Mózg potrzebuje nawodnienia

Wystarczy nawet lekkie odwodnienie, aby nasz mózg zaczął gorzej pracować – twierdzą naukowcy. I przestrzegają: na ważny sprawdzian nie idźcie wysuszeni jak wiór.

Truizmem jest stwierdzenie, że woda jest ważna dla życia. Jej moc sprawcza wciąż nas jednak zaskakuje. Oto naukowcy poinformowali, że potrafi ona aż o 15 proc. podwyższyć sprawność szarych komórek podczas rozwiązywania zadań umysłowych, szczególnie tych, w których znaczenie ma szybkość reakcji i koncentracja uwagi. Badania dowodzące, że mózg, któremu zmniejszamy racje wody, zaczyna pracować na pół gwizdka, przeprowadziła Caroline Edmonds, psycholog kliniczna z Uniwersytetu Wschodniego Londynu. 

Testy, które przygotowała, miały interesujący przebieg. Wzięły w nich udział 34 osoby w różnym wieku. Poproszono je, aby zgłosiły się rano do sali egzaminacyjnej. Miały być na czczo. Na miejscu zostały poczęstowane zbożowym batonikiem i szklanką wody. Potem siadły do zadań. Uczestnicy musieli je rozwiązać w dość krótkim czasie. Każdy, kto miał okazję posmakować takiego wyścigu na czas, wie, że po czymś takim jest się nieźle wyżętym. Następnego dnia było podobnie – z tą różnicą, że śniadanie składało się tylko z batonika. Wody poskąpiono. Zestaw zadań umysłowych był oczywiście inny, ale testowały one to samo – szybkość myślenia. No i okazało się, że spragniony wody mózg nie zachowywał się już jak Pendolino.

Szklanka wody przed egzaminem

Edmonds podkreśla, że ten efekt był najsilniejszy u dzieci i nastolatków. Dlatego tak ważne jest, aby właśnie one przed wszelkimi egzaminami wypiły szklankę wody. – Więcej jednak nie potrzeba, ponieważ wlanie w siebie butelki wody może wpłynąć negatywnie na układ trawienny i moczowy. Zaczną się innego rodzaju kłopoty – zauważa badaczka. Wyjątkiem od tej reguły są gorące dni, gdy zapotrzebowanie organizmu na wodę jest znacznie większe. Wtedy można wypić więcej, chociaż i wtedy nie należy tego czynić na raz.

– Woda stanowi 80 proc. masy ludzkiego mózgu. Dlatego jest on tak czuły nawet na niewielkie odwodnienie – mówi Edmonds. Planuje ona kolejne testy, dzięki którym chce wyjaśnić, jaki dokładnie mechanizm stoi za takim zahamowaniem pracy szarych komórek. Czy ma ono podłoże czysto psychologiczne („ponieważ jesteśmy spragnieni, myślimy głównie o tym, jak bardzo chce nam się pić, a nie o zadaniach do rozwiązania”), czy też w grę wchodzi jakaś reakcja hormonalna? Niezależnie od tego, jakiej odpowiedzi na to pytanie udzieli nauka, już dziś jednego możemy być pewni: zdecydowanie nie należy wysuszać mózgu przed większym wysiłkiem umysłowym. Ci, których wkrótce czeka egzamin gimnazjalny i maturalny, powinni wziąć sobie tę radę do serca (i rozumu).