwować i działać w porę. Jak? Niestety, w przypadku schorzeń wywołanych przez nadwrażliwość na gluten jedynym sposobem wyleczenia jest 100-procentowa eliminacja glutenu z diety.